Ủy ban châu Âu (EC) đã đề xuất gia hạn các biện pháp trừng phạt Nga bằng cách sử dụng ‘đa số có điều kiện’ thay vì nhất trí, nhằm ngăn Hungary chặn các biện pháp này, theo Politico dẫn tài liệu của EC hôm thứ Sáu (26/9). Ngoài ra, Thủ tướng Hungary Orban nói với Tổng thống Trump rằng từ bỏ năng lượng Nga sẽ khiến nền kinh tế “quỵ ngã”.

250312OrbanZelensky
Thủ tướng Hungary Viktor Orban (trái) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (phải) ngay trước phiên họp báo chung ở Kiev 2/7/2024 (ảnh Getty / AFP / Genya Savilov)

EU tiến hành trừng phạt Nga và bỏ qua quyền phủ quyết của Hungary

Các nhà ngoại giao EU dự kiến sẽ thảo luận đề xuất này và một gói trừng phạt mới vào chiều thứ Sáu, theo tờ báo.

Hiện nay, Brussels gia hạn các biện pháp trừng phạt chống Nga mỗi 6 tháng với sự chấp thuận nhất trí. Hungary liên tục phản đối sự ủng hộ vô điều kiện của khối đối với Kiev, Hungary ủng hộ đàm phán hòa bình hơn là tiếp tục viện trợ quân sự, và đã nhiều lần dùng quyền phủ quyết để chặn hỗ trợ tài chính và quân sự của EU.

Theo kế hoạch của Ủy ban, chỉ cần đa số có điều kiện để gia hạn các hạn chế, giảm khả năng của Budapest trong việc sử dụng quyền phủ quyết và đòi các nhượng bộ như giải phóng tài sản Nga bị đóng băng.

(Đa số có điều kiện nghĩa là một quyết định được thông qua nếu đáp ứng 2 điều kiện sau: 1. Ít nhất 55% các quốc gia thành viên đồng ý (tức là hiện nay ít nhất 15 trong tổng số 27 nước EU); 2. Những nước ủng hộ phải đại diện cho ít nhất 65% dân số toàn EU.)

Tờ Politico cho biết, trước cuộc họp các đại diện thường trực EU vào thứ Sáu, Ủy ban cũng đã hoạch định kế hoạch cấp cho Ukraine khoản vay 140 tỷ euro được bảo đảm bằng tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga bị đóng băng, sẽ được giải ngân theo từng đợt cho mục tiêu quốc phòng và hỗ trợ ngân sách.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã ủng hộ ý tưởng này trong tuần, nhưng nói rằng khoản tiền này nên chỉ dùng để mua trang bị quân sự và chỉ được hoàn trả khi Nga bồi thường thiệt hại cho Kiev.

Đầu tháng này, Ủy ban đã đưa ra đề xuất sử dụng tài sản Nga để bảo đảm một khoản vay bồi thường cho Ukraine, chỉ cần trả lại nếu Kiev nhận được “bồi thường” từ Moscow.

Hãng Reuters trước đó đưa rằng kế hoạch này là 130 tỷ euro, mô tả nó như một “tín dụng bồi thường” thay thế tài sản Moscow bằng trái phiếu không cupon do Ủy ban phát hành, được đảm bảo bởi tất cả các quốc gia EU hoặc một liên minh các quốc gia sẵn sàng tham gia.

Các nhà ngoại giao của khối dự kiến sẽ tranh luận về các sáng kiến này cùng với gói trừng phạt thứ 19. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết các biện pháp sẽ nhắm vào các ngân hàng Nga, khí tự nhiên hóa lỏng, hệ thống thanh toán Mir và các tàu trong cái mà Brussels gọi là “đội tàu bóng tối” của Moscow.

Nga, vốn đã lên án các lệnh trừng phạt của phương Tây là “phi pháp”, đã cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nào thu giữ hoặc chuyển hướng tài sản của họ sẽ gây “cú sốc rất nghiêm trọng” đối với hệ thống tài chính quốc tế và đã cam kết sẽ trả đũa.

Ông Orban: Từ bỏ năng lượng Nga sẽ khiến nền kinh tế “quỵ ngã”

Thủ tướng Hungary Viktor Orban hôm thứ Sáu cho biết Hungary sẽ tiếp tục mua nhiên liệu hóa thạch từ Nga bất chấp yêu cầu từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, và ông đã nói với Tổng thống Mỹ rằng việc từ bỏ năng lượng Nga sẽ là một “thảm họa” đối với nền kinh tế Hungary.

Hungary vẫn là một trong những quốc gia duy nhất ở châu Âu tiếp tục mua dầu và khí đốt tự nhiên của Nga sau cuộc chiến Nga – Ukraine bùng nổ vào tháng 2/2022. Tuy nhiên, ông Trump — người ngưỡng mộ nhà lãnh đạo lâu năm của Hungary — đầu tháng này đã kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên NATO, bao gồm cả Hungary, ngừng mua dầu của Nga, vì ông tin rằng cuộc chiến Nga – Ukraine sẽ kết thúc nếu điều đó xảy ra.

Trong bài phát biểu trên đài phát thanh quốc gia hôm thứ Sáu, Orban nói rằng ông đã nói với ông Trump gần đây rằng việc ngừng nhập khẩu năng lượng từ Nga sẽ là một “thảm họa” kinh tế đối với Hungary.

“Tôi đã nói với Tổng thống Mỹ rằng… nếu Hungary bị cắt khỏi dầu mỏ và khí đốt tự nhiên của Nga, ngay lập tức, chỉ trong một phút, hiệu suất kinh tế của Hungary sẽ giảm 4%,” ông Orban nói. “Điều đó có nghĩa là nền kinh tế Hungary sẽ quỵ ngã.”

Bất chấp 3 năm nỗ lực của các nước Liên minh châu Âu nhằm chấm dứt sự phụ thuộc vào năng lượng Nga — một nỗ lực nhằm tước đi nguồn thu của Tổng thống Vladimir Putin phục vụ cho cuộc chiến ở Ukraine — các quan chức Hungary vẫn khẳng định rằng các hạn chế về địa lý và hạ tầng khiến việc chuyển sang sử dụng nhiên liệu hóa thạch từ phương Tây gần như không thể thực hiện được.

Slovakia, quốc gia láng giềng với Hungary, vẫn tiếp tục nhập năng lượng từ Nga. Trong khi các quốc gia khác trong khu vực, bao gồm cả Cộng hòa Séc — cũng là nước không giáp biển giống Hungary — đã hoàn toàn chấm dứt việc mua dầu của Nga kể từ khi cuộc chiến nổ ra.

Tuy phải chịu áp lực từ EU và chính quyền Trump, ông Orban — người được coi là lãnh đạo EU có quan hệ gần gũi nhất với Điện Kremlin — vẫn khẳng định hôm thứ Sáu rằng khi nói đến nguồn năng lượng, “Rõ ràng đâu là lợi ích của Hungary và chúng tôi sẽ hành động theo lợi ích đó”.

Ông nói thêm rằng Hungary và Hoa Kỳ “là những quốc gia có chủ quyền. Không bên nào cần phải chấp nhận lập luận của bên kia. Nước Mỹ có lập luận và lợi ích riêng, và Hungary cũng vậy”.