Rủi ro cho sức khỏe từ thịt bò “giả”
- Thanh Long
- •
Một đường dây “hô biến” thịt heo thành thịt bò bằng hóa chất công nghiệp vừa bị phát hiện tại TP.HCM, làm dấy lên lo ngại lớn về an toàn thực phẩm và sức khỏe người tiêu dùng.
Theo thông tin từ Công an TP.HCM, bảy bị can đã bị khởi tố vì hành vi biến thịt heo thành thịt bò bằng cách ngâm thịt trong huyết heo pha Sodium Metabisulfite và phẩm màu. Các cơ sở tại phường Thới An và Hiệp Bình (TP Thủ Đức) bị phát hiện đang lưu giữ hàng trăm ký thịt “bò giả” cùng nhiều thùng hóa chất và dụng cụ chế biến.
Điều tra cho thấy các đối tượng mua thịt heo giá rẻ, sau đó ngâm trong dung dịch hóa chất từ 2–3 giờ để thịt chuyển sang màu đỏ sẫm, rồi cấp đông, đóng gói và bán ra thị trường với giá thịt bò thật. Trung bình mỗi ngày, họ chế biến khoảng 600kg thịt giả, thu lợi bất chính hàng chục triệu đồng.
Vụ việc đặt ra câu hỏi lớn: những hóa chất này gây ảnh hưởng gì đến cơ thể khi bị đưa vào đường tiêu hóa hàng ngày?
Sodium Metabisulfite hóa chất bị cấm trong thịt
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia an toàn thực phẩm, Sodium Metabisulfite (Na₂S₂O₅) là một muối công nghiệp có tính khử mạnh. Trong công nghiệp, nó được dùng để tẩy trắng giấy, khử trùng thiết bị, nhuộm vải và bảo quản thực phẩm khô với liều cực nhỏ (dưới 0,1%).
Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam và quốc tế đều cấm tuyệt đối sử dụng Sodium Metabisulfite trong thịt tươi sống, vì khi tiếp xúc với protein và axit dạ dày, nó phát sinh khí sulfur dioxide (SO₂) – một chất cực độc có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng:
- Gây kích ứng niêm mạc hô hấp, dẫn đến ho, đau họng, khó thở.
- Làm rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, tiêu chảy, đau quặn bụng.
- Phá hủy vitamin B1 (thiamin) trong thực phẩm, khiến cơ thể dễ mệt mỏi, giảm khả năng chuyển hóa năng lượng.
- Ở người mắc hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn, khí SO₂ có thể gây co thắt phế quản, thậm chí ngừng thở.
- Tiếp xúc lâu dài có thể gây tổn thương gan, thận và rối loạn enzym chuyển hóa, dẫn đến ngộ độc mạn tính.
Các nghiên cứu quốc tế từng ghi nhận liều 10–15 mg/kg thể trọng Sodium Metabisulfite có thể gây ngộ độc cấp tính, trong khi lượng phát hiện trong các mẫu thịt bị thu giữ có thể cao gấp nhiều lần mức cho phép.
Sodium Metabisulfite là hóa chất rất rẻ, dễ mua, nên dễ bị lợi dụng trong gian lận. Khi dùng trong thịt, nó giúp thịt đỏ đẹp, lâu ôi, nhưng cũng che giấu tình trạng hư hỏng và làm sai lệch cảm quan, khiến người tiêu dùng mất khả năng nhận biết.
Hậu quả là vi khuẩn gây bệnh có thể sinh sôi trong thịt đã nhiễm hóa chất, tạo ra độc tố thứ cấp, làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm cấp tính.
Ngộ độc sulfite từ thịt heo làm giả thịt bò
Một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất là ngộ độc sulfite thường không có triệu chứng rõ ràng ngay lập tức. Người ăn có thể chỉ thấy đau đầu, mệt mỏi, khó tiêu, nhưng khi tích tụ lâu dài, các chất chuyển hóa sulfur gây stress oxy hóa, phá hủy tế bào gan, thận và niêm mạc dạ dày.
Ở trẻ em và người cao tuổi, ngộ độc sulfite có thể dẫn tới rối loạn hô hấp cấp, hạ huyết áp, hoặc phản ứng dị ứng nặng (sốc phản vệ).
Theo PGS Thịnh, đây là “mối nguy ẩn dưới lớp thịt đỏ”. Thịt có vẻ tươi, mềm và bắt mắt hơn thật ra lại chứa hóa chất độc tính cao, mà chỉ phòng xét nghiệm mới phát hiện được.
Bảo vệ sức khỏe từ bàn ăn
Theo khuyến cáo của Cục An toàn thực phẩm, người tiêu dùng có thể nhận biết thịt an toàn bằng cảm quan:
- Thịt bò thật có màu đỏ sẫm tự nhiên, thớ mịn, đàn hồi, không bóng lưỡng.
- Thịt heo nhuộm hóa chất thường có màu đỏ tươi, thớ to, mềm, có mùi hắc nhẹ. Khi rửa nước, dễ phai màu hoặc lộ lớp thịt hồng bên trong.
Đặc biệt, không nên mua thịt đông lạnh không nhãn mác, thịt ướp sẵn hoặc có mùi hóa học, vì đây là dạng dễ bị “ngụy trang” nhất.
PGS Thịnh khẳng định: “Thực phẩm bẩn không chỉ gây bệnh trong một ngày, mà âm thầm tấn công cơ thể trong nhiều năm. Chúng ta phải xem việc chọn thực phẩm sạch là hành động tự bảo vệ tính mạng”.
Xem thêm
Từ khóa thịt bò giả
