Bình và cốc đựng nước – Ổ vi khuẩn tiềm ẩn. Bạn đã vệ sinh đúng cách?
- Trúc Nhi
- •
Nhiều người mang theo bình hoặc cốc đựng nước cá nhân để bảo vệ môi trường và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận ra rằng những vật dụng này có thể trở thành môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi. Mỗi khi bạn uống nước, vi khuẩn từ miệng sẽ bám vào thành bình hoặc cốc. Theo thời gian, đặc biệt khi nước được để ở nhiệt độ phòng, số lượng vi khuẩn có thể gia tăng nhanh chóng, lên đến hàng triệu con chỉ trong một ngày.
Bên trong một chai nước tái sử dụng có gì?
Theo BBC, Phó Giáo sư Primrose Freestone, chuyên ngành vi sinh lâm sàng tại Đại học Leicester (Anh), cho biết vi khuẩn gây nhiễm trùng ở người có thể sinh sôi nhanh chóng ở nhiệt độ khoảng 37°C (98°F) — tương đương nhiệt độ cơ thể. Tuy nhiên, chúng vẫn có thể phát triển ở nhiệt độ phòng, khoảng 20°C (68°F).
Một nghiên cứu tại Singapore cho thấy, dù nước máy đun sôi có thể tiêu diệt hầu hết vi khuẩn, nhưng số lượng vi khuẩn trong mỗi mililít nước bên trong chai vẫn tăng rất nhanh trong vòng một ngày. Cụ thể, vào buổi sáng, trong mỗi mililít nước có khoảng 75.000 con vi khuẩn. Sau 24 giờ, con số này có thể tăng lên từ 1 đến 2 triệu con.
Phần lớn vi khuẩn trong chai nước không bắt nguồn từ nguồn nước mà đến từ chính người sử dụng. Dù bạn mang theo bình nước khi đi làm, tập thể dục hay chỉ để ở nhà, bề mặt bên ngoài của bình vẫn có thể tích tụ nhiều vi sinh vật. Theo bà Freestone, những vi khuẩn này dễ dàng xâm nhập vào chai, và mỗi lần bạn uống, vi khuẩn từ miệng lại theo đó mà xâm nhập vào bên trong.
Bà cho biết, những người sử dụng chai nước mà không rửa tay thường xuyên cũng có nguy cơ mang theo vi khuẩn như E. coli trong chai của họ.
Dùng chung chai nước với người khác làm tăng nguy cơ lây truyền vi-rút. Các bệnh như Norovirus dễ dàng lây truyền qua con đường này.
Thông thường có khoảng 500 đến 600 loài vi khuẩn khác nhau sống trong miệng con người. Bà Freestone cho biết: “Loại vi khuẩn vô hại với bạn có thể là tác nhân gây bệnh cho người khác. Đôi khi, bạn có thể bị nhiễm vi-rút mà không hề hay biết, vì hệ miễn dịch của chúng ta rất giỏi trong việc bảo vệ cơ thể”.
Một yếu tố khác thúc đẩy vi khuẩn phát triển trong chai là việc cho thêm bất cứ thứ gì ngoài nước vào. Các loại đồ uống giàu dinh dưỡng, đặc biệt là đồ uống có đường, có thể tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển bên trong chai.
Bà nhấn mạnh: “Bất cứ thứ gì ngoài nước đều có thể trở thành nơi trú ngụ của vi khuẩn và nấm, đặc biệt là các loại đồ uống như sữa lắc protein”.
Vậy, làm thế nào để vệ sinh bình đựng nước tái sử dụng đúng cách?
Những người sử dụng các dụng cụ như bàn chải hoặc rửa bình bằng máy rửa chén thường có lượng vi khuẩn trong bình thấp nhất. Máy rửa chén có chức năng khử trùng được xem là phương pháp làm sạch hiệu quả nhất.
Bà Freestone cũng lưu ý rằng, chỉ rửa sạch chai bằng nước lạnh là không đủ, vì điều này không thể loại bỏ lớp màng sinh học — một lớp vi khuẩn nhờn bám trên bề mặt bên trong chai, tạo ra môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.
Chai nhựa, thủy tinh hay thép không gỉ — loại nào an toàn hơn?
Một số nghiên cứu cho thấy chai nhựa có thể chứa nhiều vi khuẩn hơn so với chai thép không gỉ, nhưng theo bà Freestone, loại chai vệ sinh nhất là loại có thể dễ dàng làm sạch. Bà cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc vệ sinh kỹ lưỡng mọi bộ phận của bình đựng nước, bao gồm cả nắp, ống hút (nếu có) và bề mặt bên ngoài.
Tuy nhiên, việc chọn chai thủy tinh hoặc thép không gỉ thay vì nhựa không chỉ liên quan đến vấn đề vệ sinh. Amit Abraham, phó giáo sư khoa học sức khỏe dân số lâm sàng tại Weill Cornell Medicine ở Qatar giải thích rằng: “Nhựa thường chứa các chất phụ gia hóa học giúp tăng tính linh hoạt, độ bền, khả năng chịu nhiệt và làm cho chúng nhẹ hơn. Tuy nhiên, những chất phụ gia này chỉ liên kết vật lý với nhựa, nghĩa là chúng có thể ngấm vào nước”.
Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng các chất như BPA (Bisphenol A) trong nhựa có thể ảnh hưởng đến hệ nội tiết, làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường và một số bệnh mãn tính khác.
Đáng lo ngại hơn, Abraham cho biết việc hóa chất ngấm vào nước xảy ra không chỉ ở các chai nhựa dùng một lần mà cả ở những chai nhựa tái sử dụng. Ngoài ra, theo thời gian, nhựa có thể phân hủy, khiến các hạt vi nhựa ngấm vào nước. Vì vậy, chai thủy tinh hoặc thép không gỉ được xem là lựa chọn an toàn hơn.
Xem thêm
Từ khóa bình và cốc đựng nước
