Nghiên cứu: Trí tuệ con người luôn sẵn sàng để chiến thắng AI

Trương Khai
•
Thứ Năm, 23/03/2023

Trí tuệ nhân tạo (AI) luôn là chủ đề nóng, ví dụ ChatGPT gần đây đã khiến cả thế giới bàng hoàng và gây lo lắng liệu trong tương lai AI có thể kiểm soát con người hay không. Về vấn đề này, có nghiên cứu cho thấy trí tuệ con người luôn ẩn chứa khả năng để vượt AI.

shutterstock 550817656 — Minh họa AI cờ vây (Nguồn: Shutterstock)

Tạp chí New Scientist gần đây đưa tin, sau vài năm theo dõi và so sánh mức cải thiện trình độ chơi cờ vây của người chơi chuyên nghiệp và AI cờ vây, các nhà nghiên cứu nhận thấy mức cải thiện của trí tuệ con người luôn ẩn chứa khả năng để vượt AI.

Cờ vây là trò giải trí truyền thống của người Trung Quốc. Trước năm 2016, AI cờ vây không thể đảm bảo đánh bại được những người chơi ở cấp độ cao nhất, nhưng vào tháng 5/2017, AI cờ vây có tên AlphaGo đã đánh bại tất cả những người chơi thử thách.

Để nghiên cứu trí tuệ con người so với AI, trong suốt 70 năm từ 1950 – 2021 nhóm nhà khoa học Đại học Thành phố Hồng Kông đã thu thập và phân tích 5.800.000 dữ liệu của những người chơi cờ vây chuyên nghiệp, nghiên cứu dùng phương pháp DQI (decision quality index, tạm gọi Chỉ số quyết định chất lượng) để đánh giá chất lượng “mới mẻ” của nước cờ, qua đó phân tích mức độ cải thiện của bên chơi cờ vây.

Phát hiện từ nghiên cứu cho thấy, từ năm 1950 – 2015 là thời gian khi AI không thắng được người chơi, tiến bộ của người chơi là không lớn và DQI về cơ bản dao động trong khoảng -0,2 đến +0,2; nhưng sau năm 2016 khi tin tức về AI cờ vây bắt đầu đánh bại con người xuất hiện, chỉ số DQI của người chơi cờ trong khoảng thời gian từ 2018 – 2021 đã tăng vọt lên 0,7, theo đó những người chơi cờ đã bày ra nhiều nước cờ mới hơn.

New Scientist cho biết, từ dữ liệu đánh giá DQI, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh đến năm 2018 trình độ của người chơi cờ vây đã tăng 88%. Các nhà khoa học vẫn chưa đưa ra được nguyên nhân lý giải khiến trí thông minh của người chơi cờ tăng vọt lên. Nhà khoa học máy tính Stuart Russell tại Đại học California, Berkeley từng nói về khả năng nâng cao của con trong chơi cờ vây: “Điều này không có gì đáng ngạc nhiên, bởi vì để thách thức cỗ máy nên con người sẽ cố gắng hết sức để có được những nước cờ mới mà làm sao AI chưa được trải qua”.

Gần đây đã ngày càng có thêm nhiều người chơi cờ bắt đầu đánh bại được AI. Ví dụ tháng Hai năm nay, một kỳ thủ cờ vây nghiệp dư ở Mỹ là Kellin Pelrine đã đánh bại AI “KataGo” cờ vây bằng chiến thuật “dương đông kích tây”. Kaelin cho hay, ban đầu anh cố gắng để có thể có một lần đánh bại được AI, sau đó cứ chiếu theo phương pháp tương tự và đã giành được chiến thắng trong 14 trận liên tiếp. Anh cũng theo ý tưởng tương tự để đánh bại một AI cờ vây hàng đầu khác là Leela Zero.