17 điều các bậc phụ huynh nên làm để nuôi dạy con trở nên tự tin

Tự tin có lẽ là một trong những món quà tuyệt vời nhất mà các bậc cha mẹ có thể tặng cho con cái.

Nhà tâm lý học và tác giả của 15 cuốn sách dành cho các bậc phụ huynh, Carl Pickhardt nói rằng một đứa trẻ thiếu tự tin sẽ không muốn thử những điều mới và không thích cố gắng vượt qua các thử thách vì chúng sợ thất bại và làm người khác thất vọng. Điều đó có thể kìm hãm chúng trong cuộc sống sau này và ngăn cản chúng có được thành công trong sự nghiệp.

Ông cũng cho biết thêm: “Kẻ thù của sự tự tin chính là chán nản và sợ hãi”. Vậy là những bậc làm cha làm mẹ, chúng ta phải có trách nhiệm động viên và hỗ trợ con cái khi chúng đang cố gắng giải quyết các vấn đề khó khăn.

Dưới đây là 17 điều mà các bậc phụ huynh nên làm để nuôi dạy một đứa trẻ tự tin của nhà tâm lý học Carl Pickhardt.

1. Đánh giá cao sự nỗ lực của trẻ, dù chúng thành công hay thất bại

Khi chúng ta dần lớn lên và trưởng thành, hành trình mà ta trải qua còn quan trọng hơn cả đích đến.

Vì thế, nếu con bạn có tạo nên cú bóng thành công cho đội tuyển hay vô tình đá chúng ra ngoài biên, hãy cứ vỗ tay tán thưởng cho nỗ lực của chúng. Chúng sẽ không bao giờ cảm thấy xấu hổ khi cố gắng.

Pickhardt giải thích: “Về lâu về dài, việc không ngừng cố gắng sẽ xây dựng sự tự tin nhiều hơn là việc liên tục làm tốt mọi việc”.

2. Khuyến khích trẻ luyện tập để ươm mầm tài năng

Hãy động viên trẻ luyện tập dù chúng có quan tâm hay không – nhưng không nên đặt quá nhiều áp lực lên chúng.

Thần đồng piano Harmony Shu từng phát biểu trong chương trình nổi tiếng của Ellen DeGeneres rằng cô bé đã sớm luyện tập từ khi mới 3 tuổi.

Nhà tâm lý học Pickhart giải thích: “Luyện tập để trở nên tự tin, rồi khả năng sẽ được cải thiện theo”.

3. Để trẻ tự tìm ra những vấn đề khó khăn

Nếu bạn làm hết phần công việc nặng cho trẻ thì chúng sẽ không bao giờ phát triển được khả năng cũng như không thể tự tin tìm ra vấn đề bằng chính sức mình.

Pickhardt phân tích: “Sự giúp đỡ của cha mẹ sẽ ngăn cản trẻ tự tin trong việc tự giúp bản thân tìm ra vấn đề”.

Nói cách khác, thà là để con bạn có vài cái điểm B hay C hơn là toàn điểm A, miễn là chúng đang thực sự học tập cách tự giải quyết vấn đề và tự thân vận động.

4. Để trẻ sống đúng với độ tuổi

Đừng quá kỳ vọng vào việc con mình hành động chín chắn như người lớn. Khi trẻ cảm thấy mình chỉ làm tốt giống như cha mẹ thì mới đủ, thì tiêu chuẩn không thực tế ấy sẽ khiến trẻ chán nản và không muốn nỗ lực. Phấn đấu để đạt tới những kỳ vọng quá sức và quá độ tuổi có thể khiến trẻ giảm sự tự tin.

5. Khuyến khích tính tò mò

Đôi lúc trẻ con cứ đưa ra tràng câu hỏi dài bất tận khiến chúng ta phải mệt mỏi, nhưng điều này nên được khuyến khích.

Ông Paul Harris từ Đại học Harvard từng phát biểu trên tờ The Guardian rằng đặt câu hỏi là một bài tập bổ ích cho sự phát triển của trẻ nhỏ, khiến trẻ nhận thức được rằng “có những thứ chúng chưa biết… và có cả một thế giới kiến thức mà chúng chưa từng đặt chân tới”.

Theo báo cáo của The Guardian, khi trẻ bắt đầu đi học, thường thì đứa trẻ sống trong những gia đình nào hay khuyến khích đặt câu hỏi mang tính khám phá sẽ vượt trội hơn hẳn bạn cùng lớp vì chúng đã tiếp thu được kiến thức từ cha mẹ, và thói quen này sẽ giúp trẻ học được kiến thức từ giáo viên. Nói đúng nhất thì chúng biết cách học tốt và nhanh hơn hẳn.

6. Đưa ra thử thách cho trẻ

Hãy cho con bạn thấy rằng chúng có thể tạo ra và hoàn thành những mục tiêu nhỏ để đạt được một thành tựu lớn hơn – ví dụ như chạy xe đạp mà không có bánh xe phụ trợ.

Ông Pickhardt nói thêm: “Phụ huynh có thể nuôi dưỡng sự tự tin bằng cách tăng trách nhiệm cho trẻ”.

7. Tránh việc tạo lối đi tắt hoặc trường hợp ngoại lệ cho trẻ

Nhà tâm lý Pickhardt phân tích: “Sự đối xử đặc biệt có thể tạo ra sự thiếu tự tin. Quyền lợi là không thể thay thế cho sự tự tin”.

8. Đừng chỉ trích trẻ

Không gì có thể khiến trẻ chán nản nhiều bằng việc chỉ trích nỗ lực của con trẻ. Tốt hơn hết, bạn nên đưa ra những góp ý và đề xuất hữu dụng, nhưng đừng bao giờ nói rằng chúng đang làm rất tệ.

Nếu trẻ sợ hãi phải thất bại vì điều đó sẽ làm bạn tức giận và thất vọng, trẻ sẽ không bao giờ cố gắng thử những điều mới. Những lời chỉ trích của cha mẹ sẽ khiến trẻ mất đi động lực và cảm thấy bản thân kém giá trị.

9. Sai lầm của trẻ là những bài học

Ông Pickhartd nói: “Học hỏi từ những sai lầm sẽ giúp xây dựng sự tự tin”. Nhưng nó chỉ xảy ra nếu các bậc phụ huynh xem những sai lầm của con mình là cơ hội để trể học hỏi và trưởng thành.

Đừng quá bảo vệ trẻ. Hãy để chúng làm rối tung mọi thứ, rồi giúp chúng hiểu rằng chúng có thể làm tốt nhiệm vụ của mình vào lần sau.

Các bậc phụ huynh nên xem việc trẻ gây ra lầm lỗi là một cơ hội để dạy dỗ trẻ không sợ hãi trước thất bại.

10. Không ngại ngần với những trải nghiệm mới

Pickhardt khuyên các bậc cha mẹ nên có trách nhiệm “tăng cường cho trẻ khám phá và trải nghiệm cuộc sống, để trẻ có thể hoàn thiện khả năng tự tin đối diện với thế giới to lớn bên ngoài”.

Việc khám phá sẽ dạy cho trẻ những điều mới, bất kể nó đáng sợ và khác thường ra sao, trẻ đều có thể chế ngự được.

11. Dạy trẻ biết rằng bạn biết cách xử lý mọi việc

Có thể nói, cha mẹ giống như những vị anh hùng trong mắt trẻ nhỏ, chí ít cũng đến tận lúc trẻ trở thành thiếu niên.

Hãy sử dụng sức mạnh đó để dạy chúng rằng bạn biết suy nghĩ, hành động và nói năng. Hãy lấy một ví dụ tốt, và trở thành tấm gương mẫu mực.

Khi trẻ thấy bạn thành công, điều đó sẽ giúp chúng cảm thấy tự tin hơn vì chúng có thể làm giống như vậy.

12. Đừng nói rằng “bạn lo lắng vì chúng”

Sự lo lắng của các bậc phụ huynh thường mang ý nghĩa rằng trẻ không được tín nhiệm. Trong khi đó, việc các bậc cha mẹ bày tỏ lòng tin sẽ sinh ra sự tự tin nơi trẻ nhiều hơn.

13. Biết khen ngợi khi trẻ phải giải quyết khó khăn

Cuộc sống vốn rất khó khăn, đến một lúc trẻ sẽ buộc phải học điều đó.

Khi trẻ gặp phải những khó khăn, ông Pickhardt khuyên các bậc phụ huynh nên chỉ cho chúng thấy rằng nhẫn nại trước những thử thách sẽ giúp chúng tăng thêm tính kiên cường.

Việc nhắc nhở trẻ rằng mọi con đường dẫn đến thành công đều chứa đầy thất bại là rất quan trọng.

14. Giúp đỡ và hỗ trợ trẻ, nhưng đừng quá mức

Pickhardt phân tích, giúp đỡ trẻ quá nhiều sẽ sớm khiến chúng giảm khả năng tự thân vận động.

Ông nói: “Sự giúp đỡ của cha mẹ dựa trên việc trẻ phải tự thân làm trước có thể xây sựng sự tự tin”.

15. Tán thưởng sự dũng cảm của trẻ khi chúng thử điều mới lạ

Dù đó là lần đầu trẻ tham gia đội bóng rổ hay thử chơi xe tàu lượn, các bậc cha mẹ nên ngợi khen chúng vì cố gắng thử nghiệm điều mới. Có thể nói những câu như: “Con thật là dũng cảm!”

“Sự thoải mái đến từ việc gắn bó với những thứ quá quen thuộc, dũng cảm lại đòi hỏi việc dám làm những điều mới và khác lạ”, Pickhardt nói.

16. Chúc mừng và tỏ ra thích thú khi trẻ học hỏi

Trẻ em thường hay nhìn vào cha mẹ chúng mỗi khi không biết mình nên phản ứng thế nào với một sự việc. Thế nên, nếu bạn tỏ ra thích thú với việc con trẻ học bơi, học nói một ngôn ngữ mới, trẻ cũng sẽ cảm thấy hào hứng theo.

Lời khuyên của Pickhardt cho các bậc phu huynh là: “Học tập là một việc nặng nhọc, khi trẻ hoàn thành, hãy tán thưởng nhằm giúp trẻ tự tin và sẵn lòng học hỏi thêm nữa.”

17. Phải có uy, nhưng không quá áp đặt và khắt khe

Khi các bậc cha mẹ quá nghiêm khắc hay đòi hỏi, sự tự tin của trẻ sẽ bị giảm đáng kể. Nói như ông Pickhardt thì “Sự phụ thuộc vào những lời nói ép buộc sẽ khiến trẻ không dám làm những điều táo bạo”.

Theo This Is Insider
Bích Ngân

Xem thêm: