Nội dung khiêu dâm tác động đến não bộ tương tự như nghiện ma túy

Một lựa chọn ban đầu là xem nội dung khiêu dâm có thể phát triển thành một cuộc chiến về thần kinh và thể chất. Nghiên cứu cho thấy việc xem thường xuyên có thể tái cấu trúc não bộ theo cách tương tự như nghiện ma túy.

• Những trường hợp chiến thắng ham muốn khoái cảm của bản thân

Nghiên cứu mới, được công bố trên tạp chí Frontiers in Human Neuroscience, cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách việc sử dụng nội dung khiêu dâm thường xuyên có thể làm thay đổi các mạch phần thưởng và kiểm soát của não, dẫn đến kích thích thần kinh, thay đổi hành vi và khả năng phụ thuộc, tương đương với những gì quan sát thấy ở người nghiện opioid.

Tái cấu trúc não do sự hứng thú mất kiểm soát

Nghiên cứu được thực hiện tại Trường Y Đại học Thành Đô (Trung Quốc), với 21 sinh viên đại học khỏe mạnh, có mức độ xem nội dung khiêu dâm khác nhau và không có tiền sử sử dụng chất gây nghiện. Những người tham gia được chia thành hai nhóm: nhóm xem không thường xuyên, và nhóm có sự hứng thú kéo dài mất kiểm soát với nội dung khiêu dâm.

Một đoạn video khiêu dâm dài 10 phút được sử dụng trong thí nghiệm. Trước và sau khi xem video, các nhà nghiên cứu đo lường chức năng nhận thức và thời gian phản ứng của người tham gia. Ngoài ra, trong khi xem video, hoạt động thần kinh thời gian thực, dấu hiệu sinh lý và biểu cảm khuôn mặt cũng được ghi lại.

Phát hiện cho thấy việc tiêu thụ nội dung khiêu dâm thường xuyên tạo ra ba thay đổi riêng biệt về cách não và cơ thể phản ứng.

1. Các mạch phần thưởng của não bị mất kiểm soát

Mô hình hoạt động não của những người thường xuyên xem nội dung khiêu dâm cho thấy những đặc điểm tương tự như người nghiện ma túy như cocaine hoặc opioid.

Các vùng não liên quan đến ra quyết định, kiểm soát bản thân và dự đoán phần thưởng có sự kết nối gia tăng. Điều này có thể khiến người xem tiếp tục xem nội dung khiêu dâm, dẫn đến hành vi cưỡng bức, thậm chí ưu tiên hơn công việc, giao tiếp xã hội hoặc những hoạt động từng yêu thích.

Hơn nữa, việc tiếp xúc thường xuyên với nội dung khiêu dâm dẫn đến sự giải phóng dopamine mãnh liệt và kéo dài, tạo ra sự dung nạp và mất cảm giác. Những gì từng gây kích thích có thể không còn đủ, khiến người đó tìm đến nội dung cực đoan hơn để đạt được mức cảm xúc tương tự.

2. Phản ứng cảm xúc giống như khi dùng ma túy

Ngoài những thay đổi về thần kinh, nghiên cứu còn phát hiện ra rằng các phản ứng cảm xúc ở người dùng khiêu dâm tương tự như người nghiện ma túy.

Ví dụ, người dùng opioid trải qua cảm giác thư giãn cực độ, hưng phấn, giảm đau và cảm nhận mơ hồ, dẫn đến nhịp tim chậm lại. Tương tự, các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy nhịp tim giảm ở những người xem nội dung khiêu dâm, đặc biệt là ở nhóm xem thường xuyên.

Biểu cảm khuôn mặt khi xem đoạn video dài 10 phút thậm chí còn cho thấy các mô hình cảm xúc rõ ràng hơn. Người xem thường xuyên thể hiện nhiều biểu cảm phấn khích và khoái lạc hơn, tương tự cảm giác hưng phấn ở người nghiện ma túy. Tuy nhiên, họ cũng thể hiện nhiều cảm xúc giận dữ và buồn bã hơn nhóm xem không thường xuyên, cho thấy sự dao động cảm xúc lớn hơn ở nhóm này.

Theo các nhà nghiên cứu, những dao động cảm xúc này có thể xuất phát từ cảm giác kích thích xung đột, khó chịu giống như khi cai nghiện và sự suy giảm kiểm soát cảm xúc trong não.

Đáng lo ngại nhất, người xem khiêu dâm thường xuyên tỏ ra ít ngạc nhiên và có biểu cảm đờ đẫn hơn, tương tự như trạng thái ức chế thần kinh rõ rệt do opioid gây ra. Họ cũng có mức độ lo âu và trầm cảm cao hơn.

Ngược lại, những người xem khiêu dâm không thường xuyên thể hiện nhiều sự phản cảm, khó chịu và sợ hãi hơn, điều mà các nhà nghiên cứu cho rằng cho thấy họ ít bị cuốn vào và không bị cảm xúc. Kiểu phản ứng này ngụ ý rằng họ vẫn giữ được phản ứng phòng vệ thông thường với nội dung khiêu dâm.

3. Tư duy mơ hồ

Chức năng nhận thức cũng bị ảnh hưởng đáng kể bởi việc xem nội dung khiêu dâm. Những người xem nội dung khiêu dâm thường xuyên trả lời kém chính xác và mất nhiều thời gian hơn khi thực hiện bài kiểm tra màu sắc và từ ngữ.

Kết quả nhấn mạnh việc xem khiêu dâm thường xuyên có thể làm mất khả năng điều chỉnh sự chú ý và đưa ra phán đoán sáng suốt.

Theo ông John Foubert, trưởng khoa Giáo dục tại Đại học Union và từng là chuyên gia cấp cao về phòng chống tấn công tình dục trong quân đội Hoa Kỳ, mặc dù việc sử dụng nội dung khiêu dâm là vấn đề riêng tư, nhưng nó vẫn ảnh hưởng đến những người xung quanh. Ví dụ, nghiên cứu của ông phát hiện ra rằng càng nhiều người sử dụng nội dung khiêu dâm, họ càng ít có khả năng can thiệp để ngăn chặn xâm hại tình dục.

Ông cho rằng suy nghĩ việc phóng túng ham muốn của bản thân có thể dễ dàng khiến người ta đi theo hướng sai lầm.

Gỡ bỏ khiêu dâm khỏi não bộ

Nhờ khả năng tái tạo thần kinh của não, việc tái cấu trúc lại các kết nối thần kinh là hoàn toàn khả thi.

Tâm lý trị liệu là phương pháp điều trị chính cho hành vi xem nội dung khiêu dâm khó kiểm soát.

Ví dụ, liệu pháp Chấp nhận và Cam kết (ACT) cho thấy những kết quả đầy hứa hẹn. Đây là một phương pháp trị liệu tâm lý dựa trên bằng chứng, tập trung vào việc quan sát và chấp nhận các suy nghĩ và thôi thúc tiêu cực, chú tâm vào khoảnh khắc hiện tại và sống có mục tiêu.

ACT sử dụng một kỹ thuật gọi là “tách biệt nhận thức” – giúp người tham gia tách rời khỏi các suy nghĩ ám ảnh liên quan đến nội dung khiêu dâm bằng cách giúp họ xác định các ưu tiên vượt trên sự thèm muốn khiêu dâm. Người tham gia được hướng dẫn chấp nhận thôi thúc mà không hành động theo nó, và cam kết với các mục tiêu lớn hơn trong cuộc sống.

Một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên năm 2016 về hiệu quả của ACT cho thấy kết quả ấn tượng: Người tham gia báo cáo mức giảm khoảng 92% việc xem nội dung khiêu dâm sau 12 buổi trị liệu, và 54% hoàn toàn dừng xem sau điều trị.

Ngoài ra, kết hợp các phương pháp tiếp cận toàn diện, chẳng hạn như thiền định, có thể giúp giảm bớt cảm xúc tiêu cực và tăng cường sự tự nhận thức.

Cuối cùng, vượt qua cơn thèm phim khiêu dâm có thể không phải chỉ là câu chuyện xoay quanh việc kiềm chế. Mấu chốt nằm ở việc “nhìn vượt ra khỏi bản thân và theo đuổi điều gì đó lớn lao hơn”, ông Foubert nói.

Xem thêm

Thiền định thay đổi não bộ như thế nào? Hãy bắt đầu ngay từ hôm nay

Nghiên cứu khoa học cho thấy rằng ngay cả những buổi thiền định ngắn cũng có thể kích hoạt những thay đổi tích cực trong não bộ, hỗ trợ quá trình tự chữa lành của…