Các nhà sản xuất Trung Quốc đẩy nhanh việc thành lập nhà máy ở Đông Nam Á

Trương Đình
•
Thứ Năm, 27/02/2025

Các mức thuế quan gần đây của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đối với Trung Quốc, với khả năng sẽ còn tăng thêm trong tương lai, đang thúc đẩy các nhà sản xuất Trung Quốc lên kế hoạch chuyển sản xuất sang Đông Nam Á và các khu vực khác. Họ hy vọng có thể tránh được thuế quan của Hoa Kỳ thông qua động thái này.

shutterstock 511208572 — Một nhà máy sản xuất thiết bị hệ thống mạch ô tô ở Giang Tây Trung Quốc vào năm 2011. (Ảnh minh họa không liên quan đến bài viết: Shutterstock)

Ngày 4/2, Hoa Kỳ chính thức áp dụng mức thuế bổ sung 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Wall Street Journal cho biết, việc ông Trump trở lại Nhà Trắng đã thúc đẩy nhiều nhà sản xuất Trung Quốc lên kế hoạch tiếp tục mở nhà máy hoặc tìm kiếm đối tác ở các quốc gia khác, đặc biệt là ở Đông Nam Á. Những công ty khác đang bắt đầu chuyển nhiều hoạt động sản xuất ra nước ngoài.

Báo cáo cho biết vào đêm trước cuộc bầu cử Hoa Kỳ năm ngoái, Agilian Technology, một nhà sản xuất thiết bị điện tử tại Trung Quốc, ngày càng lo ngại rằng Hoa Kỳ sẽ áp dụng mức thuế mới nếu ông Trump trở lại Nhà Trắng.

Một trong những khách hàng lớn của công ty này đã yêu cầu một kế hoạch dự phòng cho tình huống như vậy. Ngay sau đó, một giám đốc điều hành của Agilian đã đến thăm một nhà máy ở Malaysia, để tìm hiểu khả năng chuyển một số hoạt động sản xuất sang đó.

Hiện nay, mức thuế 10% của Trump đối với các sản phẩm Trung Quốc và khả năng áp dụng thêm nhiều mức thuế khác trong tương lai đang buộc Agilian phải nhanh chóng thiết lập dây chuyền sản xuất tại Malaysia, với mục tiêu vận chuyển những sản phẩm đầu tiên đến Hoa Kỳ vào mùa xuân.

Wall Street Journal trích lời phó chủ tịch điều hành của Agilian, ông Renaud Anjoran, cho biết điều này buộc họ phải đẩy nhanh tiến độ công việc. Ông sẽ sớm đến thăm Ấn Độ để thị sát các nhà máy khác.

Ông Anjoran ước tính, khoảng một nửa sản phẩm của Agilian sản xuất được chuyển đến Hoa Kỳ, để cung cấp cho khách hàng tại đây. Ông cho biết, bất chấp chính sách thuế quan liên tục thay đổi của Trump, Agilian không thể không làm gì và chờ mọi chuyện lắng xuống.

Ông tin rằng các nhà sản xuất Trung Quốc sẽ ngày càng khó bán hàng sang Hoa Kỳ và đây là xu hướng tất yếu.

Ông William Guo, giám đốc bán hàng của công ty sản xuất lốp xe Lenston Tyre có trụ sở tại Thanh Đảo, cho biết công ty sẽ tăng sản lượng tại các nhà máy ở Campuchia và Thái Lan. Ông ước tính rằng khoảng một nửa số khách hàng của ông là người Mỹ.

Ông Steve Greenspon, Tổng giám đốc điều hành công ty sản xuất đồ nội thất Honey-Can-Do International tại bang Illinois, đã quan tâm đến việc chuyển nhiều hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc hơn kể từ khi Trump lần đầu tham gia chiến dịch tranh cử tổng thống. Các nhà bán lẻ như khách hàng của ông, Walmart, đã thúc giục ông đa dạng hóa các dòng sản phẩm của mình.

Ông Greenspon ước tính, trước khi ông Trump áp dụng đợt thuế quan đầu tiên đối với Trung Quốc, khoảng 50% sản phẩm của công ty được sản xuất tại Trung Quốc, phần còn lại được sản xuất tại Việt Nam và Đài Loan. Ngày nay, công ty này sản xuất khoảng 20% ở Trung Quốc, 60% ở Việt Nam và 20% ở Đài Loan.

Một trong những nhà thầu Trung Quốc của ông, chuyên sản xuất móc áo nhung, đang xây dựng một nhà máy ở Campuchia. Ông Greenspon hy vọng nhà máy sẽ hoàn thành trong khoảng 6 tháng. Ông đã đề nghị chuyển hoạt động sản xuất đến đó khi nhà máy đi vào hoạt động.

Ông Greenspon cho biết, ông rất ngạc nhiên nếu công ty vẫn còn bất kỳ hoạt động kinh doanh đáng kể nào ở Trung Quốc vào cuối năm 2025.

Để né thuế quan, các công ty Trung Quốc đã mở rộng sản xuất sang những nơi như Việt Nam, Indonesia và Thái Lan. Nhưng vẫn còn chưa chắc chắn liệu cuối cùng Hoa Kỳ có thể xóa bỏ được thuế quan hay không. Bởi vì ông Trump cũng có thể áp thuế đối với các quốc gia này.

Lấy Mexico làm ví dụ. Trong vài năm qua, đầu tư của các công ty Trung Quốc vào Mexico đã tăng lên, nhưng mức thuế 25% mà Hoa Kỳ áp dụng đối với Mexico sẽ có hiệu lực vào ngày 4/3 sau một tháng tạm dừng.

Mexico đang nỗ lực đạt được thỏa thuận với Hoa Kỳ trước khi mức thuế có hiệu lực. Tổng thống Mexico, bà Claudia Sheinbaum, phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ vào thứ Hai (ngày 24/2), rằng các quan chức Mexico đang đàm phán với Hoa Kỳ tại Washington, và hy vọng sẽ đạt được một “thỏa thuận quan trọng” vào thứ Sáu (ngày 28/2).

Bloomberg đưa tin, trích dẫn nguồn tin thân cận, chính quyền Trump đã nói với các quan chức Mexico, rằng Mexico nên áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc như một phần trong nỗ lực tránh thuế quan của Hoa Kỳ.

Tổng thống Mexico, bà Claudia Sheinbaum đã tăng cường nỗ lực trấn áp hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc, nhằm hỗ trợ ngành công nghiệp trong nước và xoa dịu chính quyền Trump.

Các doanh nghiệp ở Trung Quốc đang chuẩn bị cho nhiều khó khăn hơn. Chính quyền Trump sẽ áp dụng mức phí cảng cao đối với tàu thuyền Trung Quốc, điều này sẽ tác động rất lớn đến các hãng vận tải biển lớn như COSCO.

Theo đề xuất được Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR) công bố vào ngày 21/2, Hoa Kỳ sẽ áp dụng mức phí cao đối với các công ty vận tải biển Trung Quốc và bất kỳ tàu nào do Trung Quốc sản xuất vào cảng Hoa Kỳ.

Đề xuất này bao gồm 3 loại phí: Phí đối với các nhà khai thác Trung Quốc, phí đối với các nhà khai thác sử dụng tàu do Trung Quốc sản xuất, và phí đối với các nhà khai thác đặt tàu tại Trung Quốc.

Bloomberg dẫn nguồn tin cho biết, chính quyền Trump đang soạn thảo kế hoạch kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn chặt chẽ hơn, đồng thời gây sức ép buộc các đồng minh lớn tăng cường hạn chế ngành công nghiệp chip của Trung Quốc, nhằm kiềm chế sự phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) và mở rộng quân sự của Đảng Cộng sản Trung Quốc.