Làn sóng sa thải lan rộng khi AI thay thế hàng loạt công việc văn phòng

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tác động đến thị trường việc làm Hoa Kỳ, với làn sóng sa thải nhân viên văn phòng. Điều này đang làm giảm cơ hội cho cả nhân viên có kinh nghiệm và nhân viên mới, những người ban đầu hy vọng sẽ hỗ trợ gia đình và những người chuẩn bị cho việc nghỉ hưu bằng các công việc văn phòng lương cao.

Tờ Wall Street Journal đưa tin các nhà kinh tế tại Ngân hàng Dự trữ Liên bang Philadelphia đã phát hiện ra rằng những công việc lương cao đòi hỏi bằng cử nhân dễ bị ảnh hưởng bởi trí tuệ nhân tạo hơn các vị trí khác. Theo dữ liệu liên bang gần đây, gần 2 triệu người Mỹ đã thất nghiệp trong 27 tuần hoặc lâu hơn.

Tuần này, Amazon đã công bố sẽ cắt giảm 14.000 việc làm trong doanh nghiệp và dự kiến ​​sẽ giảm tới 10% lực lượng lao động trí óc. UPS cũng cho biết họ đã cắt giảm khoảng 14.000 vị trí quản lý trong 22 tháng qua. Nhà bán lẻ Target cũng thông báo sẽ cắt giảm 1.800 việc làm trong doanh nghiệp.

Đầu tháng 10, nhân viên văn phòng tại các công ty như Rivian Automotive, Molson Coors, Booz Allen Hamilton và General Motors đã nhận được thông báo sa thải—hoặc biết rằng họ sắp bị sa thải. Hàng ngàn nhân viên văn phòng mới thất nghiệp tại Hoa Kỳ đang bước vào một thị trường việc làm trì trệ, dường như không thể tìm được việc làm phù hợp.

Làn sóng sa thải nhân viên văn phòng một phần là do các công ty áp dụng trí tuệ nhân tạo. Các giám đốc điều hành hy vọng AI có thể đảm nhiệm nhiều công việc hơn hiện do nhân viên văn phòng được trả lương cao đảm nhiệm, và các nhà đầu tư đang thúc giục các giám đốc điều hành cải thiện hiệu suất bất chấp việc cắt giảm nhân sự. Các yếu tố góp phần vào sự chậm lại trong việc tuyển dụng bao gồm bất ổn chính trị và chi phí gia tăng.

Tóm lại, những yếu tố này đang định hình lại bộ mặt của công việc văn phòng tại Hoa Kỳ, khiến những nhà quản lý vẫn giữ được công việc phải quản lý nhiều nhân viên hơn nhưng lại có ít thời gian gặp gỡ họ hơn, trong khi những người may mắn giữ được công việc phải đối mặt với khối lượng công việc lớn hơn.

Hàng loạt đợt tái cấu trúc này khiến cả người quản lý và nhân viên đều cảm thấy không chắc chắn về tương lai.

Đồng thời, cơ hội việc làm đang gia tăng cho nhân viên tuyến đầu, công nhân lao động chân tay và chuyên gia. Các công ty đang báo cáo tình trạng thiếu hụt nhân sự trong các ngành thương mại, chăm sóc sức khỏe, khách sạn và xây dựng, đồng thời tạm dừng tuyển dụng chuyên gia tư vấn và quản lý, sa thải nhân viên trong lĩnh vực bán lẻ và tài chính, và triển khai trí tuệ nhân tạo để xử lý kế toán và giám sát gian lận.

Chris Reed, 33 tuổi, người đã bị sa thải cách đây một năm, mất việc làm trong bộ phận bán hàng công nghệ mà anh đã làm trong hơn một thập kỷ, cho biết: “Tôi cảm thấy như toàn bộ hệ thống đang hỗn loạn”.

Reed sống tại New Brunswick, Texas, và gần đây đã tìm được việc bán xe Toyota sau 10 tháng tìm kiếm. Reed nuôi ba đứa con (10, 8 và 6 tuổi) và vợ, một bà mẹ toàn thời gian và là sinh viên. “Tôi có trình độ chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm trong ngành công nghệ, nhưng tôi không thể tìm được việc làm nào cả”, Reed nói.

Anh ấy kể rằng mình đã nộp đơn xin hơn 1.000 việc làm sau khi bị sa thải. Để trang trải cuộc sống, chi trả tiền ăn, tiền xăng, tiền điện nước và tiền vay mua xe, Reed cho biết anh đã rút hết tiền trong tài khoản hưu trí 401(k) và bán cổ phiếu, tiền điện tử, cùng với thẻ Pokémon mà anh và con trai đã tích lũy được. Anh cho biết nhà của anh đã bị ngân hàng tịch thu vì anh không đủ khả năng trả tiền thế chấp.

Những công việc văn phòng sắp bị sa thải này từng là giấc mơ của nhiều người lao động Mỹ. Họ đã bỏ ra cả gia tài để theo đuổi tấm bằng đại học chỉ để được phỏng vấn và cuối cùng có được những công việc lương cao như quản lý nhân sự và kỹ sư cấp trung.

Bây giờ, những công việc từng ổn định giờ đây giống như một quả bom hẹn giờ, và những người được thăng chức từng bước đang chờ đợi một cuộc gọi video thông báo rằng họ đã bị sa thải.

Bất chấp tăng trưởng kinh tế, hoạt động tuyển dụng đã chậm lại, và các nhà kinh tế dự đoán số lượng việc làm mới sẽ tiếp tục giảm trong mùa thu năm nay. Trong bối cảnh này, các doanh nghiệp đang trở nên kén chọn hơn – cả nhân viên văn phòng giàu kinh nghiệm lẫn sinh viên mới tốt nghiệp đại học đang tìm kiếm công việc đầu tiên đều phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt.

Xu hướng này khiến việc tuyển dụng các vị trí đầu vào trở nên khó khăn hơn. Theo dữ liệu từ Hiệp hội các trường Cao đẳng và Nhà tuyển dụng Quốc gia (NACE), sinh viên khóa 2025 nộp nhiều đơn xin việc hơn khóa 2024, nhưng lại nhận được ít lời mời làm việc hơn.

Mike Hoffman, CEO của công ty tư vấn SBI, cho biết ông đã cắt giảm 80% đội ngũ phát triển phần mềm trong sáu tháng qua, nhưng năng suất vẫn tăng đáng kể. Ông nói: “AI của chúng tôi có thể tự viết mã Python.”

Hoffman cho biết các nhà đầu tư đang gây áp lực buộc các công ty phải tinh giản hoạt động và yêu cầu cắt giảm tới 30% nhân sự. Ông chỉ ra rằng các giám đốc điều hành nên tự hỏi liệu họ có đủ khả năng làm như vậy hay không và liệu đó có phải là điều đúng đắn nên làm hay không.

Vào ngày 27/10, công ty học tập trực tuyến Chegg đã thông báo sẽ sa thải 388 nhân viên trên toàn cầu, tương đương khoảng 45% lực lượng lao động, khi công ty chuyển sang sử dụng mô hình trí tuệ nhân tạo để tự động trả lời câu hỏi của học viên.

Xem thêm

Nghiên cứu: Trí tuệ nhân tạo đang tác động đến việc làm của thanh niên

Nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng việc áp dụng rộng rãi trí tuệ nhân tạo đã bắt đầu làm xói mòn việc làm trong nhiều lĩnh vực