Ông Trump đã ký một gói chi tiêu nhỏ để mở cửa cục bộ chính phủ Hoa Kỳ
- Thiên Vân
- •
Tổng thống Trump đã ký một gói chi tiêu nhỏ (minibus) để cho phép chính phủ Hoa Kỳ mở cửa cục bộ. Gói này chỉ cấp tiền và duy trì hoạt động cho một số bộ đến ngày 30/1, nên chưa phải mở cửa chính phủ thực sự. Cuộc khủng hoảng ngân sách vẫn chưa kết thúc vì Quốc hội còn phải thông qua đủ 12 đạo luật chi tiêu cho cả năm tài khóa.
Vào ngày 12 tháng 11 năm 2025, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký ban hành một gói ngân sách nhỏ tạm thời cung cấp tiền bạc để duy trì hoạt động cho một số bộ đến ngày 30 tháng 1 năm 2026.
Trước đó, Hạ viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu thông qua gói ngân sách nhỏ này, cũng vào ngày 12 tháng 11 với tỉ lệ 222-209, nhằm khởi động lại hoạt động chính phủ: hỗ trợ thực phẩm, trả lương cho hàng trăm nghìn nhân viên liên bang, và tái khởi động hệ thống kiểm soát không lưu vốn bị ảnh hưởng.
Dù chính phủ được tái cấp nguồn ngân sách, nhưng vẫn có những dấu hỏi lớn về khi nào và ở mức nào các dịch vụ sẽ được phục hồi hoàn toàn.
Trong khi đó, một số tờ báo lớn phương Tây nhận định rằng gói ngân sách tạm thời này đã chấm dứt đợt đóng cửa chính phủ kéo dài 43 ngày — dài nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Vậy thế nào là mở cửa chính phủ Hoa Kỳ thực sự?
Để mở cửa chính phủ thực sự Hoa Kỳ phải đạt được đủ 3 điều kiện sau — và gói chi tiêu nhỏ hiện nay chưa đáp ứng được những điều này, nên chỉ có thể gọi là chính phủ Hoa Kỳ mở cửa cục bộ.
1. Quốc hội phải thông qua toàn bộ 12 đạo luật chi tiêu, gồm Quốc phòng, An ninh nội địa, Ngoại giao, Giao thông, Tư pháp, Ngân hàng – tài chính, Nông nghiệp, Cựu chiến binh – xây dựng quân sự, Giáo dục – lao động, Năng lượng – môi trường, Khoa học – thương mại, Lập pháp (Quốc hội).
Khi cả 12 đạo luật đều được quốc hội gồm đảng Dân chủ và đảng Cộng hoà phê duyệt, thì chính phủ mới thực sự mở cửa hoàn chỉnh. Gói ngân sách nhỏ hiện nay chỉ tài trợ 3 nhóm, gồm (1) Nông nghiệp cùng Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (2) Cựu chiến binh cùng với các chương trình xây dựng quân đội (3) Nhánh Lập pháp, nên không đủ.
2. Ngân sách phải có thời hạn cả năm tài khóa (full-year funding)
Một năm tài khóa của Mỹ bắt đầu từ ngày 1 tháng 10 đến ngày 30 tháng 9 năm tiếp theo.
Để gọi là mở cửa thật sự, cần: (1) ngân sách của cả một năm, (2) khoản ngân sách này không phải trong 30 ngày, 60 ngày, hay đến 30/1 như hiện tại.
Như vậy, mở cửa chính phủ thực sự với gói ngân sách lớn sẽ bao trùm toàn bộ chính phủ với quy mô rất lớn. Trong khi, gói chi tiêu hiện nay chỉ là một ngân sách tạm thời, là sự kết hợp của gói ngân sách nhỏ cho một vài bộ thể hiện quy mô hạn chế kết hợp với gia hạn ngân sách cũ theo tỷ lệ cũ. Đến ngày 30 tháng 1 năm 2026, quốc hội Hoa Kỳ sẽ lại phải bỏ phiếu lần thứ hai cho gói ngân sách lớn.
3. Tất cả các cơ quan trong chính phủ Hoa Kỳ phải được cấp đủ tiền để hoạt động bình thường
Nghĩa là: (1) trả lương đủ và đúng hạn cho toàn bộ nhân viên liên bang, (2) phục hồi tất cả dịch vụ công (sân bay, visa, dữ liệu kinh tế, công viên quốc gia, SNAP, IRS, cùng rất nhiều dịch vụ khác), (3) không đóng cửa cục bộ (partial shutdown).
Hiện nay nhiều cơ quan chưa được cấp tiền, hoặc chỉ được cấp theo mức tạm thời, nên họ vẫn bị hạn chế hoạt động.
Những câu hỏi còn bỏ ngỏ
Dù gói ngân sách tạm thời đã được thông qua, phần lớn các vấn đề lớn như trợ cấp y tế theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá phải chăng (Affordable Care Act – ACA), thường gọi là Obamacare) vẫn chưa được giải quyết — đảng Dân chủ cảnh báo có thể xảy ra đóng cửa hoàn toàn lần nữa nếu không có cam kết rõ ràng.
Mặc dù hoạt động của một số bộ trong chính phủ sẽ được cấp ngân sách tới ngày 30 tháng 1 năm 2026, nhưng câu hỏi đặt ra là sau đó sẽ như thế nào — liệu sẽ có ngân sách dài hạn hay lại tiếp tục khủng hoảng.
Tác động đầy đủ về kinh tế và xã hội vẫn đang được đánh giá — ví dụ liệu một số dữ liệu kinh tế quan trọng như báo cáo việc làm hoặc CPI tháng 10 có thể bị huỷ hoặc bị ảnh hưởng.
Thiên Vân, theo Fox News, Reuters, Appropriations.house.gov, US National Science Foundation, American immigration council, Nabl
Xem thêm
Từ khóa Donald Trump
