Bang Missouri truy thu tài sản Trung Quốc vì vụ COVID, đang chờ chứng nhận liên bang

Tổng chưởng lý bang Missouri, Hoa Kỳ, cho biết bang này sẽ thực hiện theo phán quyết về vụ kiện liên quan đến COVID-19 để truy thu tài sản của phía Trung Quốc. Hiện Missouri đang xin chứng nhận của tòa liên bang đối với phán quyết — đây là điều kiện pháp lý để khởi động quá trình phong tỏa tài sản theo luật Mỹ.

Nếu được chứng nhận, bang có thể tiếp tục xác minh và phong tỏa các tài sản do phía Trung Quốc sở hữu, đặc biệt là những tài sản liên quan đến chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) hoặc các đại diện của họ, bao gồm đất nông nghiệp và quyền lợi tài chính. Động thái này diễn ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang đối đầu trong các vụ kiện đòi bồi thường liên quan COVID-19, với mức tranh chấp ngày càng leo thang.

Tuần trước, theo Newsweek (19/12), Tổng chưởng lý Missouri Catherine Hanaway cho biết việc Bắc Kinh che giấu dịch COVID đã gây thiệt hại nặng nề cho công dân và nền kinh tế của bang.

“Chúng tôi cam kết truy cứu trách nhiệm của họ và thu hồi từng đồng một cách tối đa,” bà nói với Newsweek. “Có người hỏi tôi có thu giữ gấu trúc tại Vườn thú Quốc gia không, câu trả lời là không, nhưng chúng tôi đang theo dõi các tài sản khác do phía Trung Quốc sở hữu, bao gồm đất nông nghiệp.”

Bang Missouri từ năm 2020 đã kiện ĐCSTQ và các tổ chức liên quan về việc tích trữ vật tư y tế trong đại dịch COVID, cũng như không phát cảnh báo kịp thời, làm dịch bệnh lan rộng và trực tiếp ảnh hưởng đến năng lực phản ứng của các cơ sở y tế ở Missouri.

Vụ kiện dựa trên Đạo luật Miễn trừ Chủ quyền Nước ngoài (Foreign Sovereign Immunities Act), được Quốc hội Mỹ thông qua năm 1976 và được Tổng thống Gerald Ford ký ban hành, với các giới hạn pháp lý rõ ràng đối với loại kiện này.

Ngày 7/3/2025, sau khi các quan chức Trung Quốc từ chối tham gia thủ tục tòa Mỹ, Văn phòng Tổng chưởng lý Missouri đã được tòa phán quyết khoản bồi thường từ 24–25 tỷ USD đối với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, ĐCSTQ và các thực thể liên quan.

Đáp lại, giữa tháng 12, các tổ chức ĐCSTQ đã kiện tại Tòa án Trung cấp Vũ Hán, yêu cầu bồi thường 50,5 tỷ USD (khoảng 3.564 tỷ Nhân dân tệ) và đòi bang Missouri cùng cá nhân liên quan xin lỗi công khai trên các phương tiện truyền thông Trung Quốc và Mỹ.

Vụ kiện do chính quyền Trung Quốc, chính quyền thành phố Vũ Hán, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc và Viện Virus học Vũ Hán khởi xướng, các bị cáo gồm bang Missouri, Thống đốc Mike Kehoe, Thượng nghị sĩ Mỹ Eric Schmitt và cựu Tổng chưởng lý Missouri Andrew Bailey.

Các chuyên gia cho rằng cuộc đối đầu pháp lý hiện nay làm nổi bật rạn nứt ngoại giao kéo dài giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng thời đặt ra các vấn đề phức tạp về luật quốc tế, miễn trừ chủ quyền và quyền của các bang Mỹ trong việc phong tỏa tài sản nước ngoài, có thể trở thành tiền lệ cho các vụ kiện và giao tiếp ngoại giao liên quan dịch bệnh trong tương lai.

Đáp trả, Missouri đang tích cực tiến hành thực thi phán quyết 24 tỷ USD của tòa Mỹ, nhắm vào một số tài sản của Trung Quốc tại Mỹ.

Bà Hanaway nói với Newsweek: “Phía Trung Quốc cáo buộc chúng tôi ‘vơ nhầm’ Viện Virus Vũ Hán, tôi cho rằng điều này càng chứng tỏ vấn đề… Chúng tôi sẽ kiên định truy thu 24 tỷ USD bồi thường theo phán quyết liên bang.”

Missouri đang xin tòa liên bang chứng nhận phán quyết. Khi được chứng nhận, bang sẽ tiếp tục xác minh và phong tỏa tài sản của phía Trung Quốc.

Thượng nghị sĩ Schmitt, người khởi xướng vụ kiện, nói: “Tôi bị cấm nhập cảnh Trung Quốc Cộng sản, nay còn bị kiện 50 tỷ USD, tôi coi đây là huy chương danh dự… Vụ kiện mới này không có cơ sở thực tế hay pháp lý, bất kỳ phán quyết sai lệch nào của tòa Trung Quốc chúng tôi sẽ dễ dàng bác bỏ và ngăn chặn thi hành đối với người dân Missouri hay cá nhân tôi.”

Sau khi thắng kiện tháng 3, khi còn là Tổng chưởng lý, ông Andrew Bailey trả lời Just the News: “Phía Trung Quốc đã có cơ hội tham gia vụ kiện, chúng tôi đã chính thức gửi thông báo pháp lý.”

Ông Bailey cho biết Chính phủ Trung Quốc thậm chí không đến tòa để tham dự, dù đã nhận thông báo kiện. “Vì vậy, chúng tôi sẽ thực thi phán quyết để người dân Missouri được bồi thường”. Ông Bailey hiện là Phó Giám đốc FBI thuộc chính quyền Trump từ tháng 9.

Người phát ngôn Đại sứ quán ĐCSTQ tại Washington, Lưu Bằng Vũ (Liu Pengyu), phản bác rằng vụ kiện Missouri có động cơ chính trị, Trung Quốc kiên quyết phản đối và không chấp nhận.

Xem thêm

Cuộc chiến đòi bồi thường COVID-19 khởi động: Bang Missouri nhắm vào tài sản Trung Quốc tại Mỹ

Bang Missouri sẽ sớm tiến hành phong tỏa các tài sản do Trung Quốc sở hữu tại địa phương để đòi bồi thường vụ COVID-19.