Theo Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, hai công dân nước ngoài đã bị buộc tội vì tham gia vào âm mưu buôn lậu thiết bị và công nghệ quân sự của Hoa Kỳ, bao gồm cả tên lửa, vào Trung Quốc.

r shutterstock 1402829129
Tòa nhà Bộ Tư pháp Mỹ (Ảnh: Jim Lambert / Shutterstock)

Các cáo buộc được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và chính quyền của ông đã triển khai nhiều nỗ lực nhằm tăng cường quy trình thẩm định đối với người nước ngoài xin thị thực vào Hoa Kỳ, đặc biệt là những người đến từ Trung Quốc.

Hôm thứ Sáu (30/5), Bộ Tư pháp Hoa Kỳ thông báo, ông Cui Guanghai, 43 tuổi, công dân Trung Quốc và ông John Miller, 63 tuổi, công dân Vương Quốc Anh, đã bị cáo buộc các tội danh: Theo dõi xuyên tiểu bang, âm mưu thực hiện hành vi theo dõi xuyên tiểu bang, âm mưu buôn lậu và vi phạm Đạo luật Kiểm soát Xuất khẩu Vũ khí.

Theo các tài liệu tòa án, các công tố viên Hoa Kỳ tin rằng ông Cui Guanghai đang làm việc đại diện cho chính phủ Cộng sản Trung Quốc.

Các tài liệu tòa án cáo buộc rằng bắt đầu từ tháng 11/2023, ông Cui, sống ở Trung Quốc, và ông Miller, thường trú tại Hoa Kỳ, đã tìm cách mua thiết bị quân sự của Hoa Kỳ, bao gồm cả tên lửa, radar phòng không, máy bay không người lái và thiết bị mật mã, để xuất khẩu sang Trung Quốc. Hai người này bị cáo buộc đã phối hợp với hai cá nhân khác để tìm cách xuất khẩu thiết bị mật mã của Hoa Kỳ sang Trung Quốc. Tuy nhiên, hai bị cáo này không biết rằng hai người mà họ muốn phối hợp là các đặc vụ của FBI.

Ông Cui và ông Miller bị cáo buộc đã thảo luận về cách giấu thiết bị mật mã trong máy xay sinh tố, trong các thiết bị điện tử nhỏ khác hoặc trong bộ khởi động động cơ, hoặc vận chuyển thiết bị mật mã này đến Hồng Kông trước, để tránh bị phát hiện. Theo tài liệu tòa án, hai bị cáo đã trả 10.000 USD làm phần tiền đặt cọc để mua thiết bị mật mã này.

Ngoài ra, tài liệu tòa án lưu ý, ông Cui và ông Miller còn bị cáo buộc đã tuyển dụng hai người để giúp họ thực hiện âm mưu bịt miệng một công dân Hoa Kỳ giấu tên để người này không lên tiếng phản đối sự xuất hiện của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương vào tháng 11/2023.

Cụ thể, cả ông Cui và ông Miller bị cáo buộc đã tổ chức âm mưu theo dõi công dân Hoa Kỳ này, lắp đặt thiết bị theo dõi vào xe của anh ta hoặc cô ta, rạch lốp xe, cũng như mua và phá hủy một cặp tượng mà công dân Hoa Kỳ này tạc về ông Tập và vợ của ông Tập.

Tuy nhiên, theo tài liệu tòa án, những cá nhân mà ông Cui và ông Miller bị cáo buộc tuyển dụng thực chất đang làm việc phối hợp với FBI.

Trong một thông báo hôm thứ Sáu (30/5), Phó Tổng chưởng lý Hoa Kỳ Todd Blanche nhấn mạnh: “Các bị báo này đã nhắm mục tiêu vào một công dân Hoa Kỳ vì đã thực hiện quyền tự do ngôn luận theo hiến pháp, đồng thời âm mưu buôn bán công nghệ quân sự nhạy cảm của Hoa Kỳ cho chính quyền cộng sản Trung Quốc. Đây là một cuộc tấn công trắng trợn vào cả an ninh quốc gia và các giá trị dân chủ của chúng ta. Bộ Tư pháp sẽ không dung thứ cho sự đàn áp của nước ngoài trên đất Hoa Kỳ, và chúng tôi cũng sẽ không cho phép các quốc gia thù địch xâm nhập hoặc khai thác các hệ thống phòng thủ của chúng ta”. 

Ông Cui và ông Miller đã bị các quan chức thực thi pháp luật Serbia bắt giữ vào tháng 4/2025 theo yêu cầu của chính phủ Hoa Kỳ và hiện đang bị giam giữ tại Serbia. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cho biết, họ đang làm việc với chính phủ Serbia về việc dẫn độ hai bị cáo đang chờ xét xử này.

Nếu bị kết án, ông Cui và ông Miller sẽ phải đối mặt với các mức án như sau:

  • mức án lên đến 5 năm tù tại Hoa Kỳ vì tội danh âm mưu
  • mức án lên đến 5 năm tù vì tội danh theo dõi xuyên tiểu bang.
  • mức án lên đến 10 năm tù vì tội danh buôn lậu
  • và mức án lên đến 20 năm tù vì vi phạm Đạo luật Kiểm soát Xuất khẩu Vũ khí

Đại sứ quán Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Hoa Kỳ chưa trả lời yêu cầu bình luận của kênh Fox News.

Trong khi đó, một phát ngôn viên của Văn phòng Đối ngoại, Thịnh vượng chung và Phát triển của Vương Quốc Anh tại Hoa Kỳ tiết lộ với Fox News rằng họ đang cung cấp hỗ trợ lãnh sự cho ông Miller sau khi ông ấy bị bắt và “đang liên hệ với chính quyền địa phương và gia đình của ông ấy”. 

Đáng chú ý, gần đây Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã công bố một loạt sáng kiến nhằm tăng cường quy trình sàng lọc đối với nhiều đương đơn xin thị thực vào Hoa Kỳ. Ví dụ, hồi tháng Năm, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã tuyên bố rằng Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đang lên kế hoạch “sửa đổi tiêu chí cấp thị thực để tăng cường giám sát tất cả các đơn xin cấp thị thực trong tương lai” đối với những người đến từ Trung Quốc và Hồng Kông.