Từ 1/1/2026, học sinh Việt Nam sẽ sử dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất do Bộ GD&ĐT quyết định, được miễn phí theo luật mới, cùng với thay đổi trong việc xác nhận hoàn thành chương trình THCS.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. (Ảnh: quochoi.vn)

Ngày 10/12, với đa số đại biểu đồng ý, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục 2019 cùng một số nghị quyết quan trọng liên quan đến giáo dục và đào tạo, theo thông tin từ Quốc hội và các báo chính thống.

Thống nhất một bộ sách giáo khoa phổ thông từ năm học 2026-2027

Luật mới quy định rõ Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc, áp dụng từ năm học 2026-2027.

Bộ trưởng có thể lựa chọn biên soạn bộ sách hoàn toàn mới hoặc chỉnh sửa, hoàn thiện từ các bộ sách hiện hành, tùy theo tình hình thực tế và quyết định của cấp có thẩm quyền.

Sách giáo khoa phải triển khai đúng chương trình giáo dục phổ thông, cụ thể hóa các yêu cầu về mục tiêu, nội dung giáo dục, phẩm chất và năng lực của học sinh. Sách đồng thời định hướng phương pháp giảng dạy, cách thức kiểm tra và đánh giá chất lượng giáo dục.

Nội dung và hình thức trình bày sách không được mang định kiến về dân tộc, tôn giáo, nghề nghiệp, giới tính, lứa tuổi hay địa vị xã hội. Sách giáo khoa được thể hiện dưới dạng sách in, sách chữ nổi Braille và sách điện tử.

Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thành lập theo từng môn học và hoạt động giáo dục. Hội đồng cùng các thành viên chịu trách nhiệm hoàn toàn về nội dung và chất lượng thẩm định.

Chỉ sau khi hội đồng đánh giá xếp loại đạt, Bộ trưởng mới phê duyệt để đưa vào sử dụng chính thức trong các cơ sở giáo dục phổ thông. Bộ trưởng cũng chịu trách nhiệm ban hành tiêu chuẩn, quy trình biên soạn và chỉnh sửa sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh

Chính phủ quy định chi tiết việc miễn phí sách giáo khoa cho học sinh. Nhà nước đảm bảo cung cấp miễn phí bộ sách giáo khoa dùng chung, hoàn thành việc này vào năm 2030, trong đó ưu tiên trước các vùng đặc biệt khó khăn, miền núi, biên giới và hải đảo. Việc tổ chức, cá nhân cho hoặc tặng sách giáo khoa tiếp tục được thực hiện theo Điều 16 Luật Giáo dục hiện hành và các quy định pháp luật liên quan.

Tài liệu giáo dục địa phương vẫn do tỉnh biên soạn và phê duyệt

Cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương, đảm bảo phù hợp với đặc điểm văn hóa – xã hội của từng địa phương.

Hội đồng thẩm định tài liệu do Chủ tịch UBND cấp tỉnh thành lập và chịu trách nhiệm về kết quả thẩm định. Sau khi được đánh giá đạt, tài liệu sẽ được Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt để đưa vào sử dụng trong các trường phổ thông trên địa bàn. Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa và thẩm định loại tài liệu này.

Bỏ cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở

Từ ngày 1/1/2026, học sinh học hết chương trình THCS và đủ điều kiện theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ không còn được cấp bằng tốt nghiệp THCS. Thay vào đó, hiệu trưởng trường học xác nhận trực tiếp vào học bạ việc học sinh đã hoàn thành chương trình giáo dục THCS hoặc tương đương.

Ở cấp THPT, học sinh học hết chương trình, đủ điều kiện và đạt yêu cầu kỳ thi sẽ được hiệu trưởng cấp bằng tốt nghiệp THPT. Trường hợp không dự thi hoặc không đạt yêu cầu, học sinh nhận giấy chứng nhận hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông. Giấy chứng nhận này được sử dụng để đăng ký dự thi lại lấy bằng tốt nghiệp THPT khi có nhu cầu, hoặc để theo học giáo dục nghề nghiệp và trong các trường hợp cụ thể khác theo quy định pháp luật.

Văn bằng, chứng chỉ do các cơ sở giáo dục thuộc mọi loại hình đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân cấp ra đều có giá trị pháp lý như nhau.

Các quy định khác về học phí và quản lý chi phí giáo dục

Luật tiếp tục duy trì việc miễn học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông và người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở công lập. Người học tại cơ sở dân lập, tư thục được Nhà nước hỗ trợ một phần học phí theo mức do HĐND cấp tỉnh quyết định, dựa trên khung học phí của Chính phủ và không vượt quá mức thu thực tế của trường.

Luật làm rõ học phí là khoản tiền người học nộp để chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí dịch vụ giáo dục, đào tạo. Chi phí dịch vụ giáo dục bao gồm tiền lương giáo viên, chi phí trực tiếp phục vụ dạy học, chi phí quản lý, khấu hao tài sản cố định và các khoản liên quan khác. Các cơ sở giáo dục phải công khai minh bạch học phí và các khoản thu dịch vụ theo khóa học, cấp học, năm học.

Văn Duy