Tại sao bí ngô có thể phát triển khổng lồ, nặng hàng nghìn kg?
- Lý Ngọc
- •
Bí ngô là một trong những biểu tượng của mùa thu và là điểm nhấn chính của lễ Halloween. Hàng năm vào thời điểm này, các nước phương Tây như Hoa Kỳ đều tổ chức các hoạt động liên quan đến bí ngô, chẳng hạn như các cuộc thi cân nặng. Quả bí ngô nặng nhất thế giới nặng hơn 1.000 kg. Vậy tại sao bí ngô (một loại quả thuộc họ Bầu bí) lại có thể phát triển lớn như vậy, trong khi táo hoặc đào, cũng là một loại quả, lại không thể đạt được kích thước này?
Theo Live Science, Vikram Baliga, phó giáo sư ngành làm vườn tại Đại học Texas Tech, chia sẻ với trang web rằng bí khổng lồ là một giống bí Cucurbita maxima đặc biệt có thể được lai tạo để phát triển đến kích thước cực lớn.
Một trong những lý do chính khiến bí ngô có thể phát triển lớn như vậy là vì chúng là loài thực vật không xác định. Cây xác định ngừng phát triển sau khi đạt đến một kích thước nhất định, trong khi cây không xác định có thể phát triển vô hạn.
Cây xác định có xu hướng tạo ra toàn bộ quả cùng một lúc, điều này có lợi cho người trồng khi thu hoạch, nhưng lại hạn chế kích thước sinh trưởng của cây.
Jessica Savage, phó giáo sư tại Khoa Khoa học và Kỹ thuật thuộc Đại học Minnesota Duluth, giải thích rằng một số loài thực vật có một quá trình giới hạn kích thước của một cơ quan – dù là lá, quả hay hoa – khi chúng phát triển. Một số loài khác không có hạn chế này.
Bí ngô dường như không gặp hạn chế này, vì vậy cây bí ngô có thể liên tục mọc thêm lá để cung cấp năng lượng cho quả. Điều này cho phép phát triển các giống bí ngô lớn hơn.
Bariga giải thích rằng đối với thực vật vô định hình, mục tiêu là tạo ra càng nhiều sinh khối càng tốt, đó là lý do tại sao chúng phát triển lá, thân và đủ thứ khác. “Sau đó, nếu cần sản xuất thêm năng lượng, chúng sẽ phát triển thêm lá. Nó không có nút thắt di truyền đó”.
Làm thế nào để trồng bí ngô khổng lồ?
Baliga giải thích rằng người trồng bí ngô sẽ hái hết bí ngô trên cây, chỉ để lại một quả, để tất cả các chất dinh dưỡng được chuyển giao cho quả bí ngô đó, như thể đó là cơ hội duy nhất để duy trì nguồn gen. Bằng cách này, quả bí ngô đó sẽ phát triển cực kỳ to lớn.
Về mặt kỹ thuật, kỹ thuật này cũng áp dụng cho các loại trái cây khác. Ví dụ, hái hết quả đào trên cây và chỉ để lại một quả sẽ cho ra quả đào to hơn, nhưng điều này sẽ tuân theo các định luật vật lý.
Bí ngô mọc trên mặt đất và ít bị ảnh hưởng bởi trọng lực, trong khi đào không thể phát triển lớn như bí ngô vì chúng sẽ rơi khỏi cây do trọng lực trước khi đạt đến giới hạn trọng lượng của chúng.
Hơn nữa, Savage cho biết vỏ cứng của bí ngô cho phép nó phát triển lớn hơn các loại trái cây có vỏ mềm như đào. Một loại trái cây rất lớn không thể phát triển trên một lớp vỏ rất mềm, vì nó sẽ bị lún và cuối cùng sẽ nứt.
Tuy nhiên, nếu vỏ bí ngô quá cứng, nó sẽ không phát triển đến kích thước lớn, vì vậy người trồng bí ngô cố gắng tìm ra sự cân bằng tối ưu. Vỏ bí ngô không nên quá cứng đến mức cản trở sự phát triển của cây, nhưng phải đủ chắc để chịu được trọng lượng của chính nó.
Savage giải thích rằng khi bí ngô khổng lồ còn non, vỏ của chúng mỏng và mềm, cho phép chúng phát triển nhanh chóng. Khi bí chín, vỏ sẽ cứng lại. Người trồng bí sau đó phủ vải chống thấm nước lên bí để bảo vệ chúng khỏi ánh nắng trực tiếp và duy trì trạng thái phát triển mềm mại và nhanh chóng này càng lâu càng tốt.
Trong thời kỳ sinh trưởng đỉnh cao, bí ngô khổng lồ có thể tăng tới 20 kg mỗi ngày, và toàn bộ trọng lượng này phải được vận chuyển qua hệ thống mạch của cây. Savage và nhóm của bà đã phát hiện ra rằng bí ngô khổng lồ có nhiều mạch rây hơn các giống bí khác, và mạch rây là một phần của hệ thống mạch vận chuyển đường.
Bariga cho biết bí ngô khổng lồ cũng có chu kỳ sinh trưởng dài, với thời gian sinh trưởng dồi dào, một số thậm chí lên đến 180 ngày. Ngược lại, các loại trái cây như táo và đào thường có thời gian từ khi ra hoa đến khi thu hoạch ngắn hơn nhiều.
Nhưng Savage cho biết còn một lý do quan trọng không kém khiến bí ngô khổng lồ có thể phát triển lớn đến vậy: thông qua quá trình lai tạo chọn lọc lâu dài, chúng mới đạt được kích thước này. Điều này khác với nhiều loại thực phẩm khác được lai tạo vì hương vị.
Sự kiện liên quan đến bí ngô khổng lồ
Vào mỗi tháng 10, các sự kiện liên quan đến bí ngô được tổ chức trên khắp Hoa Kỳ, một số sự kiện có sự tham gia của những quả bí ngô khổng lồ, chẳng hạn như Giải vô địch cân bí ngô thế giới ở Half Moon Bay, California.
Cuộc thi năm nay được tổ chức vào ngày 13/10. Brandon Dawson, một kỹ sư và người đam mê làm vườn đến từ Santa Rosa, California, đã giành chiến thắng trong cuộc thi với quả bí ngô khổng lồ do anh trồng, nặng 1.064 kg.
Ở Tualatin, Oregon, người dân địa phương tổ chức cuộc đua thuyền bí ngô hàng năm trên một hồ nước nhân tạo. Người tham gia hóa trang thành các nhân vật điện ảnh hoặc những nhân vật nổi tiếng khác và đua thuyền qua hồ trên những quả bí ngô khổng lồ, rỗng ruột, nổi trên mặt nước.
Cuộc thi năm nay được tổ chức vào ngày 19 tháng 10. Thí sinh Gary Kristensen, hóa trang thành Buddy trong bộ phim *Elf*, đã về đích đầu tiên trên chiếc thuyền bí ngô nặng 425 kg của mình và giành chiến thắng trong cuộc đua.
Khắc đèn bí ngô cũng là một trong những hoạt động theo mùa. Vào ngày 9 tháng 10 năm 2023, Travis Gienger đến từ Minnesota đã giành chiến thắng tại Giải vô địch cân bí ngô thế giới tại Vịnh Half Moon với quả bí ngô khổng lồ nặng 1.247 kg.
Quả bí ngô khổng lồ này sau đó được vận chuyển đến Clarence, New York. Vào ngày 7/11, họa sĩ truyện tranh Eric Jones đã khắc một loạt họa tiết theo chủ đề quân đội lên quả bí ngô để kỷ niệm Ngày Cựu chiến binh (11 tháng 11), qua đó phá vỡ Kỷ lục Thế giới Guinness về chiếc đèn lồng bí ngô nặng nhất.
Xem thêm
Từ khóa khổng lồ bí ngô Halloween
