Google và Apple đã lần lượt cảnh báo các nhân viên đang nắm giữ visa Mỹ nên hạn chế hoặc tránh đi lại quốc tế, trong bối cảnh việc xử lý và gia hạn visa tại các đại sứ quán, lãnh sự quán Mỹ ở nước ngoài đang bị chậm trễ nghiêm trọng. Theo Business Insider ngày 20/12, hãng luật BAL Immigration Law – đại diện cho Google – cho biết thời gian chờ hẹn dán visa tại một số cơ quan ngoại giao Mỹ có thể kéo dài tới 12 tháng, khiến nhân viên đối mặt nguy cơ bị kẹt bên ngoài nước Mỹ nếu xuất cảnh.

Cả Google và Apple đều đã cảnh báo các nhân viên của mình đang giữ visa Mỹ nên tránh đi du lịch quốc tế do tình trạng chậm trễ trong quá trình xử lý visa tại các đại sứ quán Mỹ ở nước ngoài. (Ảnh minh họa: Shutterstock)

Bản ghi nhớ của Google khuyến nghị nhân viên không nên đi du lịch quốc tế trong giai đoạn này, đặc biệt là những người sử dụng các loại visa H-1B, H-4, F, J và M. Apple cũng đưa ra cảnh báo tương tự thông qua hãng luật Fragomen, nhấn mạnh rằng các nhân viên chưa có visa H-1B còn hiệu lực (đã được đóng dấu) nên tạm thời tránh xuất cảnh. Trường hợp không thể hoãn chuyến đi, họ cần liên hệ trước với bộ phận nhập cư của công ty và luật sư để đánh giá rủi ro.

Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận đang tiến hành “rà soát thông tin trực tuyến” đối với các hồ sơ xin visa, đồng thời cho biết lịch hẹn có thể được điều chỉnh tùy theo nguồn lực, và người nộp đơn có thể xin xét duyệt khẩn cấp trong một số trường hợp. Tuy nhiên, Bộ này nhấn mạnh rằng hiện nay các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ trên toàn thế giới, bao gồm cả ở Ấn Độ, đang ưu tiên việc thẩm tra kỹ lưỡng từng hồ sơ hơn là rút ngắn thời gian xử lý. Theo các hãng luật di trú, tình trạng chậm trễ cũng đã xảy ra tại Ireland và Việt Nam.

Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump tăng cường siết chặt chính sách visa H-1B. Theo một điện tín của Bộ Ngoại giao Mỹ mà Reuters tiếp cận được, các cơ quan lãnh sự được chỉ đạo kiểm tra kỹ hồ sơ, lý lịch và cả tài khoản LinkedIn của người xin visa H-1B và gia đình đi kèm. Những cá nhân từng tham gia hoặc liên quan đến các hoạt động như kiểm duyệt nội dung, kiểm chứng thông tin, tuân thủ hay an ninh mạng có thể bị xem xét từ chối visa nếu bị cho là xâm phạm quyền tự do ngôn luận được bảo vệ.

Visa H-1B vốn là công cụ quan trọng giúp các công ty công nghệ Mỹ tuyển dụng nhân lực trình độ cao từ nước ngoài, chủ yếu đến từ Ấn Độ và Trung Quốc. Việc siết chặt xét duyệt và chậm trễ kéo dài đang gây lo ngại lớn cho cả doanh nghiệp lẫn người lao động quốc tế.

Việc áp đặt mức phí visa H-1B cao nằm trong quyền hạn của tổng thống

Một thẩm phán liên bang Hoa Kỳ cho rằng khoản phí 100.000 USD mà chính quyền Tổng thống Donald Trump áp dụng đối với mỗi thị thực lao động H-1B nhiều khả năng nằm trong phạm vi quyền hạn rộng rãi của tổng thống về chính sách nhập cư. Phát biểu tại phiên điều trần ngày 19/12 ở Washington, D.C., Thẩm phán Tòa án Quận Hoa Kỳ Beryl Howell nhấn mạnh rằng tổng thống có thẩm quyền lớn trong việc hạn chế người không phải công dân nhập cảnh vào Mỹ, bao gồm cả lao động nước ngoài.

Thẩm phán Howell bác bỏ các lập luận pháp lý của Phòng Thương mại Hoa Kỳ và Hiệp hội các Trường Đại học Hoa Kỳ (AAU), những tổ chức đã khởi kiện nhằm phản đối khoản phí này. Bà viện dẫn hai đạo luật liên bang trao cho tổng thống quyền điều chỉnh cách thức và điều kiện người nước ngoài nhập cảnh cũng như cho phép tạm thời hạn chế việc nhập cảnh của một số nhóm người nước ngoài nhất định. Theo bà, Quốc hội đã trao quyền hạn rất rộng, đến mức tổng thống có thể tuyên bố đình chỉ toàn bộ thị thực H-1B nếu cho rằng điều đó phục vụ lợi ích quốc gia.

Phía nguyên đơn lập luận rằng Tổng thống Trump đã vượt quá thẩm quyền, bởi quyền lực của tổng thống không bao gồm việc áp đặt các khoản phí mang tính trừng phạt hay điều chỉnh hành vi của các doanh nghiệp Mỹ. Họ cho rằng mọi thay đổi căn bản đối với chương trình H-1B phải được Quốc hội thông qua. Nhiều vụ kiện khác cũng đã được các bang do đảng Dân chủ lãnh đạo, cùng liên minh các doanh nghiệp, tổ chức phi lợi nhuận và nhóm tôn giáo đệ trình để phản đối mức phí này.

Trong khi đó, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ phản bác rằng dù luật có đặt ra một số giới hạn, chẳng hạn yêu cầu các biện pháp hạn chế phải mang tính tạm thời, nhưng ngôn từ pháp luật đủ rộng để trao cho tổng thống quyền hành đáng kể. Phiên điều trần kéo dài hai giờ, và thẩm phán chưa cho biết thời điểm ra phán quyết.

Khoản phí 100.000 USD cho mỗi visa H-1B được chính quyền Trump công bố hồi tháng 9, tăng mạnh so với mức cũ từ 2.000–5.000 USD. Tổng thống Trump cho rằng chương trình H-1B bị lạm dụng để thay thế lao động Mỹ bằng lao động nước ngoài giá rẻ, và cần siết chặt nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia.

Lý Ngọc t/h (Epoch Times)