Donald Trump và Elon Musk: Từ bằng hữu đến đối đầu

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và tỷ phú Elon Musk – những người từng tay bắt mặt mừng ăn mừng chiến thắng của ông Trump, ứng cử viên cho vị trí Tổng thống thứ 47 của Đảng Cộng Hòa chỉ vài tháng trước – nay lại công khai đưa ra những lời lẽ chỉ trích, buộc tội, thậm chí cả hăm dọa lẫn nhau.

Mối quan hệ giữa Trump và Musk đã đi theo một lộ trình quen thuộc: trong nhiều năm qua, không ít người từng cộng tác chặt chẽ với ông Trump rồi cũng rơi vào cảnh ly gián và đối đầu công khai. 

Dưới đây là thông tin sơ lược cách một doanh nhân công nghệ đã tận dụng tài sản và ảnh hưởng của mình để hỗ trợ cho chiến dịch tái tranh cử của ông Trump, mạnh tay vung cưa máy chặt bỏ các khoản chi tiêu công bị coi là hoang phí, rồi sau cùng quay lưng với Tổng thống Trump và dự luật chi tiêu mang tính biểu tượng của ông.

Ông Musk từng mong ông Trump ‘buông mũ [từ quan], lui về bóng hoàng hôn’

Ông Musk công khai ủng hộ ông Trump một cách rõ ràng cho nhiệm kỳ Trump thứ hai vào tháng 7 năm 2024, sau khi một tay súng suýt giết chết ông Trump, ứng cử viên thuộc Đảng Cộng hòa, trong một cuộc vận động tranh cử ở Pennsylvania. Trong những tháng cận kề ngày bầu cử, ông Musk đã chi khoảng 200 triệu USD thông qua một ủy ban hành động chính trị do chính mình lập nên nhằm bảo đảm chiến thắng cho ông Trump. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa ông Trump và ông Musk đã kéo dài từ nhiều năm trước đó.

Trong nhiệm kỳ Trump đầu tiên, bắt đầu từ tháng 1 năm 2017, ông Musk từng là thành viên trong hội đồng cố vấn doanh nghiệp của Nhà Trắng, nhưng đã rút lui vào cuối năm sau khi chính phủ Hoa Kỳ do Tổng thống Trump lãnh đạo rút khỏi thỏa thuận khí hậu Paris.

Đến năm 2022, ông Musk từng phát biểu rằng đã đến lúc ông Trump ‘buông mũ [từ quan], lui về bóng hoàng hôn”, đồng thời cáo buộc Đảng Dân chủ đã buộc ông Trump không còn cách nào khác là phải tiếp tục bước vào con đường chính trị để tự bảo vệ bản thân trước những rắc rối pháp lý. Phát ngôn ấy phản ánh sự thất vọng rộng lớn hơn của ông Musk về điều mà ông cho là “sự chia rẽ và thù hận đảng phái”.

Tượng đài của phe cánh hữu

Cũng trong năm 2022, ông Musk đã mua lại Twitter – một nền tảng mạng xã hội được xem như quảng trường công luận mặc định của chính trường Hoa Kỳ – và cáo buộc ban điều hành nền tảng Twitter đã bóp nghẹt các tiếng nói thuộc phe bảo thủ.

Ông Musk, chủ sở hữu mới của Twitter, đã ngay lập tức khôi phục tài khoản của ông Trump – tài khoản từng bị đình chỉ vào tháng 1 năm 2021 vì bị cho là có khả năng kích động bạo lực sau biến cố tại Điện Capitol – đồng thời thay đổi các quy định kiểm duyệt nội dung. Nhiều nhà phê bình cho rằng hành động này khiến nền tảng mạng xã hội Twitter tràn ngập “thông tin sai lệch” và ngôn từ kích động thù địch.

Ông Musk cũng từng chỉ trích chính sách nhập cư của Tổng thống Joe Biden khi đó, cho rằng việc để biên giới phía Nam “rộng mở” và không trục xuất người nhập cư bất hợp pháp là chiêu trò của Đảng Dân chủ nhằm gia tăng phiếu bầu. Ông Trump đưa ra lời hứa trục xuất hàng loạt những người nhập cư như vậy làm trọng điểm của chiến dịch tranh cử.

Người đàn ông vung cưa máy

Tháng 1 năm 2025, ông Musk được bổ nhiệm đứng đầu cơ quan mới thành lập mang tên Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) (Department of Government Efficiency – DOGE) trong chính quyền Trump, với nhiệm vụ xét lại các khoản chi tiêu liên bang và cắt bỏ những dự án bị coi là phung phí hoặc đáng ngờ.

Những người chỉ trích gọi cách tiếp cận của ông Musk là liều lĩnh và phá hoại, trong khi ông Trump ca ngợi DOGE là một “thành công to lớn”, và là ví dụ về cách xử lý nghiêm ngặt thủ tục hành chính của chính quyền ông.

Tháng Hai, ông Musk vui vẻ vung một chiếc cưa máy tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC), chiếc cưa ấy được Tổng thống Argentina Javier Milei – một chính khách có cùng chí hướng – trao tặng cho ông Musk như một biểu tượng về những nỗ lực cắt gọt mạnh tay chi tiêu công lãng phí. 

Người đàn ông gây tranh cãi

Ông Musk liên tục vướng vào những tranh cãi trong thời gian đảm nhiệm chức vụ trong chính phủ. Những cáo buộc cho rằng ông Musk từng giơ tay chào theo kiểu phát xít trong một buổi lễ nhậm chức, nhưng đa số người ủng hộ Tổng thống Trump coi đây là những cuộc tấn công đảng phái của phe đối lập. Việc ông Musk chỉ trích các lãnh đạo cấp cao ở các quốc gia là đồng minh lâu đời của Hoa Kỳ, như Thủ tướng Vương quốc Anh Keir Starmer hay Cựu Thủ tướng Đức Olaf Scholz, cũng được chính quyền Trump lặng lẽ gạt qua.

Song đằng sau hậu trường, ông Musk được cho là đã nhiều lần va chạm gay gắt với các thành viên nội các cao cấp của ông Trump. Theo tường thuật của báo New York Times vào tháng Ba, ông Musk, người đứng đầu DOGE đã công khai phê phán Ngoại trưởng Marco Rubio và Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy vì không cách chức đủ nhiều viên chức trong các bộ của họ. Ông Trump bác bỏ các cáo buộc này của New York Times là “tin giả”.

Tuy vậy, những dấu hiệu rạn nứt ngày càng gia tăng đã xuất hiện rõ rệt. Chỉ vài ngày trước khi rời DOGE trong bầu không khí có vẻ êm thắm, ông Musk đã nói với CBS News rằng ông “thất vọng” với dự luật “to lớn, đẹp đẽ” – vốn là trọng tâm trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, đang chờ Thượng viện thông qua. Tuần này, ông Musk gọi dự luật ấy là “một sự phung phí khổng lồ, lố bịch, [đầy rẫy các khoản chi đổi chác chính trị], và là một sự ghê tởm đáng khinh”. 

Elon Musk ‘hóa điên’

“Tình bạn hữu” giữa ông Trump và ông Musk dường như trở lên căng thẳng cực điểm chỉ trong vài giờ đồng hồ hôm thứ Năm (5/6), sau khi Tổng thống Trump cáo buộc ông chủ Tesla đã quay sang chỉ trích dự luật chi tiêu vì động cơ cá nhân. “Ông ta chỉ [bắt đầu phản đối] khi biết rằng chúng tôi sẽ phải cắt giảm các quy định bắt buộc về xe điện”, ông Trump nói với báo giới tại Phòng Bầu Dục.

Tỷ phú Musk ngay lập tức phản pháo trên mạng xã hội X, tố cáo ông Trump nói dối về nội dung đạo luật và không biết ơn sự ủng hộ của ông trong chiến dịch tranh cử, mà theo ông Musk là yếu tố quyết định đã đảm bảo chiến thắng của ông Trump. Ngay sau đó, ông Trump tiếp tục công kích trên nền tảng mạng xã hội Truth Social, tuyên bố ông Musk “vừa PHÁT ĐIÊN” và đe dọa sẽ hủy bỏ các hợp đồng chính phủ với những công ty do ông Musk sở hữu.

Đáp lại, ông Musk cáo buộc ông Trump trong một bài đăng trên mạng xã hội X là đã che giấu mối liên hệ bị cáo buộc trong các vụ phạm tội tình dục của cố tài phiệt Jeffrey Epstein, người từng bị kết án về tội ấu dâm. Ông Musk cũng ám chỉ Tổng thống Trump có thể bị luận tội vì điều này. Ông Musk cũng dọa sẽ ngừng hoạt động toàn bộ dòng tàu vũ trụ Dragon của SpaceX, đe dọa đến chương trình không gian có người lái của NASA. Sau đó, ông Musk tuyên bố sẽ nghỉ ngơi vài ngày để nguội lại, trong khi đó, một số người trong nội bộ Nhà Trắng tiết lộ rằng một thỏa thuận hòa giải có thể đang được thu xếp. Ông Trump đã rút lại đe dọa ngừng hoạt động tàu vũ trụ Dragon và ông cũng xóa các tweet cáo buộc ông Trump có trong hồ sơ Epstein và ám chỉ luận tội tổng thống Hoa Kỳ đương nhiệm.  

Một vài chính khách Đảng Dân chủ gợi ý rằng ông Musk có thể sẽ chuyển phe, trong khi những người khác tỏ vẻ hả hê trước sự sụp đổ của mối quan hệ Trump-Musk. Dân biểu Dân chủ Alexandria Ocasio-Cortez nhận định, “hai cái tôi khổng lồ ấy vốn không sinh ra để làm bạn đồng hành lâu dài với nhau trong thế giới này” và vụ tan vỡ này là điều sớm muộn cũng xảy ra.

Xem thêm

Elon Musk đã xóa bài đăng cáo buộc Tổng thống Trump có trong hồ sơ Epstein

Tỷ phú Elon Musk đã xóa bài đăng trên mạng xã hội X tuyên bố rằng tên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có trong hồ sơ Jeffrey Epstein.