Khoa học tìm ra 32 nguyên nhân nguy hiểm nhất gây bệnh ung thư

Ung thư là nguyên nhân thứ 2 gây tử vong ở Mỹ, chỉ đứng sau bệnh tim. Ung thư là một bệnh của các tế bào có nguyên nhân cơ bản từ cách các tế bào của chúng ta phát triển và phân chia một cách bất thường. Tất cả các bệnh ung thư là hậu quả của sự hỏng hóc hoặc đột biến gen trong DNA của chúng ta. Chúng lan khắp cơ thể như một đội quân xâm lược khi các tế bào ác tính phát triển không ngừng thành các khối u ác tính.

Một số trường hợp ung thư nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta, được xác định là do các khiếm khuyết di truyền.

Nhưng chúng ta cũng biết rằng hít phải một số chất nhất định hay ăn một số loại thực phẩm cụ thể và thậm chí sử dụng một số loại bao bì nhựa cũng làm tăng nguy cơ phát triển một số bệnh ung thư chết người.

Dưới đây là một số nguyên nhân được các nhà khoa học đang nhắm đến như là nghi phạm chính gây ra ung thư.

1. Đường

Các nhà khoa học hiện nay đã biết rằng ăn quá nhiều đồ ngọt không chỉ có thể dẫn đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường mà còn có thể gây hại cho các tế bào của cơ thể và làm tăng nguy cơ phát triển ung thư.

Nhưng đó không phải là tất cả.

Nghiên cứu mới cho thấy đường có thể thúc đẩy sự phát triển khối u trong cơ thể, bởi vì các tế bào ung thư thích sử dụng đường làm nhiên liệu.

“Việc các tế bào ung thư hấp thụ quá nhiều đường sẽ dẫn đến một vòng luẩn quẩn là tiếp tục kích thích sự phát triển và gia tăng của các tế bào ung thư,” Joh Johan Thevelein, một nhà sinh học phân tử người Bỉ công bố trong một nghiên cứu. 

Theo các nhà khoa học, nghiên cứu đột phá này cho phép chúng ta hiểu rõ hơn về cách thức đường và các tế bào ung thư tương tác với nhau, từ đó có thể giúp bệnh nhân thực hiện chế độ ăn kiêng để hiệu quả chữa bệnh tốt hơn.

2. Thực phẩm chế biến sẵn

Ngoài việc giúp bạn giải thỏa mãn cơn đói ra thì bất kỳ loại thực phẩm nào được bọc bằng bao bì nhựa, đóng gói công nghiệp và có hạn sử dụng từ một tháng trở lên đều có thể gia tăng nguy cơ bị ung thư.

Các nhà khoa học ở Pháp gần đây đã tìm thấy các mối liên hệ giữa những người ăn nhiều thực phẩm chế biến  sẵn với bệnh ung thư.

Họ vẫn chưa chắc liệu vấn đề là do các chất ổn định có trong thực phẩm, do bao bì nhựa hay là sự kết hợp của cả hai. 

3. Hút thuốc

Mặc dù ngành công nghiệp thuốc lá luôn muốn che giấu điều này, nhưng thực tế là khói thuốc lá có ít nhất 70 hóa chất gây ung thư.

Và không chỉ những người hút thuốc bị ảnh hưởng mà những người hít phải khói thuốc cũng có thể mắc phải những bệnh ung thư chết người.

Theo Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh Tật Hoa Kỳ thì: “Những người không hút thuốc mà hít phải khói thuốc lá tại nhà hoặc tại nơi làm việc bị tăng nguy cơ ung thư phổi từ 20-30%.”

Những người nhai thuốc lá cũng không ngoại lệ.

4. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không được bảo vệ

Theo Tổ chức Ung thư Da, những người thường xuyên tắm nắng trước tuổi 35 bị tăng nguy cơ phát triển khối u ác tính đến 75%.

Thiếu nắng cũng không được, mà tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời cũng có thể làm da bị tổn thương, vì vậy hãy mặc quần áo chống nắng hay bôi kem chống nắng và ở dưới bóng râm là những ý tưởng hay nếu bạn ra ngoài nắng 15 phút trở lên.

5. Hóa chất độc hại tại nơi làm việc

Một số người làm việc với các chất gây ung thư hàng ngày, bao gồm:

– Công nhân khai thác nhôm

– Họa sĩ

– Công nhân làm đường thường xuyên tiếp xúc với hóa chất benzen gây ung thư

– Sản xuất cao su

– Thợ làm tóc tiếp xúc với hóa chất làm tóc mỗi ngày

– Thợ làm móng thường xuyên hít phải mùi hóa chất từ thuốc sơn móng tay

6. Làm ca đêm

Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế đã phân loại công việc ban đêm là một trong những nguyên nhân có thể gây ung thư vào năm 2007. Các nhà khoa học cho rằng làm việc vào ban đêm và làm việc nhiều giờ trong bóng tối có thể làm rối loạn chu kỳ tự nhiên của cơ thể và rối loạn giấc ngủ.

7. Thạch tín

Thạch tín, một phần tự nhiên của vỏ trái đất, là chất độc ở dạng vô cơ. Nó thường được tìm thấy trong nước uống bị ô nhiễm ở những nơi như Bangladesh, hoặc tại các điểm có hệ thống tưới tiêu cho cây trồng sử dụng nước nhiễm thạch tín.

Tổ chức Y tế Thế giới cho biết ít nhất 140 triệu người ở 50 quốc gia uống nước có chứa hàm lượng thạch tín cao.

Nó cũng là một trong những chất gây ung thư có trong thuốc lá.

8. Thịt nướng trên than 

Thịt nướng trên vỉ nướng có thể mềm và ngon, nhưng chúng cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư của bạn. Đó là bởi vì các loại thịt có chứa các hợp chất gọi là amin dị vòng, hoặc HCAs, và hydrocarbon thơm đa vòng, hoặc PAHs.

Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, khi các loại thịt như thịt bò, thịt gia cầm hoặc cá được nướng trên lửa hoặc chiên ở nhiệt độ cao, mỡ và chất lỏng từ thịt chảy ra sẽ kết hợp với các hóa chất nguy hiểm và bay hơi bám trở lại miếng thịt chúng ta ăn.

Các nhà khoa học không khẳng định rằng các hóa chất này gây ung thư, nhưng trong các thí nghiệm thì chúng đã bị phát hiện làm biến đổi DNA theo cách có thể làm tăng nguy cơ ung thư.

9. Than đá

Công nhân khai thác than trong nhiều năm có tỷ lệ ung thư phổi, ung thư bàng quang và dạ dày cao hơn. Có đủ dữ liệu để chứng minh điều này.

10. Rượu

Uống rượu nặng thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ phát triển một số loại ung thư khác nhau, bao gồm ung thư vòm họng, ung thư gan, ung thư vú và ung thư ruột kết.

Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ thì nguy cơ phát triển ung thư tăng theo lượng rượu mà một người uống.

Một phân tích mới của gần 600.000 người uống rượu ở 19 quốc gia có thu nhập cao trên thế giới cho thấy uống nhiều rượu có liên quan đến việc phát triển tất cả các loại ung thư thuộc hệ tiêu hóa.

11. Dầu Diesel thải

Dầu diesel có hơn 30 thành phần có thể gây ung thư, theo thông tin từ Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế.

12.  Thịt hoặc cá muối và thực phẩm ngâm

Sea bream w olive oil, pink rock salt and pepper+lemon, basil & fresh garlic. Bake at 180'C for about 40 min. Enjoy? pic.twitter.com/rfV9ApGNQN

— Cavistons Food Emp. (@cavistons) April 7, 2016

Cá muối, phổ biến ở Trung Quốc, có nhiều nitrat và nitrit – được biết đến là chất gây ung thư ở động vật cũng có thể gây ung thư ở người. Các hợp chất hóa học có thể làm hỏng DNA, dẫn đến ung thư đầu và cổ.

Theo Viện Nghiên cứu Ung thư Anh: “Người dân từ Trung Quốc, hoặc có nguồn gốc từ Trung Quốc sống ở Anh có tỷ lệ mắc ung thư vòm họng cao hơn so với các nhóm dân tộc khác, một trong số nguyên nhân có thể là do chế độ ăn uống của họ.”

Ăn nhiều thực phẩm ngâm cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.

13. Khai thác dầu

Hóa chất được sử dụng trong khai thác dầu có thể được giải phóng vào không khí và nước bao gồm các chất gây ung thư như benzen và formaldehyd.

14. Thịt chế biến sẵn như giăm bông, thịt xông khói và xúc xích

Tổ chức Y tế Thế giới cho biết các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, giăm bông, thịt xông khói, có thể gây ung thư. Đó là bởi vì chúng đã được xử lý để có thể bảo quản hoặc tạo hương vị, chẳng hạn như bằng cách muối, đóng rắn, lên men hoặc hun khói.

WHO cho biết các loại thịt đỏ có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng, và có một số bằng chứng cho thấy nó cũng góp phần vào bệnh ung thư tuyến tụy và tuyến tiền liệt, mặc dù bằng chứng cho thấy không phải là mạnh mẽ.

Ăn một cái xúc xích hoặc khoảng hai lát thịt xông khói mỗi ngày làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng lên 18%.

15. Amiăng

Amiăng đã được sử dụng làm vật liệu cách nhiệt trong nhiều năm trước khi bụi của nó bị phát hiện là có liên quan đến ung thư phổi.

Các sản phẩm có chứa amiăng không bị cấm hoàn toàn ở Mỹ, mặc dù đã được Cơ quan bảo vệ môi trường quy định việc sử dụng.

16. Glyphosate – một loại thuốc diệt cỏ phổ biến được nhiều nông dân sử dụng

Các nhà khoa học đã phát hiện ra thuốc diệt cỏ dại, một trong những loại thuốc trừ sâu phổ biến nhất được sử dụng trên cây trồng ở Mỹ, có liên quan đến tỷ lệ ung thư hạch không Hodgkin cao hơn ở nông dân.

17. Bụi gỗ 

Việc các công nhân cưa gỗ và hít hàng tấn bụi từ việc cắt và tạo hình gỗ thường xuyên có nhiều khả năng phát triển ung thư xoang và khoang mũi hơn so với người bình thường.

18. Thuốc tránh thai và estrogen

Phụ nữ bắt đầu có kinh nguyệt sớm hoặc mãn kinh muộn hơn có thể tăng nguy cơ ung thư vú vì cơ thể có nhiều estrogen và progesterone do buồng trứng tạo ra.

Phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh sử dụng liệu pháp estrogen-proestin kết hợp để giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu có thể có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn.

Sử dụng thuốc tránh thai cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư cổ tử cung của phụ nữ, mặc dù có một số bằng chứng cho thấy thuốc tránh thai có thể làm giảm nguy cơ phát triển các bệnh ung thư khác như ung thư nội mạc tử cung, ung thư đại trực tràng và buồng trứng.

19. Virus

Một số loại virus có thể gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Đó là bởi vì trong một số tình huống, virus có thể kích hoạt những thay đổi di truyền trong các tế bào.

CDC cho biết: Một số virus liên quan đến ung thư như: virus papilloma ở người (HPV) gây ung thư cổ tử cung; virus viêm gan B và C, có thể gây ung thư gan; và virus Epstein-Barr, có thể gây ra một loại ung thư hạch. Ngoài ra, vi khuẩn H. pylori có thể gây ung thư dạ dày.

20. Yếu tố di truyền

Một số tác nhân gây ung thư được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác trong gia đình như ung thư vú. Đột biến gen đóng một vai trò quan trọng trong khoảng 5-10% các ca ung thư.

21. Béo phì

Béo phì có thể khiến bạn tăng nguy cơ phát triển các loại ung thư bao gồm ung thư vú, đại tràng, trực tràng, thực quản, thận và tuyến tụy.

Nhưng có những điều bạn có thể làm để giảm thiểu rủi ro, bao gồm ăn thực phẩm lành mạnh và hoạt động thể chất đầy đủ. Hai việc này không chỉ giúp bạn duy trì cân nặng hợp lý, làm giảm cơ hội phát triển một số bệnh ung thư mà còn có thể tránh khỏi trầm cảm và giúp tâm trạng của bạn trở nên tốt hơn.

22. Formaldehyd

Từ tháng 4 năm 2004, formaldehyde đã được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế phân loại thuộc nhóm 3 (chất có khả năng gây ung thư) sang nhóm 1 (chất gây ung thư)

23. Cấy ghép

Việc đưa các vật lạ vào cơ thể bạn như nâng ngực bằng silicon cũng có thể dẫn đến ung thư, theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế.

24. Ô nhiễm không khí

Khói bụi và các hạt trong đó – cũng có thể dẫn đến ung thư.

Hít phải muội khói cũng liên quan đến ung thư phổi, thực quản và bàng quang.

25. Các tai họa

Các nhà khoa học Mỹ đã làm một nghiên cứu về lính cứu hỏa ở thành phố New York, nhân viên văn phòng và sinh viên trở về từ trung tâm thành phố Manhattan trong những ngày và tuần sau vụ tấn công 11/9 và phát hiện rằng họ có tỷ lệ mắc khoảng 70 cho loại ung thư khác nhau cao hơn, bao gồm ung thư vú, cổ tử cung, ung thư ruột kết và ung thư phổi.

Tương tự như vậy, những người sống gần khu vực xảy ra thảm họa hạt nhân năm 1986 tại Chernobyl ở Ukraine có tỷ lệ mắc ung thư cao hơn bình thường gồm ung thư phổi và tuyến giúp, cũng như bệnh bạch cầu.

26. Silica

Silica là một khoáng chất tự nhiên được tìm thấy trong cát, đá và bê tông. Khi công nhân xây dựng và thợ mỏ hít phải các hạt silica khi cắt, cưa hoặc khoan vào đá, cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư phổi.

27. Phóng xạ

Chúng ta biết rằng tia X và tia gamma có thể gây ung thư. Chúng có trong tia UV từ mặt trời.

Nhưng một chuyến đi đến bác sĩ sẽ không gây ung thư cho bạn.

Mối liên hệ giữa phóng xạ và nguy cơ ung thư có xu hướng xuất hiện trong các nghiên cứu về những người đã tiếp xúc với phóng xạ liều cao, như những người bị ảnh hưởng bởi vụ thảm họa hạt nhân Chernobyl và những người bị ung thư đôi khi được điều trị bằng phóng xạ liều cao .

Tuy nhiên, Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cảnh báo rằng, không có ngưỡng nào dưới mức mà loại phóng xạ này được cho là hoàn toàn an toàn.

28. Viêm mãn tính hoặc lâu ngày gây tổn thương DNA

Viêm mãn tính do bị nhiễm trùng thời gian lâu, bệnh đường ruột hoặc béo phì đều có thể làm hỏng DNA của một người và dẫn đến tỷ lệ bị ung thư cao hơn.

29. Một số loại nhựa

BPA là một estrogen tổng hợp đã được sử dụng trong nhiều loại nhựa từ những năm 1960. Nó có thể có trong bình nước hoặc hộp đựng thực phẩm bằng nhựa.

Mặc dù nhiều nhà sản xuất đã bắt đầu dán nhãn sản phẩm của họ là không có BPA, nhưng vẫn còn rất nhiều nguy cơ gây ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt từ những sản phẩm nhựa khác.

30. Quan hệ tình dục trước khi tiêm phòng

Virus Papillomanvirrus ở người (HPV) đã được đề cập ở trên là một loại virus lây truyền qua đường tình dục. Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh Tật Hoa Kỳ cho biết có hơn 40 loại virus khác nhau có thể lây truyền qua đường tình dục.

Nhiều loại virus tự biến mất và tương đối vô hại, nhưng những loại khác có thể gây ung thư cổ tử cung, dương vật, âm đạo và hậu môn. Mặc dù sử dụng bao cao su cũng không nhất thiết ngăn ngừa được sự lây lan của virus HPV. Đó là lý do tại sao CDC khuyến nghị tất cả nam và nữ nên tiêm vắc-xin HPV trước khi quan hệ tình dục.

31. Và trong những trường hợp hiếm hoi, một nụ cười cũng có thể gây ung thư

Khoảng 98% chúng ta sẽ nhiễm virus bạch cầu đơn nhân có khả năng gây ung thư vào thời điểm chúng ta trưởng thành, từ việc hôn một người bị nhiễm virus hay chia sẻ thức ăn hoặc đồ uống, hoặc thậm chí ở gần người bị nhiễm khi họ ho hoặc hắt hơi.

Virus Epstein-Barr là tương đối vô hại đối với hầu hết chúng ta, nhưng trong những trường hợp hiếm chúng có thể dẫn đến ung thư mũi, u lympho, và ung thư dạ dày.

32. Acrylamide

Màu nâu của một số thực phẩm được nấu ở nhiệt độ cao – như bánh mì, cà phê hoặc khoai tây chiên – tạo ra một hợp chất hóa học gọi là acrylamide.

Điều này xảy ra một cách tự nhiên trong một quá trình gọi là phản ứng Maillard.

Nhưng lượng acrylamide trong một tách cà phê thơm ngon hoặc bánh quy có lẽ sẽ không giết chết bạn – nó chỉ nguy hiểm khi tiêu thụ với liều lượng lớn (và đó là một trong những hóa chất độc hại mà người hút thuốc hít phải), nhưng không có bằng chứng nào cho thấy một chút màu nâu là có hại.

Trên thực tế, cả Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế và Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ đều cho rằng nghiên cứu khoa học cho thấy điều ngược lại: Cà phê có thể làm giảm nguy cơ phát triển một số bệnh ung thư ở vú, gan và ruột kết.

Acrylamide chỉ là một trong hơn 1.000 hóa chất trong danh sách mà tiểu bang California có trong danh sách nguy hiểm của các hợp chất có khả năng gây ung thư. Theo luật, California đưa ra các cảnh báo về ung thư đối với tất cả mọi thứ, từ sàn đậu xe đến ghế của nha sĩ.

Ngọc Chi biên dịch (theo Hilary Brueck – businessinsider.sg)

Xem thêm: