Tản mạn chuyện giáo dục trẻ: “Hòa thượng ba ngày”

Nhà giáo dục trẻ em người Nhật quá cố, Yoshioka Tasuku, đã để lại rất nhiều câu chuyện sinh động thú vị giữa thầy và trò trong cuộc đời giáo dục mấy chục năm của mình. Những câu chuyện đó đã giải khai phiền não mà các bậc cha mẹ gặp phải khi dạy dỗ con cái. Hãy để chúng ta cùng nhau chia sẻ.

Rất nhiều bậc cha mẹ đều đã từng gặp phải phiền não khi nuôi dạy con cái như thế này. Đứa trẻ bỗng nhiên nói rằng bạn nào đó ở lớp đã đi học Piano, nó cũng muốn đi học Piano. Nhưng kết quả chưa qua mấy ngày đã chán, không học nữa, chỉ được vài ngày. Có thể trẻ lại nói muốn tham gia lớp dã cầu (bóng chày). Người mẹ nhất định cũng sẽ dặn dò không được giống như lần trước, chưa được mấy ngày lại bỏ cuộc. Tuy nhiên chỉ kiên trì được một tháng hoặc vài tháng, trẻ lại không muốn đi nữa. Đến lần thứ ba, đứa trẻ nói muốn học bơi. Người mẹ lần này có thể sẽ cảnh cáo một cách nghiêm túc: Lần này con không thể lại động một chút là bỏ cuộc, làm việc gì cũng không có tính lâu dài thì tương lai chẳng làm nên trò trống gì, nếu muốn đi, lần này nhất định phải kiên trì hạ quyết tâm đi, phải bảo đảm với mẹ, thì mẹ mới có thể đồng ý với con. Khả năng là đứa trẻ chẳng cần suy nghĩ liền có thể đồng ý. Thế nhưng kết quả, đứa trẻ vẫn bỏ dở giữa chừng.

Có thể không ít bà mẹ đều đã từng trải qua phiền não kiểu như vậy. Nguyên ban đầu họ cho rằng có hai bài học giáo huấn rồi, thì đứa trẻ nên phải biết sửa chữa, sẽ không để cha mẹ thất vọng nữa. Tuy nhiên sự việc lại trái với mong muốn, việc gì cũng không như ý, mắng cũng vậy, đánh cũng vậy, đứa trẻ chính là không thuận theo tâm của mình, điều nó đã hứa, điều nó đã bảo đảm làm theo, chưa được mấy ngày liền quên mất điều đã nói với bạn, mọi người đều cảm thấy rất bế tắc. Rốt cuộc vấn đề sinh ra ở chỗ nào?

Câu chuyện giữa thầy và trò dưới đây của Yoshioka Tasuku sẽ gợi ý cho mọi người điều thú vị.

Thưa thầy, “hòa thượng ba ngày” là gì ạ?

Có một ngày, cậu học sinh A lớp tiểu học ở trong lớp của thầy giáo Yoshioka, đột nhiên chạy tới trước mặt thầy giáo, hỏi câu hỏi mà cậu ấy rất khó hiểu: “Thưa thầy, em bị nói thành là ‘hòa thượng ba ngày’. Mẹ em nói, này con, con thực sự là ‘hòa thượng ba ngày’, làm cái gì cũng không được’. Thưa thầy, hòa thượng ba ngày có nghĩa là gì ạ?” Câu hỏi này tất cả học sinh của lớp đều đã nghe thấy, mọi người đều tới vây quanh, lần lượt nói ra cách hiểu của mỗi người, có một bạn khẳng định, nghĩa là làm gì đều rất nhanh chóng bỏ cuộc.

Người thầy biết rõ câu trả lời, nhưng chỉ đưa ra ý tưởng, để các em cùng mình tra tìm trong từ điển đặt trên giá sách. Tất các em đều vây quanh, xem thầy giáo lấy từ điển xuống, vừa hiếu kỳ xem thầy giáo lật tìm, vừa bạn này nói một câu bạn kia nói một câu bày tỏ cách nghĩ của mình.

Thầy giáo cuối cùng đã tìm được, dùng ngữ điệu phấn khích nói: “Có có có, thực sự có, ý nói là người mà rất dễ chán nản, không thể kiên trì thời gian lâu với bất kể việc gì”.

Thầy giáo vừa dứt lời, tất cả các em đều cười, lần lượt từng em nói bản thân chính là “hòa thượng ba ngày” như nói ở trong từ điển. Không ngờ anh chàng A, người bị mẹ nói là “hòa thượng ba ngày”, ngay lập tức lớn tiếng khẳng định: “Nói như vậy, em có lẽ không phải là hòa thượng ba ngày”. Cậu ấy nói rõ từng lý do của bản thân: “Học thư pháp, học vẽ tranh, học bàn tính, đúng là em đều rất nhanh bỏ cuộc, do đó lần này mẹ nghe em đòi học bơi, thì mẹ rất tức giận, nói em thành ‘hòa thượng ba ngày’, nên yêu cầu của em không được cho phép nữa. Nhưng không phải bởi vì em cảm thấy chán hay mất hứng mà bỏ cuộc, mà là bởi vì sau khi đi học, phát hiện nó không phù hợp với bản thân, do đó em luôn có ý định tiếp tục tìm kiếm sở thích phù hợp với mình.”

Người thầy nghe xong, đột nhiên cảm thấy, “hòa thượng ba ngày” cũng không nhất định là việc không tốt.

Đừng vội kết luận về con cái

Rất nhiều khi, chúng ta quá dễ dàng đưa ra kết luận về con cái, thậm chí hoàn toàn còn chưa làm rõ sự việc mà đã vội kết luận. Con cái không nghe lời, có lẽ sẽ giống như cậu học sinh A ở trong câu chuyện này, căn bản không hiểu lời của mẹ nói là có ý gì. Có lúc, những đạo lý và ngôn từ mà người lớn chúng ta cho rằng rất rõ ràng, lại được nói ra một cách nhanh chóng và không vui. Đứa trẻ có lẽ căn bản không hiểu, hoặc giả nghe mà như không nghe thấy. Dù sao cha mẹ cũng muốn dạy bảo, vậy thì nghe thôi, sau khi nghe cũng không để ý lắm. Kết quả là người lớn cứ luôn oán trách, tại sao con cái vẫn luôn không nghe lời. Có lẽ là thực sự nghe mà không hiểu.

Cách làm không kết luận, không cưỡng ép và nhẫn nại của vị thầy giáo này, để mỗi đứa trẻ lần lượt đưa ra ý kiến của mình, hiệu quả của việc tự do thảo luận, thực sự rất tốt, rất dễ khiến trẻ em mở rộng tấm lòng, hiểu được con trẻ, cũng rất dễ dàng khiến bản thân đứa trẻ hiểu rõ và vui vẻ tiếp thụ đạo lý, rất đáng để học hỏi.

Sự trưởng thành của trẻ em, cần chúng ta phải nhẫn nại chờ đợi, sau khi vấn đề xuất hiện, phải giữ bình tĩnh không nên dễ dàng trách móc, mà là lặng lẽ hỏi rõ nguyên nhân tại sao đứa trẻ lại bỏ cuộc, hiểu rõ nguyên nhân của sự việc, mới có thể nghĩ ra cách giải quyết vấn đề.

Đúng như người ta nói: tìm đúng nguyên nhân bệnh, mới có thể thuốc vào là bệnh hết. Con cái kỳ thực thường thường đều rất đáng yêu, nếu hiểu thì sẽ nghe lời. Cho dù đứa trẻ thực sự là “hòa thượng ba ngày”, cũng không cần quá để ý, bởi sự trưởng thành và thay đổi của trẻ em đều là ở chỗ chúng ta không ngờ tới. Cha mẹ đôi khi chỉ cần để mắt từ xa, ngắm nhìn con cái mình với tâm thái yêu thương quan tâm và tin tưởng.

Theo “Những câu chuyện thú vị giữa thầy và trò của nhà giáo dục người Nhật Bản“
Đăng trên ChanhKien.org
Tác giả: Lưu Như

Xem thêm:

• Dạy trẻ bền chí để thành công trong học tập và công việc

Mời xem video: