Bộ Tài chính: Việc áp dụng hóa đơn điện tử có thể khiến “một số” hộ kinh doanh siêu nhỏ phải dừng hoạt động

Nguyên Hương
•
Thứ Hai, 16/06/2025

Bộ Tài chính thừa nhận chính sách thuế mới tạo công bằng, minh bạch thuế, tiệm cận với chuẩn mực quản lý thuế quốc tế trong khối hộ kinh doanh nhưng có thể khiến các hộ kinh doanh siêu nhỏ biến mất khỏi thị trường do không đáp ứng được các yêu cầu mới.

66 aaassssssssssssssssssss — Từ đầu tháng 6 đến nay, hàng loạt cửa hàng, ki-ốt ở các khu chợ lớn, nhỏ đang kinh doanh bình thường tại nhiều địa phương đồng loạt đóng cửa, tạm ngừng kinh doanh. Nguồn ảnh nhandan.vn.

Tại tờ trình báo cáo Chính phủ về đề xuất xây dựng dự án Luật Quản lý thuế (thay thế), Bộ Tài chính nhận định việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế từ ngày 1/6 đối với các hộ có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên là phù hợp với xu hướng quản lý thuế điện tử của các nước phát triển. Tuy nhiên, nhược điểm là quá trình chuyển đổi có thể tạo ra một khoảng trống pháp lý nhất định trong giai đoạn các hộ kinh doanh tập huấn và làm quen với quy định mới.

Chính sách thuế khoán đang tạo kẽ hở cho các hộ kinh doanh quy mô lớn trốn thuế

Trong năm 2024 có hơn 4.000 hộ kinh doanh có doanh thu trên 10 tỷ đồng nhưng hơn một nửa trong số này vẫn nộp thuế khoán với mức thuế rất thấp, chỉ khoảng 0,4% doanh thu. Trong khi hộ kê khai phải nộp thuế lên tới 25-30% doanh thu.
“Việc xóa bỏ hình thức thuế khoán sẽ chấm dứt tình trạng bất bình đẳng nghiêm trọng khi mức thuế của hộ kê khai cao hơn tới bảy lần so với hộ khoán, qua đó giúp chống thất thu ngân sách một cách hiệu quả từ các hộ kinh doanh lớn”, Bộ Tài chính khẳng định.

Theo ước tính của cơ quan thuế, tại thời điểm 1/6/2025, có khoảng 37.000 hộ kinh doanh, tương đương với hơn 1% số hộ kinh doanh cả nước đáp ứng tiêu chuẩn doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm để áp dụng hình thức hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo Nghị định 70/NĐ-CP.

Bộ Tài chính khẳng định Chính quản lý thuế mới tuân thủ trực tiếp yêu cầu tại Nghị quyết 68, đảm bảo tính thống nhất và hiện đại cho hệ thống pháp luật, giúp Việt Nam tiệm cận hơn với các chuẩn mực quản lý thuế quốc tế.

Chính sách thuế mới có thể khiến nhiều hộ kinh doanh siêu nhỏ “biến mất”

Bộ Tài chính cũng nhận thấy việc chuyển đổi này có thể gây khó khăn cho những mô hình kinh doanh siêu nhỏ như các quầy tạp hóa trong hẻm, quán cà phê vỉa hè, người bán hàng online. “Đặc biệt là các hộ kinh doanh do phụ nữ, người dân tộc thiểu số hoặc người lớn tuổi làm chủ, với trình độ công nghệ còn hạn chế”, Bộ này nêu.
Điều đó, theo nhà soạn thảo, có thể dẫn đến nguy cơ một số hộ kinh doanh nhỏ phải ngừng hoạt động do không đáp ứng được các yêu cầu mới.
Nhìn nhận hai mặt của vấn đề, Bộ Tài chính cho rằng việc bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử và chế độ kế toán đơn giản sẽ là một “cú hích” mạnh mẽ, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và tạo tiền đề để các hộ kinh doanh làm quen với việc quản trị tài chính bài bản.

Bộ này cho rằng chính sách thuế mới giúp các chủ thể kinh doanh từng bước phát triển thành doanh nghiệp và tiếp cận các chính sách hỗ trợ lớn hơn, ví dụ như các chính sách hỗ trợ kinh doanh theo Nghị quyết 198.