Những vấn đề trong cuộc điều tra phế truất ông Trump

Cuộc điều tra về việc phế truất Tổng thống Donald Trump đang là đề tài chính trị nóng bỏng nhất tại nước Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh các cử tri sắp phải ra quyết định ai sẽ là tổng thống Mỹ vào năm 2020. Cuộc điều tra này đã chuyển sang giai đoạn mới, trong đó Đảng Dân chủ sẽ cho công chiếu trực tiếp trước hàng triệu dân Mỹ 3 cuộc điều trần của 3 nhân chứng là những quan chức hoặc cựu quan chức Mỹ có liên quan đến Ukraine.

Nhưng có những vấn đề mà Đảng Dân chủ đang cố tình né tránh hoặc không cho phép cử tri Mỹ được biết trong chính cuộc điều tra này. Dưới đây là 7 vấn đề của cuộc điều tra phế truất ông Trump do Đảng Dân chủ tiến hành:

1. Cuộc điều tra đậm màu chính trị đảng phái

Hôm 31/10, trong khi loan báo Hạ viện sẽ chính thức bỏ phiếu về cuộc điều tra phế truất Trump, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi khẳng định rằng đây là một ngày “đau buồn” đối với nước Mỹ, và “không ai hy vọng điều này xảy ra”. Đây là một cuộc điều tra phi đảng phái với nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và nền dân chủ của nước Mỹ. Bà cũng khẳng định Đảng Dân chủ không sợ “mất ghế” do theo đuổi cuộc điều tra này, mà họ cần phải làm điều đúng đắn.

Kết quả bỏ phiếu, dù vậy, chứng tỏ rằng quan điểm phi đảng phái duy nhất là phản đối cuộc điều tra này: Toàn bộ dân biểu Đảng Cộng hòa cộng với 3 dân biểu Dân chủ bỏ phiếu chống. Tất nhiên do lợi thế đa số trong Hạ viện, đảng Dân Chủ vẫn thông qua được nghị quyết cho phép cuộc điều tra này tiếp tục.

Tỷ lệ ủng hộ trong Đảng Cộng hòa của ông Trump duy trì ở mức rất cao: 95%, dù Đảng Dân chủ liên tiếp tìm ra các “nhân chứng”, những người mà ông Trump gọi là “những kẻ không bao giờ chấp nhận Trump (never-Trumper)”, ít có dấu hiệu cho thấy Đảng Dân chủ có thể thuyết phục được các đồng nghiệp ở phía bên kia dãy ghế của mình ủng hộ, đặc biệt là trong bối cảnh các quy tắc xử lý cuộc điều tra này khiến Đảng Cộng hòa cực kỳ không hài lòng.

2. Không có Công tố viên đặc biệt, Đảng Dân chủ “vừa đá bóng, vừa thổi còi”

Lindsey Graham, lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện vừa tuyên bố rằng ông sẽ chẳng thèm đọc các bản “khai chứng” mà Đảng Dân chủ công bố sau các buổi điều trần đóng kín, bởi vì toàn bộ ý tưởng về việc ông Trump “tống tiền” Ukraine để bôi nhọ Joe Biden – đối thủ chính trị của ông trong cuộc bầu cử 2020 – là một “trò hề” nhố nhăng. Ông Graham đặc biệt nhấn mạnh vào tính chất chưa có tiền lệ trong cuộc điều tra mà Đảng Dân chủ đang tiến hành: Không chỉ định Công tố viên đặc biệt, không có phép luật sư của Tổng thống có mặt trong các phiên điều trần và hạn chế quyền được đặt câu hỏi của các nghị sĩ Đảng Cộng hòa. Nhìn lại lịch sử, trong cuộc điều tra Tổng thống Trump của Robert Mueller, điều tra phế truất Tổng thống Bill Clinton, điều tra phế truất Richard Nixon, không ở đâu mà một đảng đối lập vừa là người điều tra, vừa là kẻ sẽ ra kết luận.

3. Kết luận trước khi điều tra

Adam Schiff, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, ủy ban kiểm soát bởi Đảng Dân chủ đang tiến hành cuộc điều tra phế truất ông Trump là người lãnh đạo cuộc điều tra này. Nhưng bất cứ ai cũng có quyền nghi ngờ tính chính trực của ông ta khi mà ngay trước khi điều tra bắt đầu, ông ta đã tỏ rõ quan điểm chống Trump và đọc trước Quốc hội một phiên bản “tự biên” của cuộc gọi giữa ông Trump và Tổng thống Ukraine, trong đó mô tả rõ ràng ông Trump phạm tội lạm quyền, thúc giục Tổng thống Ukraine phải bôi nhọ đối thủ chính trị Joe Biden của mình.

Quan sát phát ngôn của các thành viên trong Đảng Dân chủ khác, người ta thấy rõ rằng Đảng Dân chủ đã có một kết luận dứt khoát trong đầu rằng ông Trump đã phạm những tội xứng đáng bị phế truất, vậy câu hỏi đặt ra là đảng này còn tiến hành cuộc điều tra tốn thời giờ và công sức này để làm gì trong khi họ đã có kết luận từ đầu rồi, và đằng nào thì Hạ viện do họ kiểm soát cũng thông qua kết luận như vậy? Hay Đảng Dân chủ có có mục đích nào khác?

4. Điều trần kín, điều trần mở

Tuần này Hạ viện sẽ mở 3 phiên điều trần công khai đối với 3 nhân chứng chống lại ông Trump. Vấn đề là 3 nhân chứng này đều là những người có hiềm khích cá nhân hoặc không ưa gì ông Trump, và đều đã đã trình bày lời khai của họ với các thành viên Đảng Dân chủ trong các cuộc điều trần kín trước đó rồi. Như vậy phiên điều trần này khác gì một màn kịch được Đảng Dân chủ viết sẵn để buộc tội và bôi nhọ ông Trump khi mà họ đã biết trước kết quả?

5. Người tố giác là ai?

Đảng Dân chủ bác bỏ yêu cầu của Đảng Cộng hòa đòi nêu danh tính người tố giác – người là khởi đầu của tất cả tranh cãi ở Washington hiện tại. Ông Adam Schiff khẳng định rằng việc đưa người tố giác ra điều trần “là thừa thãi” bởi các cuộc điều tra của ông ta đã gom đủ bằng chứng vượt xa khỏi tầm vóc của tố giác ban đầu.

“Theo pháp luật, dưới Ủy ban này người tố giác có quyền được duy trì nặc danh, và được bảo vệ khỏi bị nguy hại”, ông Schiff viết.

“Các cuộc điều trần trong khuôn khổ điều tra phế truất Tổng thống sẽ không được dùng làm công cụ bởi bất kỳ thành viên nào nhằm tiến hành cuộc điều tra giả tạo đối với nhà Biden hoặc các thuyết âm mưu đã được làm sáng tỏ về can thiệp bầu cử 2016 mà Tổng thống Trump thúc ép Ukraine điều tra”.

Đảng Dân chủ đang cố tình loại bỏ hoàn toàn “người tố giác” ra khỏi cuộc điều tra nhằm bảo vệ tính chính đáng và duy trì cuộc điều tra này. Không có “người tố giác” thì không có cuộc điều tra, hay nói cách khác, nếu lời khai của người tố giác có vấn đề thì cuộc điều tra này là vô nghĩa. Nhưng đơn tố giác của người này bao gồm các thông tin thứ cấp do người này nghe kể lại và thông tin này lại hoàn toàn không sai lệch so với bản ghi cuộc gọi Trump-Zelensky mà ông Trump đã công bố. Người này lại đang bị nghi ngờ là một nhân viên “ghét Trump” và có quan hệ với nhà Biden.

Ngoài ra, Đảng Dân chủ còn cần phải ngăn Đảng Cộng hòa điều tra liên đới giữa người tố giác với Joe Biden và cáo buộc tham nhũng của nhà Biden với chính phủ Ukraine tiền nhiệm.

Đảng Cộng hòa hiểu rõ hoàn toàn lo lắng của Đảng Dân chủ. Ông Lindsey Graham khẳng định nếu không đưa người tố giác ra ánh sáng thì Thượng viện sẽ coi cuộc điều tra này là “điều nhảm nhí” do nếu không có người này thì cuộc điều tra này mất hoàn toàn tính hợp lý.

6. Vấn đề ở Thượng viện

Theo Hiến Pháp Mỹ, để phế truất một tổng thống đương nhiệm cần có sự đồng ý của 2/3 Thượng nghị sĩ trong Thượng viện. Đảng Dân chủ chỉ nắm 45 ghế trong khi Đảng Cộng hòa giữ đa số 53 ghế trong cơ quan lập pháp này. Tỷ lệ ủng hộ của ông Trump trong Đảng Cộng hòa duy trì ở mức gần tuyệt đối và các nghị sĩ Cộng hòa cũng tỏ rõ thái độ chán ghét cuộc điều tra “nhố nhăng” của Đảng Dân chủ. Trong thời gian trước mắt, việc phế truất Tổng thống Trump không có cơ hội thông qua được ở Thượng viện.

7. Mục đích của Đảng Dân chủ là gì?

Đảng Dân chủ đang tự quảng bá như một đảng phái chính trực, sẵn sàng “vì đại nghĩa diệt thân”, tức là sẵn sàng hy sinh địa vị chính trị trong cuộc bầu cử sắp tới để theo đuổi công lý và sự thật. Nhưng với những sắp đặt một chiều trong cuộc điều tra, sự thật ở đây là sự thật duy nhất mà Đảng Dân chủ cho phép người Mỹ được biết đến. Rõ ràng đảng này không có hy vọng có thể hất cẳng ông Trump ra khỏi ghế Tổng thống nhờ cuộc điều tra này, ít nhất là trong thời gian ngắn trước mắt. Nhưng việc khơi ra mọi sai phạm và tiếng xấu của ông Trump, dù có thật hay bị thêu dệt bởi các “nhân chứng”, đã mang lại hiệu quả không ngờ. Các cuộc thăm dò dư luận của mọi hãng tin, từ cánh tả tới cánh hữu đều cho kết quả đa số cử tri muốn luận tội ông Trump. Đây là “hàn thử biểu” để đo lường hiệu quả của những việc họ đang làm, và đảng này sẽ còn tiếp tục những gì họ đang làm chừng nào còn khuấy động được niềm tin của người dân Mỹ đối với ông Trump, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ tiếp tục mạnh mẽ và vững vàng khiến họ không còn quân bài nào khác để hạ uy tín của vị tổng thống Cộng hòa.

Trọng Đức

Xem thêm: