10 đồng xu này có thể được bán với giá hàng chục triệu đô la

Tiền xu không chỉ là phương tiện trao đổi mà còn có giá trị gắn liền với lịch sử. Một số loại tiền xu hiếm không chỉ có giá trị sưu tầm mà còn có thể được bán với giá hàng triệu, thậm chí hàng chục triệu đô la. Dưới đây là 10 loại tiền xu nổi bật, khiến giới sưu tầm và đầu tư không ngừng săn lùng.

Theo thời gian, một số đồng tiền đã trở nên ngày càng quý hiếm và có giá trị sưu tập cao. Chỉ một lỗi nhỏ trong quá trình đúc của Cục đúc tiền cũng có thể làm giá trị của đồng xu tăng vọt. Hiện có ít nhất 10 loại đồng xu Mỹ ngày càng được giới sưu tập săn đón, với giá trị lên đến hàng triệu, thậm chí hàng chục triệu đô la. Vậy, những đặc điểm nào đã khiến các đồng xu này sở hữu giá trị cao đến như vậy?

Tóm lại, giá trị đấu giá của các đồng xu phụ thuộc vào độ hiếm, chất lượng và câu chuyện lịch sử gắn liền với từng đồng tiền. Ngoài ra, một số đồng xu mắc lỗi sản xuất từ Cục đúc tiền từ hàng chục, thậm chí hàng trăm năm trước, cũng ngày càng thu hút sự quan tâm của giới sưu tập.

GOBankingRates đã nghiên cứu chi tiết về những đồng xu cực kỳ giá trị mà các nhà sưu tập đang săn lùng, đồng thời tổng hợp 10 loại đồng xu Mỹ có giá trị, bao gồm: Đồng xu vàng Đại bàng đôi 20 đô la năm 1933, Đồng xu vàng Đại bàng đôi 20 đô la họa tiết chạm nổi rất cao năm 1907, Đồng niken 5 xu phiên bản đặc biệt với hình Nữ thần Tự do năm 1913, Đồng xu bạc 1 đô la Nữ thần Tự do tóc lượn sóng năm 1804 (loại một), Đồng xu bạc 1 đô la Nữ thần Tự do tóc bay năm 1794, Đồng xu vàng 15 đô la Brasher Doubloon với dấu “EB” trên ngực đại bàng năm 1787, Đồng xu bạc thương mại năm 1885, Đồng xu vàng 20 đô la Đại bàng đôi phiên bản Paquet năm 1861, Đồng xu vàng 10 đô la chạm nổi sâu năm 1804, và Đồng xu vàng 5 đô la hình Nữ thần đội mũ năm 1822.

Đồng xu vàng Đại bàng đôi 20 đô la năm 1933

Mặc dù đồng xu vàng Đại bàng đôi năm 1933 không có lịch sử lâu dài như một số đồng xu hiếm khác, và Cục Đúc Tiền Mỹ đã đúc hơn 445.000 đồng xu loại này, nhưng nó lại cực kỳ hiếm.

Vậy tại sao lại như vậy? Nguyên nhân bắt nguồn từ lịch sử Mỹ. Năm 1933, Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ, Franklin D. Roosevelt, quyết định từ bỏ hệ thống “bản vị vàng”  của đồng đô la Mỹ và ngừng sử dụng tiền vàng làm tiền lưu thông nữa. Chính phủ lúc đó ra lệnh nung chảy tất cả những đồng xu vàng Đại bàng đôi đã được đúc và chuyển chúng thành vàng thỏi để lưu trữ, chỉ giữ lại hai đồng tại Bảo tàng Smithsonian ở Mỹ. Tuy nhiên, có một số đồng xu đã bị giấu đi.

Theo thông tin từ công ty đánh giá tiền xu PCGS và Stack’s Bowers, vào năm 1944 một cuộc điều tra của Sở Mật vụ Mỹ xác định rằng những đồng xu này đã bị đánh cắp từ Cục đúc tiền và sau đó đã bị tịch thu. Nhưng một trong số chúng đã được Vua Farouk của Ai Cập mua lại và trở thành một phần trong bộ sưu tập lớn của ông. Sau khi xảy ra biến động chính trị xã hội ở Ai Cập, Vua Farouk bị thoái vị và lưu đày sang Ý, nhiều tài sản của ông, bao gồm đồng xu Đại bàng đôi 1933 này đã bị thất lạc. Nhiều năm sau, đồng tiền này không còn được tìm thấy cho đến năm 1996, khi một người buôn tiền xu người Anh là Stephon Fenton, mang đồng tiền này đến New York để giao dịch. Sở Mật vụ nhờ thông tin từ một mật báo viên, đã thu giữ đồng xu này, dẫn đến một cuộc chiến pháp lý kéo dài 5 năm.

May mắn là, ngay trước khi cuộc đấu giá Stack’s/Sotheby’s diễn ra vào tháng 7 năm 2002, chính phủ Mỹ đã chính thức hợp pháp hóa và phát hành đồng xu vàng Đại bàng đôi 1933, khiến nó trở thành đồng xu duy nhất năm 1933 được phép sưu tầm bởi cá nhân. Điều này đã biến đồng xu này trở thành “Chén Thánh” trong giới sưu tầm tiền xu. Vào tháng 6 năm 2021, tại cuộc đấu giá của Sotheby’s, đồng xu vàng Đại bàng đôi 20 đô la năm 1933 đã được bán với giá kỷ lục gần 18,9 triệu đô la Mỹ (gần 479,25 tỷ đồng).

Đồng tiền vàng Đại bàng đôi 20 đô la 1907 với họa tiết nổi cực cao 

Đồng xu 20 đô la với họa tiết nổi cực cao (Extremely High Relief) này được làm từ 90% vàng và 10% đồng. Ước tính hiện nay chỉ còn khoảng 15 đồng được lưu giữ. Vào tháng 2 năm 2021, một trong số chúng đã được bán tại cuộc đấu giá Heritage Auctions với giá 3,6 triệu đô la (tương đương với 91,4 tỷ đồng Việt Nam).

Họa tiết nổi cực cao đôi khi còn được gọi là “Ultra High Relief”, với đặc điểm này khiến nó trở nên ấn tượng, nhưng lại không phù hợp để sản xuất hàng loạt.

Theo thông tin từ trang web của công ty chứng nhận tiền xu NGC, đồng xu vàng Đại bàng đôi 1907 với họa tiết nổi cực cao là một trong những đồng xu được yêu thích nhất mà Cục đúc tiền Mỹ từng sản xuất. Đồng xu này có ngoại hình mang tính điêu khắc và được nhiều người coi là đồng xu vàng đẹp nhất từng được phát hành. Đáng tiếc là thiết kế này không khả thi để sản xuất số lượng lớn. Vì vậy, vào cuối năm đó, Charles Barber đã thực hiện một bản thiết kế mới.

Đồng tiền 5 xu Niken với hình tượng Nữ thần Tự do 1913 

Theo thông tin từ Hiệp hội Numismatic Mỹ (American Numismatic Association), chỉ còn tồn tại năm đồng 5 xu với hình tượng Nữ thần Tự do 1913, và chúng được đặt tên theo những người sở hữu khác nhau: McDermott, Eliasberg, Norweb, Olsen, và Walton.

Không ai biết chính xác vì sao hay làm thế nào mà năm đồng tiền này lại được sản xuất. Giữa năm 1883 và 1912, Mỹ đã phát hành một lượng lớn các đồng xu có hình tượng Nữ thần Tự do. Vào năm 1913, đồng xu được thay thế bằng đồng tiền Buffalo (Buffalo nickel), còn được gọi là đồng xu có hình đầu người da đỏ (Indian Head nickel). Vì vậy, việc năm đồng xu mang hình tượng Nữ thần Tự do xuất hiện vào năm 1913 là một điều bí ẩn. Một số chuyên gia cho rằng đồng xu 1913 có thể đã được đúc một cách tình cờ, hoặc như nhiều nhà sử học tin rằng, chúng được đúc bởi một nhân viên tại Cục đúc tiền Philadelphia, Samuel W. Brown.

Chính vì sự huyền bí này, chúng đã luôn thu hút sự chú ý của các nhà sưu tầm.

Qua nhiều năm, các đồng xu hiếm này đã qua tay nhiều chủ sở hữu khác nhau. Theo thông tin từ GreatCollections, vào năm 1962, đồng xu Walton Niken đã được tìm thấy sau một tai nạn xe hơi chết người và được cất giữ trong tủ quần áo của một người suốt nhiều thập kỷ. Vào năm 2013, đồng tiền này đã được đấu giá với giá hơn 3,17 triệu USD (khoảng 76,08 tỷ VNĐ). Đến năm 2022, đồng Walton Nickel này được bán với giá 4,2 triệu USD (khoảng 100,8 tỷ VNĐ).

Đồng xu bạc 1804 (Class I Draped Bust Silver Dollar $1, Proof)

Công ty đấu giá Stack’s Bowers cho biết, mặc dù còn có những đồng xu hiếm hơn, nhưng trong bộ sưu tập tiền xu liên bang, không có đồng xu nào có thể so kè với danh tiếng, truyền thống và vinh quang của đồng xu bạc năm 1804. Đồng xu bạc năm 1804 được tôn vinh là “vua của các đồng xu Mỹ”, dù mệnh giá chỉ là 1 đô la nhưng giá trị thực sự rất lớn.

Theo thông tin từ Stack’s Bowers, dự đoán có 15 đồng xu bạc năm 1804 còn sót lại, trong đó có 8 đồng thuộc loại một (Class I), 1 đồng thuộc loại hai (Class II), và 6 đồng thuộc loại ba (Class III). Trong những năm qua, nhà đấu giá này đã giao dịch hầu hết 15 đồng xu này. Mỗi lần đấu giá đều gây ra cơn sốt.

Vào tháng 8 năm 2021, một đồng xu bạc loại một 1804 đã được bán với giá 7,68 triệu USD ( 185,59 tỷ VNĐ) tại buổi đấu giá tổ chức bởi Stack’s Bowers Galleries.

Mặc dù những đồng xu bạc 1804 này lại không phải được đúc vào năm đó. Đồng bạc loại một 1804 được đúc đặc biệt vào năm 1834 cho mục đích ngoại giao, làm quà tặng ngoại giao từ Bộ Ngoại giao Mỹ cho các quốc vương nước ngoài. Các đồng bạc loại hai và loại ba 1804 được sản xuất sau hơn hai mươi năm, nhằm đáp ứng nhu cầu của các nhà sưu tập, và quá trình đúc chúng cũng chứa đựng những câu chuyện thú vị.

Đồng xu bạc 1 đô la Nữ Thần Tự Do Tóc Bay 1794 

Đồng xu này không chỉ có một cái tên ấn tượng mà còn có giá trị rất lớn. Theo dữ liệu từ Atkinson’s Bullion and Coins, đồng xu này được làm từ 90% bạc và 10% đồng, với hình ảnh Nữ Thần Tự Do và chim đại bàng được in trên mặt trước và mặt sau.

Đồng xu bạc 1 đô la Nữ Thần Tự Do Tóc Bay lần đầu tiên được đúc vào năm 1794, là đồng tiền 1 đô la đầu tiên do chính phủ liên bang Mỹ phát hành.

Vào tháng 1 năm 2013, tại buổi đấu giá của Stack’s Bowers, một đồng xu bạc 1 đô la Nữ Thần Tự Do Tóc Bay 1794 đặc biệt đã được bán với giá hơn 10 triệu USD (khoảng 241,55 tỷ VNĐ).

Đồng xu này được coi là vô giá vì có một “đồng bạc” (Silver Dollar) ở giữa. Một số chuyên gia và nhà nghiên cứu tiền xu nổi tiếng cho rằng đây thực tế là đồng xu 1 đô la chính thức đầu tiên trong lịch sử. Theo báo cáo, nó được đúc vào ngày 15 tháng 10 năm 1794 và được giữ gìn hoàn hảo từ đó tới nay.

Đồng xu vàng Brasher Doubloon 15 đô la có dấu ấn “EB” trên ngực đại bàng năm 1787 

David Hall, đồng sáng lập Công ty Dịch vụ Đánh giá Tiền tệ PCGS, cho biết trong số bảy đồng xu Brasher Doubloon có dấu “EB” được biết đến, có sáu đồng có dấu “EB” trên cánh của đại bàng, còn một đồng có dấu “EB” trên ngực đại bàng.

Đồng xu đặc biệt với dấu “EB” trên ngực đại bàng này được bán với giá 625.000 USD tại buổi đấu giá Garrett vào tháng 3 năm 1981. Sau đó, nó được bán với giá 2.990.000 USD tại buổi đấu giá Heritage vào tháng 1 năm 2005. Một mặt của đồng xu thể hiện hình ảnh đại bàng, còn mặt kia là hình ảnh mặt trời từ từ mọc lên từ đỉnh núi.

Vào năm 2021, một đồng xu vàng Brasher Doubloon 1787 có dấu “EB” trên cánh đại bàng đã được bán với giá 9,36 triệu USD (khoảng 225,76 tỷ VNĐ) tại buổi đấu giá Partrick.

Trong giới sưu tập tiền xu, đồng xu vàng Brasher Doubloon được đặc biệt coi trọng vì nó là một trong những đồng vàng được đúc vào đầu thời kỳ độc lập của Mỹ.

Đồng xu bạc thương mại 1885 (1885 Trade Dollar T$1, Proof)

Đồng xu bạc 1 đô la thương mại này được đúc tại Cục đúc tiền Philadelphia. Vào tháng 1 năm 2019, một đồng trong số này đã được bán với giá 3,96 triệu USD (khoảng 95,63 tỷ VNĐ) tại buổi đấu giá của Heritage.

Theo thông tin từ Heritage, đồng xu giao dịch năm 1885 là một trong những loại tiền hiếm và bí ẩn nhất của Mỹ. Những đồng tiền này hầu như chắc chắn được đúc vào nửa đầu năm 1885, nhưng chúng chỉ bắt đầu được công khai hơn 25 năm sau khi đúc. Hiện nay chỉ có 5 đồng còn lại, hiếm không kém gì đồng xu niken tự do nổi tiếng năm 1913 (5 đồng) và còn hiếm hơn so với đồng xu bạc 1 đô la năm 1804 (chỉ còn 15 đồng). Vì không có trong bộ sưu tập của các tổ chức quan trọng như Smithsonian và Hiệp hội Tiền xu Mỹ (ANA), nên loại tiền này rất ít khi được trưng bày.

Heritage cho biết, khác với đồng bạc thương mại năm 1884, hồ sơ của Cục đúc tiền không tiết lộ thông tin về việc đúc đồng xu thương mại 1885. Báo cáo hàng năm của giám đốc Cục đúc tiền thời đó cũng không nhắc đến chúng. Tuy nhiên, tất cả các bằng chứng đều chỉ ra rằng những đồng tiền này được đúc tại Cục đúc tiền Philadelphia vào năm 1885. Việc thiếu tài liệu này cho thấy rằng chúng có thể đã được đúc bí mật.

Đồng xu vàng 10 đô la năm 1804

Đồng tiền vàng 10 đô la này được đúc tại Cục đúc tiền Philadelphia và dự đoán chỉ còn 3 đồng trên thế giới. Vào tháng 1 năm 2021, một đồng trong số này đã được bán với giá 5,28 triệu USD ( khoảng 127,62 tỷ VNĐ) tại buổi đấu giá của Heritage.

Theo thông tin từ Heritage, giống như đồng xu bạc 1 đô la nổi tiếng năm 1804, đồng xu vàng 10 đô la năm 1804 này cũng được đúc vào giữa thập niên 1830 như một món quà ngoại giao tặng các nguyên thủ nước ngoài. Vào thời điểm đó, chỉ có 4 đồng được đúc, và hiện nay chỉ còn 3 đồng được biết đến.

Đồng xu vàng 5 đô la 1822 

Đồng tiền vàng hiếm hoi này được dự đoán chỉ còn 3 đồng trên thế giới, trong đó chỉ có 1 đồng thuộc sở hữu cá nhân. Vào tháng 3 năm 2021, đồng tiền này đã được bán với giá 8,4 triệu USD (khoảng 202,1 tỷ VNĐ) tại buổi đấu giá của Stack’s Bowers Galleries.

Đồng xu vàng Double Eagle 20 đô la phiên bản Paquet năm 1861

Đồng xu vàng Double Eagle 20 USD này cực kỳ hiếm, dự đoán chỉ còn 2 đồng trên thế giới. Vào tháng 8 năm 2021, một đồng trong số này đã được bán với giá 7,2 triệu USD (khoảng 173,72 tỷ VNĐ) tại buổi đấu giá của Heritage.

Heritage cho biết, trong những năm gần đây, các đồng xu từ giai đoạn Nội chiến Mỹ (1861-1865) đã trở thành một chủ đề sưu tầm rất được ưa chuộng. Đồng xu 1861 này rõ ràng đã trở thành một trong những món sưu tầm tuyệt vời và nổi bật nhất trong bộ sưu tập này.