Một ngày sau khi mổ lợn, làm tiết canh liên hoan tất niên, người đàn ông 50 tuổi tại Giao Thủy (Nam Định) đau mỏi khắp người, sốt cao rét run, nhanh chóng rơi vào tình trạng nguy kịch. 

an tiet canh
Bệnh nhân T.V.H trong tình trạng tím toàn thân, suy đa tạng do nhiễm khuẩn liên cầu lợn. (Ảnh: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương/Facebook)

Bệnh viện Bệnh nhiệt đới ngày 25/1 đưa thông tin cảnh báo nguy cơ tử vong từ việc ăn tiết canh giải đen trong liên hoan cuối năm.

Bệnh nhân nam, T.V.H (SN 1974, quê huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định) có tiền sử khỏe mạnh. Ba ngày trước khi vào viện, ông H. mổ lợn, làm tiết canh liên hoan tất niên cùng bạn bè.

Sang hôm sau, ông H. thấy đau mỏi người, đi ngoài phân lỏng 2 lần, kèm sốt cao rét run, người khó chịu, chân tay tím tái, được người nhà đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện huyện Giao Thủy. Do tình trạng quá nặng, bệnh nhân được chuyển cấp cứu đến Bệnh viên Đa khoa tỉnh Nam Định.

Tại Bệnh viên Đa khoa tỉnh Nam Định, các bác sĩ chẩn đoán là sốc nhiễm khuẩn theo dõi do liên cầu lợn (Streptococcus suis), được chỉ định dùng kháng sinh, vận mạch, đặt ống nội khí quản thở máy, và chuyển cấp cứu lên Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.

Thời gian từ khi bệnh nhân đến bệnh viện huyện và chuyển lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương chưa đầy 5 giờ. Các bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận bệnh trong tình trạng thở oxy FiO2 100%, đồng tử 2 bên giãn 4mm, mạch bẹn không bắt được, huyết áp không đo được, toàn thân nổi vân tím, ban xuất huyết hoại tử vùng mặt, tay và chân. Bệnh nhân được cấp cứu ngừng tuần hoàn, tim có đập trở lại.

Tuy nhiên, tình trạng của bệnh nhân không cải thiện, xác nhận tử vong trong ngày 23/1.

Theo bác sĩ Nguyễn Quốc Phương, Phó Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp- Bệnh viên Bệnh Nhiệt dới Trung ương, bệnh nhân H. tử vong do sốc nhiễm khuẩn do liên cầu lợn có suy đa tạng – toan chuyển hoá – rối loạn đông máu nặng.

Bác sĩ Phương cho biết liên cầu lợn là một vi khuẩn cư trú tự nhiên ở đường hô hấp trên, đặc biệt là amidan, khoang mũi, đường sinh dục và tiêu hóa của lợn khỏe mạnh hoặc bị bệnh. Liên cầu lợn có 35 type huyết thanh, trong đó type 2 có độc lực cao nhất và thường gây bệnh ở người.

Do các thói quen ăn máu sống (tiết canh), nội tạng lợn sống hoặc chưa nấu chín… khá thường gặp ở Châu Á, đặc biệt Việt Nam, Thái Lan…, gây nguy cơ nhiễm khuẩn liên cầu lợn. Ngoài ra, người chăn nuôi lợn, bác sĩ thú y, công nhân chế biến và vận chuyển thịt, người bán thịt và đầu bếp có thể bị nhiễm liên cầu lợn khi tiếp xúc với lợn hoặc thịt lợn mang mầm bệnh khi có có vết thương ở da.

Khi người bị nhiễm liên cầu lợn có thể biểu hiện dưới nhiều thể lâm sàng khác nhau như: viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, hội chứng sốc nhiễm độc liên cầu khuẩn với suy đa cơ quan, viêm nội tâm mạc và viêm khớp. Các khớp thường gặp: hông, khuỷu tay, cổ tay, xương cùng chậu, cột sống và ngón tay cái.

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), tỷ lệ tử vong do nhiễm liên cầu lợn là khoảng 7%, Nếu được cứu sống, tỷ lệ di chứng cũng rất cao, khoảng 40%. Mất thính lực vĩnh viễn (điếc) và rối loạn tiền đình là những di chứng thường được ghi nhận của những bệnh nhân nhiễm liên cầu lợn.

an tiet canh 0
Bệnh nhân Đ.V.T (SN 1984, quê Nghệ An) bị nhiễm liên cầu lợn do ăn dồi lợn mua ngoài chợ. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốc nhiễm trùng, suy đa tạng. Bệnh viện mổ cấp cứu, cắt 2 bàn chân và phần ngón tay ở 2 bàn tay do bị hoại tử, tháng 11/2023. (Ảnh: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương/Facebook)

Hiện tại, chưa có vắc-xin phòng bệnh liên cầu lợn ở người. Vì vậy việc phòng bệnh chủ yếu là đảm bảo an toàn lao động trong chăn nuôi, an toàn vệ sinh thực phẩm, chế biến, ăn các sản phẩm của lợn được chế biến chín, không ăn tiết canh, lợn ốm, chết…

Bác sĩ Phương khuyến đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán, ở một số vùng nông thôn vẫn duy trì phong trào “đụng lợn”, chia nhau thịt mang về. Còn cuống họng, phổi lợn, lòng lợn được băm chặt, đặt trên bát máu đông làm tiết canh. Điều này là cực kỳ nguy hiểm. Người dân không nên ăn tiết canh lợn, thịt lợn sống dưới mọi hình thức cho dù là lợn khỏe nhà nuôi.

Minh Sơn