Anh Thái Khắc Thành bị TAND Khu vực 5, tỉnh Hưng Yên tuyên 6 năm tù vì nuôi, bán 13 con gà lôi trắng. Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên cam kết xem xét phúc thẩm “thấu tình, đạt lý” nếu có kháng cáo.

chanh an tand tinh hung yen noi ve vu an nuoi ga loi trang bi 6 nam tu
Anh Thái Khắc Thành bên chuồng sắt nhốt gà lôi trắng, thời điểm bị bắt. (Ảnh từ cơ quan công an)

Ngày 12/8, ông Đỗ Mạnh Tăng, Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên, cho biết đã yêu cầu TAND Khu vực 5 báo cáo toàn bộ quá trình xét xử vụ án anh Thái Khắc Thành (SN 1980, trú xã Thịnh Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An) để xem xét toàn diện.

Ông Tăng cho biết TAND tỉnh Hưng Yên chưa nhận đơn kháng cáo từ anh Thành. Nếu có kháng cáo, tòa phúc thẩm sẽ xem xét vụ án một cách thận trọng, có lý, có tình, theo báo Pháp Luật TP.HCM.

Trong khi đó, Chánh án TAND Khu vực 5 khẳng định HĐXX đã nghiên cứu kỹ quy định pháp luật, nhưng hiện tòa không còn thẩm quyền vì vụ án đã xét xử xong. Hồ sơ sẽ được chuyển lên cấp tỉnh nếu có kháng cáo hoặc kháng nghị từ VKSND.

Anh Thành bị tuyên 6 năm tù và phạt bổ sung 30 triệu đồng về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm theo Khoản 2, Điều 244 Bộ luật Hình sự vào ngày 8/8.

Theo hồ sơ vụ án, từ năm 2022, anh Thành tìm hiểu trên mạng xã hội và biết gà lôi trắng (Lophura nycthemera), loài chim thuộc Nhóm IB theo Nghị định 84/2021 và Thông tư 27/2025, là động vật nguy cấp, quý, hiếm, không được nuôi, mua bán nếu không có phép. Tuy nhiên, anh nảy sinh ý định nhân giống để bán kiếm tiền.

Năm 2024, anh mua một con gà lôi trống từ Cần Thơ với giá 4,5 triệu đồng và trao đổi một con chim chích chòe lửa để lấy hai con gà lôi mái từ huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, nhưng không đăng ký với cơ quan có thẩm quyền.

Các con gà lôi mái đẻ 13 trứng, nở được 10 con gà con (3 trứng hỏng). Tháng 3/2025, anh Thành đăng bài trên mạng xã hội để bán 10 con gà con với giá 500.000 đồng/con, tổng cộng 5 triệu đồng, cộng thêm 1 triệu đồng tiền công nuôi.

Anh nhận 2 triệu đồng tiền cọc từ tài khoản “Quốc Huy” qua tài khoản ngân hàng của vợ, chị Nguyễn Thị Oanh. Số tiền còn lại (4 triệu đồng) và 2,6 triệu đồng cước vận chuyển sẽ được thanh toán sau khi giao hàng.

Ngày 2/4, xe ô tô do anh Thành thuê vận chuyển 10 con gà lôi con đến xã Song An, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình cũ (nay là phường Vũ Phúc, tỉnh Hưng Yên) thì bị Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, tham nhũng, buôn lậu và môi trường, Công an tỉnh Thái Bình phối hợp Chi cục Kiểm lâm kiểm tra, thu giữ.

Công an sau đó khám xét nơi ở của anh Thành tại xã Thịnh Sơn, huyện Đô Lương, thu giữ thêm 3 con gà lôi trắng.

Kết quả giám định của Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam xác nhận 13 con gà thuộc loài gà lôi trắng, nằm trong danh mục bảo vệ nghiêm ngặt.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thái Bình (nay thuộc Công an tỉnh Hưng Yên) khởi tố vụ án, bắt tạm giam anh Thành từ tháng 4/2025.

Tại phiên sơ thẩm, HĐXX TAND Khu vực 5, tỉnh Hưng Yên tuyên phạt anh Thành 6 năm tù, dựa trên khung hình phạt 5-10 năm (Khoản 2, Điều 244 Bộ luật Hình sự) vì số lượng 13 con gà lôi.

Anh Thành không bị áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự nào. Cơ quan truy tố đánh giá anh thành khẩn khai báo, tự nguyện nộp số tiền thu lời bất chính là 2 triệu đồng từ việc bán gà lôi.

Anh Thành cũng được xem xét tình tiết giảm nhẹ là bố mẹ được Chủ tịch nước tặng huy chương kháng chiến.

chanh an tand tinh hung yen noi ve vu an nuoi ga loi trang bi 6 nam tu 2
Vợ và con anh Thành đứng khóc nức nở ở sân tòa sau phiên xét xử. (Ảnh: LS Lê Hồng Hiển/Facebook)

Bản án gây tranh cãi trên mạng xã hội, đặc biệt khi hình ảnh chị Nguyễn Thị Oanh ôm ba con gái nhỏ khóc trước sân tòa lan truyền. Chị Oanh cho biết gia đình khó khăn, anh Thành là trụ cột, làm nghề hát đám cưới và chăn nuôi. Anh nuôi gà lôi trắng để bán, lấy tiền mua tivi cho con xem tránh hại mắt. Gia đình có mẹ già 80 tuổi, ba con nhỏ (bé lớn học lớp 2, bé út hơn 1,5 tuổi). Chị Oanh mong cơ quan chức năng xem xét giảm nhẹ hình phạt để anh Thành sớm trở về.

Nhiều luật sư, như ông Lê Hồng Hiển (Hãng luật Lê Hồng Hiển và Cộng sự, Đoàn Luật sư Hà Nội) và ông Lương Văn Thành (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội), bày tỏ sẵn sàng bào chữa miễn phí cho anh Thành tại phiên phúc thẩm. Ông Hiển đã nhận đơn yêu cầu từ chị Oanh và chuẩn bị hồ sơ bào chữa.

“Hình ảnh người vợ trẻ ôm hai con gái nhỏ bật khóc nức nở trước sân tòa đã khiến hàng chục nghìn trái tim trên mạng xã hội thắt lại.

Tôi biết đến vụ việc qua một bình luận trên mạng xã hội, và ngay sau đó tôi nhận được tin nhắn từ người cháu của anh Thành chia sẻ về hoàn cảnh gia đình và mong muốn luật sư giúp đỡ.

Theo chia sẻ từ người cháu, anh Thành hơn 40 tuổi mới lập gia đình, bố đã mất, mẹ thì già yếu, đau ốm liên miên, ba con gái còn nhỏ. Anh làm nghề hát đám cưới, chăn nuôi để nuôi cả nhà.

Anh vốn mát tay trong việc chăn nuôi, ươm giống, con gì nuôi cũng khỏe và đẻ tốt, nên khi ươm được lứa gà giống này, anh mới đem bán – đây cũng là lần đầu tiên anh bán số gà giống mình gây được.

Gia cảnh càng thêm quẫn bách khi anh trai mất sớm, anh rể – trụ cột khác của gia đình – vừa bị tai nạn lao động nặng, đang nằm viện ở Hà Nội.

Từ sự đồng cảm và mong muốn bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho những người yếu thế, tôi quyết định nhận bào chữa miễn phí cho anh Thành ở giai đoạn phúc thẩm, với hy vọng giúp gia đình có thêm cơ hội pháp lý để giảm nhẹ hình phạt, để người chồng, người cha ấy sớm trở về.

Pháp luật cần nghiêm để bảo vệ đa dạng sinh học, nhưng cũng cần khoan hồng với những trường hợp vi phạm do thiếu hiểu biết và đang oằn mình trong hoàn cảnh ngặt nghèo của số phận. Tôi tin rằng, ở phiên phúc thẩm tới, công lý sẽ song hành cùng lòng nhân ái.”, luật sư Hiển viết trên trang Facebook cá nhân.

Ông Đặng Văn Cường, luật sư bào chữa tại phiên sơ thẩm, cho rằng vụ án có thể chuyển sang khoản 1, Điều 244 BLHS để áp dụng án treo vì chưa gây hậu quả nghiêm trọng và bị cáo có nhân thân tốt, nhưng HĐXX không chấp nhận.

Gà lôi trắng (Lophura nycthemera) thuộc họ trĩ, sống ở rừng miền núi Đông Nam Á và Trung Quốc, có chiều dài 80-127 cm (trống) hoặc 56-71 cm (mái), nặng 1-2 kg, sinh sản từ tháng 2 đến tháng 6, mỗi lứa 4-10 trứng. Theo Thông tư 27/2025, loài này thuộc Nhóm IB, chỉ được nuôi phục vụ bảo tồn, nghiên cứu, hoặc du lịch sinh thái tại cơ sở được cấp phép.

Minh Long