Kế hoạch xây căn cứ quân sự của ĐCSTQ ở Thái Bình Dương bị ngăn chặn

Cao Vân
•
Thứ Năm, 11/09/2025

Hôm thứ Tư (10/9), diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương khai mạc tại Quần đảo Solomon, đã trở thành tâm điểm mới cho cạnh tranh địa chính trị khu vực. Trong những năm gần đây, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) luôn tìm cách thiết lập các căn cứ quân sự ở khu vực Thái Bình Dương, khiến các quốc gia như Hoa Kỳ, Úc và New Zealand cảnh giác cao độ. Một số quan chức đã chỉ ra rằng nếu không có những nỗ lực mạnh mẽ để ngăn chặn việc này của các nước phương Tây, thì Bắc Kinh đã có thể thiết lập được chỗ đứng vững chắc trong khu vực chiến lược này.

Solomons Islands — Quốc đảo Solomon. (Ảnh qua Al Jazeera)

Theo tờ The Economist, mặc dù Trung Quốc không được mời tham dự diễn đàn, nhưng các nhà ngoại giao nước này vẫn có mặt tại Honiara, thủ đô của Quần đảo Solomon, để tích cực vận động các nhà lãnh đạo quốc đảo này đứng về phía Bắc Kinh. Các quan chức Úc đã mô tả cách tiếp cận ngoại giao này là một “cuộc đấu dao” trắng trợn.

Hiện nay, Trung Quốc đã trở thành đối tác kinh tế quan trọng của nhiều quốc đảo Thái Bình Dương và tăng cường sự hiện diện của mình bằng cách thường xuyên điều động tàu chiến và máy bay vận tải với danh nghĩa viện trợ. Có thông tin cho rằng Bắc Kinh đã tìm cách tiếp cận các cảng biển hoặc sân bay tại ít nhất 5 quốc đảo. Ông Mihai Sora, chuyên gia tại Viện Chính sách Quốc tế Lowy, một tổ chức nghiên cứu của Úc, cảnh báo rằng các cảng biển này “đã có đầy đủ cơ sở hạ tầng cần thiết, và thứ duy nhất còn thiếu là biển báo ghi ‘căn cứ quân sự Trung Quốc'” mà thôi.

Trên thực tế, kể từ năm 2019, các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc đã tìm cách thuê cảng nước sâu của Quần đảo Solomon, thậm chí có doanh nghiệp còn tuyên bố cảng này sẽ phục vụ Hải quân Trung Quốc. Đồng thời, Bắc Kinh cũng đã đưa ra những yêu cầu tương tự đối với Kiribati, Samoa và Papua New Guinea, nhưng đều bất thành.

Ngoài tham vọng quân sự, sự tham gia của Trung Quốc vào hoạt động cảnh sát cũng là một vấn đề đáng lo ngại. Hầu hết các quốc đảo Thái Bình Dương đều không có quân đội, khiến hợp tác cảnh sát trở thành hình thức can thiệp bên ngoài là chủ yếu. Hiện tại, Trung Quốc đã triển khai lực lượng cảnh sát ở Kiribati, Vanuatu và Quần đảo Solomon, đặc biệt lực lượng cảnh sát Trung Quốc vẫn sẽ ở lại Quần đảo Solomon, sau Thế vận hội Thái Bình Dương 2023.

Đồng thời, Bắc Kinh đang sử dụng “lá bài Đài Loan” để gieo rắc bất hòa trong diễn đàn. Năm nay, Trung Quốc yêu cầu Quần đảo Solomon ngăn cản Đài Loan tham gia với tư cách quan sát viên, dẫn đến căng thẳng giữa 3 quốc gia thành viên có quan hệ ngoại giao với Đài Loan và các quốc gia khác. Giới phân tích tin rằng đây không chỉ là một động thái tiếp theo của Bắc Kinh nhằm loại trừ Đài Loan khỏi các vấn đề quốc tế, mà còn là một nỗ lực cố ý chia rẽ các quốc đảo Thái Bình Dương.

Bộ trưởng Ngoại giao Úc Penny Wong thừa nhận rằng đây là một “cuộc đấu tranh lâu dài” và ĐCSTQ đang không ngừng mở rộng phạm vi ảnh hưởng của mình, dù là ở sân bay, cảng biển hay hợp tác cảnh sát.

Hội nghị Thượng đỉnh các đảo Thái Bình Dương cũng sẽ tập trung vào vấn đề biến đổi khí hậu. Úc đang nỗ lực đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP31) và cam kết hợp tác với các quốc đảo để nêu bật các mối đe dọa do mực nước biển dâng cao và bão mạnh hơn gây ra.

Tuy nhiên, do ĐCSTQ phản đối mạnh mẽ sự tham gia của Đài Loan, diễn đàn này đã trực tiếp loại hơn 20 đối tác tài trợ, bao gồm Trung Quốc, Đài Loan và Hoa Kỳ.