Nắn chỉnh cột sống giúp giảm đau cổ: Bằng chứng khoa học mới
- Khánh Nam
- •
Sau nhiều năm tranh luận về hiệu quả thực sự của liệu pháp nắn chỉnh cột sống đối với đau cổ, 3 nghiên cứu quy mô lớn được công bố gần đây đã cung cấp những bằng chứng thuyết phục nhất cho đến nay. Các nghiên cứu này cho thấy, ở những bệnh nhân bị đau cổ mới khởi phát, các thao tác nắn chỉnh cột sống có thể giúp giảm mức độ đau lên tới 40% chỉ trong vài tuần, đặc biệt khi được kết hợp với tập luyện, sàng lọc lâm sàng cẩn trọng và can thiệp sớm.
Đau cổ là một tình trạng phổ biến, với khoảng 70% người trưởng thành từng trải qua ít nhất một lần trong đời và là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến người bệnh tìm đến các dịch vụ chăm sóc y tế. Biểu hiện có thể thay đổi từ cơn đau âm ỉ xuất hiện sau thời gian dài làm việc trước máy tính, đến cảm giác cứng cổ đột ngột khi xoay đầu. Tuy nhiên, vấn đề cốt lõi không nằm ở việc đau cổ có xảy ra hay không, mà ở chỗ những can thiệp nào thực sự mang lại hiệu quả khi triệu chứng xuất hiện.
Những bằng chứng nghiên cứu về giảm đau cổ?
Một đánh giá hệ thống và phân tích gộp được công bố vào tháng 5 cho thấy liệu pháp thao tác cột sống – một kỹ thuật nắn chỉnh nhằm khôi phục biên độ vận động sinh lý của khớp – có thể giúp giảm đau đáng kể, cải thiện khả năng vận động của cổ và giúp dễ dàng thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày ở những người bị đau cổ cấp tính không đặc hiệu.
Đánh giá này đã phân tích 8 thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng với sự tham gia của 965 người, cung cấp một trong những đánh giá rõ ràng nhất cho đến nay về hiệu quả của liệu pháp thao tác cột sống đối với chứng đau cổ mới khởi phát.
Phần lớn bệnh nhân đạt được cải thiện rõ rệt nhất trong khoảng từ 2 – 6 tuần đầu, với điểm đau giảm ước tính từ 20% – 40%. Một số trường hợp có thể xuất hiện cảm giác đau nhức nhẹ sau điều trị song các biến chứng nghiêm trọng được ghi nhận là hiếm gặp.
Vì sao thời điểm can thiệp lại quan trọng
Nếu cơn đau cổ mới khởi phát, liệu pháp nắn chỉnh cột sống có khả năng mang lại hiệu quả cải thiện nhanh chóng.
Bằng chứng hiện nay cho thấy hiệu quả rõ rệt nhất đối với đau cổ cấp tính, tức tình trạng đau mới xuất hiện hoặc bùng phát trong vài tuần gần đây. Ở giai đoạn sớm này, các khớp cột sống có thể trở nên hạn chế vận động, cơ bị co cứng và độ nhạy cảm của hệ thần kinh tăng lên. Một thao tác nắn chỉnh được thực hiện đúng kỹ thuật có thể phá vỡ vòng xoắn bệnh lý này, phát tín hiệu tới hệ thần kinh rằng việc vận động trở lại là an toàn.
Ngược lại, đau cổ mạn tính thường không chỉ đơn thuần liên quan đến tình trạng cứng khớp. Theo thời gian, tư thế xấu – bao gồm thói quen cúi người về phía trước khi làm việc với máy tính – gây quá tải cho các nhóm cơ nâng đỡ vùng cổ và lưng trên.
Tình trạng căng cơ kéo dài này có thể làm hệ thần kinh trở nên nhạy cảm hơn với vận động. Đối với các trường hợp kéo dài, một đánh giá gần đây ghi nhận rằng các thao tác nắn chỉnh cột sống đạt hiệu quả tối ưu khi được phối hợp với tập luyện, huấn luyện lại tư thế và các liệu pháp dựa trên vận động khác
“Các thao tác nắn chỉnh cột sống đã được chứng minh là giúp giảm đau cổ do cơ học, đồng thời giúp cải thiện tầm vận động và tình trạng cứng khớp”, ông Joseph Betz, Chủ tịch Hiệp hội Nắn chỉnh cột sống Quốc tế, cho biết trong cuộc trao đổi với The Epoch Times.
Các kỹ thuật khác nhau có tạo ra sự khác biệt hay không?
Các thao tác nắn chỉnh cột sống được thực hiện theo nhiều cách khác nhau. Một số kỹ thuật sử dụng động tác nhanh và chính xác, trong khi các kỹ thuật khác diễn ra chậm rãi và nhẹ nhàng hơn. Một đánh giá hệ thống và phân tích gộp khác được công bố vào tháng Giêng cho thấy bệnh nhân nhìn chung đạt được mức cải thiện tương tự bất kể phương pháp nào được áp dụng.
Yếu tố dường như quan trọng nhất là việc bác sĩ nắn chỉnh cột sống lựa chọn kỹ thuật phù hợp với từng cá nhân và tác động chính xác vào khớp đang bị hạn chế vận động.
Các kiểu nắn chỉnh thường gặp
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây cứng cổ và mức độ thoải mái của người bệnh, bác sĩ nắn chỉnh cột sống có thể nắn chỉnh vùng cổ bằng nhiều cách khác nhau. Dưới đây là một số kiểu nắn chỉnh phổ biến mà bệnh nhân có thể gặp:
- Nắn chỉnh thủ công nhanh: Một động tác nhỏ, được kiểm soát nhằm khôi phục vận động khớp, đôi khi kèm theo âm thanh rắc rắc. Kỹ thuật này thường được sử dụng khi cổ bị cứng khu trú tại một vị trí cụ thể.
- Kéo giãn nhẹ nhàng: Các động tác chậm hơn, trơn tru giúp cải thiện dần biên độ vận động, phù hợp với những người lo ngại về các cử động đột ngột.
- Hỗ trợ bằng dụng cụ: Một lực gõ rất nhẹ và chính xác được thực hiện bởi một thiết bị cầm tay, chẳng hạn như Activator nhằm hỗ trợ khớp vận động trở lại. Phương pháp này phù hợp với những người ưa chuộng cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn hoặc có các tình trạng y khoa hạn chế các động tác xoay vặn.
“Bệnh nhân đến khám với tình trạng cổ cứng, đau và các phương pháp điều trị này cho thấy hiệu quả nhất quán”, ông William J. Lauretti, Giảng viên chuyên ngành nắn chỉnh cột sống tại Đại học Khoa học Sức khỏe Northeast, chia sẻ với The Epoch Times. “Thật đáng khích lệ khi thấy các nghiên cứu đang dần bắt kịp những gì chúng tôi đã quan sát được trong thực hành lâm sàng”.
Điều gì thực sự được cải thiện sau khi nắn chỉnh?
Một đánh giá hệ thống riêng biệt được công bố vào tháng 7 đã đo chuyển động của cổ trước và sau khi nắn chỉnh cột sống điển hình và thấy những thay đổi rõ ràng về cách cổ di chuyển và cảm giác. Hầu hết mọi người đều cho thấy sự cải thiện ngay lập tức về khả năng xoay cổ và tính linh hoạt, thường chỉ trong vài phút sau khi nắn chỉnh.
Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng những cải thiện này không phải là xương “di chuyển trở lại vị trí cũ”. Thay vào đó, chúng có thể phản ánh những thay đổi nhanh chóng trong cách não bộ và tủy sống diễn giải độ cứng và chuyển động. Khi việc nắn chỉnh khôi phục lại chuyển động ở khớp bị hạn chế, nó có thể giúp thiết lập lại cảm giác về vị trí và sự an toàn của cơ thể, giảm bớt căng cơ bảo vệ và cải thiện khả năng phối hợp.
Nói cách khác, những nắn chỉnh dường như giúp tinh chỉnh sự giao tiếp giữa các khớp, cơ và hệ thần kinh. Việc hiệu chỉnh lại đó có thể làm giảm nhận thức của não bộ về mối đe dọa trong khu vực, cho phép các cơ thư giãn và chuyển động bình thường trở lại.
Liệu pháp nắn chỉnh cột sống so với các phương pháp điều trị khác
Liệu pháp nắn chỉnh cột sống không phải là phương pháp không dùng thuốc duy nhất trong điều trị chứng đau cổ. Các phương pháp điều trị như vật lý trị liệu, xoa bóp và kéo giãn có hướng dẫn cũng có thể giúp giảm tình trạng cứng khớp và cải thiện khả năng vận động. Nghiên cứu cho thấy các thao tác nắn chỉnh cột sống mang lại hiệu quả tương đương với những phương pháp can thiệp thủ công khác, trong đó mức cải thiện rõ rệt nhất được ghi nhận khi liệu pháp thao tác được kết hợp với các bài tập tăng cường sức mạnh.
Một số nghiên cứu cho thấy việc phối hợp thao tác cột sống với các bài tập cổ có mục tiêu cụ thể mang lại kết quả tối ưu.
“Vẫn còn tồn tại quan niệm sai lầm rằng các bác sĩ chỉnh hình chỉ thực hiện nắn chỉnh cột sống và không làm gì khác”, ông Lauretti cho biết. “Thực tế, phần lớn các bác sĩ chỉnh hình hiện nay sử dụng nhiều phương pháp tiếp cận khác nhau – từ vật lý trị liệu và kéo giãn đến xoa bóp mô mềm. Chúng tôi được đào tạo để chẩn đoán vấn đề của bệnh nhân, đưa ra đánh giá về các rối loạn chức năng và hướng dẫn họ thực hiện các can thiệp dựa trên vận động”.
Hiểu rõ các nguy cơ
Không có phương pháp điều trị y khoa nào là không có rủi ro và liệu pháp thao tác cột sống cũng không phải là ngoại lệ. Phân tích gộp được công bố vào tháng 5 ghi nhận các tác dụng phụ không mong muốn nhưng chủ yếu ở mức độ nhẹ, thường chỉ giới hạn ở tình trạng đau nhức thoáng qua hoặc đau đầu kéo dài dưới một ngày.
Các biến chứng nghiêm trọng như tổn thương động mạch dẫn đến đột quỵ là cực kỳ hiếm gặp. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ đã xem xét mối lo ngại về tổn thương động mạch và lưu ý rằng chưa có bằng chứng chứng minh thao tác cột sống trực tiếp gây tổn thương động mạch, mặc dù việc sàng lọc nguy cơ là cần thiết.
An toàn cho bệnh nhân được đặt ra từ rất lâu trước lần nắn chỉnh đầu tiên.
“Có nhiều biện pháp nhằm bảo đảm các thao tác nắn chỉnh được thực hiện an toàn”, ông Reza Shakeri, bác sĩ chỉnh hình cột sống tại bang California, cho biết trong cuộc trao đổi với tờ The Epoch Times. “Chúng tôi tiến hành thăm khám chỉnh hình và thần kinh đồng thời với các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như X-quang hoặc MRI giúp xác định những chống chỉ định. Khi các bước này được tuân thủ đầy đủ, chăm sóc chỉnh hình an toàn hơn nhiều so với nhận thức của hầu hết mọi người”.
Các chuyên gia cũng lưu ý rằng chăm sóc chỉnh hình cần được đánh giá theo cùng những tiêu chuẩn áp dụng cho các phương pháp điều trị y khoa khác.
“Khi đánh giá mức độ an toàn và hiệu quả của các phương pháp điều trị, điều quan trọng là phải áp dụng cùng một chuẩn mực đối với mọi hình thức can thiệp”, ông Lauretti nói.
Những điều bệnh nhân nên hỏi
Nếu bạn đang cân nhắc xem liệu nên nắn chỉnh cột sống ở đâu để điều trị chứng đau cổ, các chuyên gia khuyên bạn nên đặt ra một vài câu hỏi đơn giản trước lần nắn chỉnh đầu tiên:
- Tình trạng đau của tôi là mới khởi phát hay mạn tính? Liệu pháp thao tác nắn chỉnh thường phát huy hiệu quả tốt nhất đối với chứng đau cổ mới, không biến chứng.
- Ngoài việc nắn chỉnh, còn có những can thiệp nào khác? Nên hỏi về các bài tập giãn cơ, hướng dẫn tư thế và những bài tập có thể thực hiện tại nhà.
- Việc đánh giá nguy cơ được tiến hành như thế nào? Cơ sở điều trị cần khai thác đầy đủ tiền sử sức khỏe và giải thích rõ các vấn đề có thể liên quan.
- Sau điều trị, tôi có thể gặp những phản ứng gì? Đau nhức nhẹ sau can thiệp là hiện tượng thường gặp, các triệu chứng nặng hoặc kéo dài thì không.
Khi kế hoạch điều trị được cá thể hóa phù hợp với từng bệnh nhân và quá trình trao đổi thông tin được thực hiện rõ ràng, đa số bệnh nhân dung nạp tốt các thao tác nắn chỉnh và nhận thấy sự cải thiện chỉ sau vài lần điều trị.
Những gì bạn thực hiện giữa các lần điều trị cũng rất quan trọng
Các can thiệp thủ công có thể giúp khôi phục khả năng vận động, nhưng những gì bệnh nhân thực hiện trong quãng thời gian còn lại của tuần đóng vai trò lớn trong việc duy trì những cải thiện đó.
Nghiên cứu cho thấy các bài tập tăng cường sức mạnh và cải thiện khả năng vận động đơn giản cho vùng lưng trên, cổ và các cơ quanh xương bả vai có thể giúp giảm tình trạng cứng khớp và hạn chế các đợt tái phát triệu chứng. Những vận động này hỗ trợ các vùng phải hoạt động nhiều nhất để duy trì sự ổn định của cổ trong suốt cả ngày.
Các bài tập đơn giản giúp tăng cường sức mạnh vùng cổ
Hãy thử các bài tập nhẹ nhàng dưới đây, được khuyến nghị trong các nghiên cứu lâm sàng về vận động trị liệu:
Thu cằm
- Ngồi thẳng và ngửa đầu ra sau theo đường thẳng, tạo cảm giác xuất hiện một “cằm chẻ đôi” nhẹ.
- Giữ tư thế trong 5 đến 10 giây và lặp lại 8 đến 12 lần.
- Bài tập này giúp điều chỉnh tư thế đầu nhô ra trước, vốn gây quá tải lên vùng nền sọ.
Ép xương bả vai
- Kéo hai xương bả vai xuống dưới và ra sau.
- Giữ trong 5 giây và lặp lại 10 đến 15 lần.
- Động tác này giúp tăng cường khả năng nâng đỡ của lưng trên, qua đó giảm tình trạng cổ phải hoạt động quá mức.
Duỗi lưng trên trên tựa ghế
- Đặt hai tay ra sau đầu và nhẹ nhàng ưỡn vùng lưng trên qua mép trên của lưng ghế, tránh để đầu ngửa ra sau.
- Giữ trong 10 đến 15 giây và lặp lại hai đến ba lần.
- Bài tập này giúp cải thiện tình trạng vai gù, một yếu tố có thể góp phần gây căng thẳng vùng cổ.
Nếu xuất hiện bất kỳ cảm giác đau nhói hoặc triệu chứng bất thường nào, hãy dừng lại và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những thói quen hàng ngày hỗ trợ quá trình hồi phục
Những gì bạn thực hiện trong suốt cả ngày có tầm quan trọng không kém việc tập luyện. Các thói quen nhỏ liên quan đến tư thế và vận động có thể giúp giảm áp lực lên cột sống cổ và các nhóm cơ xung quanh.
- Giữ màn hình ở ngang tầm mắt để tránh tư thế đầu cúi về trước kéo dài.
- Thực hiện các khoảng nghỉ ngơi ngắn để ngăn ngừa tình trạng cứng cổ và vai.
- Chườm ấm nhẹ trước khi kéo giãn nhằm làm giãn các cơ cổ đang căng.
- Thư giãn hàm và tránh nghiến răng, vì hành động này tạo ra căng thẳng lan tỏa ở vùng đầu và cổ.
- Thực hành hít thở chậm bằng bụng để giúp giảm căng cơ cổ do stress gây ra.
Những hành động này giúp củng cố thông điệp mà cơ thể nhận được trong quá trình điều trị. Việc tăng cường sức mạnh và duy trì các vận động đúng với tư thế giúp hệ thần kinh giảm phản ứng bảo vệ quá mức với vùng cổ. Theo thời gian, những cải thiện này có thể đồng nghĩa với việc giảm tần suất tái phát triệu chứng và tăng sự tự tin trong các hoạt động hàng ngày.
Kết luận
Đối với chứng đau cổ mới khởi phát, không rõ nguyên nhân, liệu pháp nắn chỉnh cột sống là một lựa chọn an toàn, được chứng minh bằng bằng chứng khoa học và có khả năng cao giúp khôi phục khả năng vận động thoải mái.
Trong các trường hợp đau kéo dài, việc phối hợp nắn chỉnh với tập luyện và điều chỉnh tư thế mang lại chiến lược cải thiện hiệu quả nhất. Khi được sàng lọc phù hợp và trao đổi thông tin rõ ràng, nhiều người bị đau cổ gần đây có thể cải thiện trong vài tuần đầu và quay trở lại sinh hoạt hằng ngày với mức độ đau và khó chịu giảm đáng kể.
Theo The Epoch Times
Xem thêm
Từ khóa Đầu cơ
