Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio hôm thứ Bảy (28/6) tuyên bố rằng những lời kêu gọi tại Iran đòi bắt giữ và xử tử Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), ông Rafael Mariano Grossi, là “không thể chấp nhận được và cần phải bị lên án”. 

Rubio
Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio làm chứng trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện tại Đồi Capitol ở Washington, ngày 20/5/2025. (Ảnh: Madalina Vasiliu/ The Epoch Times)

Lời cảnh cáo của ông Rubio được đưa ra sau khi Phó Chủ tịch Quốc hội Iran, ông Hamid Reza Haji Babaei, tuyên bố cấm ông Grossi nhập cảnh, đồng thời cho tháo gỡ các thiết bị giám sát khỏi các cơ sở hạt nhân của nước này. Ông Babaei cũng cáo buộc rằng Israel đã thu thập “dữ liệu nhạy cảm từ những cơ sở trên”, theo bản tin từ Hãng Thông tấn Mehr.

Chúng tôi ủng hộ các nỗ lực xác minh và giám sát quan trọng của IAEA tại Iran, đồng thời khen ngợi Tổng giám đốc và toàn thể tổ chức lAEA vì sự tận tụy và tính chuyên nghiệp của họ. Chúng tôi kêu gọi Iran phải bảo đảm an toàn và an ninh cho các nhân viên của IAEA“, ông Rubio viết trong một bài đăng trên mạng xã hội X. 

IAEA trong tuần này đã đưa ra nhận định về thiệt hại tại các cơ sở hạt nhân của Iran, sau các cuộc không kích của Hoa Kỳ nhắm vào các cơ điểm hạt nhân trọng yếu tại Fordow, Natanz và Isfahan.

Trong cuộc phỏng vấn trên chương trình “The Story with Martha MacCallum” của Fox News, ông Grossi cho biết hai địa điểm Isfahan và Natanz đã bị hư hại, trong đó cơ sở tại Natanz “chịu thiệt hại rất nghiêm trọng” tại một trong những phòng đặt máy ly tâm – nơi đang thực hiện quá trình làm giàu uranium.

Dù đã đạt được một thỏa thuận ngừng bắn giữa Iran và Israel, ông Grossi tiết lộ rằng khoảng 900 pound uranium có thể đã được làm giàu và đã được vận chuyển đến một khu vực cổ xưa gần Isfahan.

Tôi cần phát biểu một cách chính xác, thưa cô Martha. Chúng tôi là IAEA, cho nên không được suy đoán ở đây. Chúng tôi hiện chưa có thông tin về nơi cất giữ số vật liệu [hạt nhân] này”, ông Grossi nói. 

Ông Grossi cho biết các viên chức Iran đã nói với ông rằng họ đang thực hiện các biện pháp bảo vệ, trong đó có thể bao gồm việc di dời vật liệu hạt nhân.

Nhiệm vụ của tôi là phải cố gắng truy tìm xem số vật liệu này đang ở đâu, bởi vì Iran có nghĩa vụ phải báo cáo và khai trình về toàn bộ số vật liệu mà họ đang sở hữu, và đây sẽ tiếp tục là công việc của tôi”, ông Grossi nhấn mạnh.

Văn phòng Báo chí Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói với Fox News rằng: “[Lời phát biểu] của Ngoại trưởng [Rubio trên mạng xã hội] đã tự nói lên tất cả, và chúng tôi không có gì để bổ sung thêm vào lúc này”.