Úc: Kêu gọi đóng cửa triễn lãm cơ thể người vì nghi ngờ sử dụng thi hài tử tù

Một nhóm các luật sư, học giả và các nhà hoạt động nhân quyền tại Úc đã kêu gọi chính phủ liên bang đóng cửa một triễn lãm cơ thể người nhựa hóa gây tranh cãi ở Sydney. Theo đó, họ cáo buộc triển lãm này có thể đang trưng bày thi thể của các tù nhân chính trị Trung Quốc bị hành hình, theo The Guardian.

Người biểu tình ở Sydney đang kêu gọi tẩy chay triển lãm “Real Bodies: The Exhibition” (Cơ thể người thật: Triển lãm). Triển lãm này trưng bày các cơ thể và các mẫu giải phẫu được bảo quản bằng công nghệ nhựa hóa.

Theo thông điệp quảng cáo của triễn lãm, đây là bộ sưu tập mẫu vật và cơ thể người lớn nhất từng được trưng bày tại Úc được cấp phép bởi Sở Y tế bang New South Wales.

Giám đốc Imagine Exhibitions, Tom Zaller, nói với đài News Corp – cũng là cơ quan truyền thông tài trợ cho triển lãm rằng đầu tháng 4/2018 vừa qua, các cơ thể đã được chuyển tới từ Trung Quốc. Đây là chi tiết khiến các nhà hoạt động nhân quyền lo lắng.

Susie Hughes, Giám đốc Tổ chức Liên minh Thế giới Chống Lạm dụng Nội tạng tại Trung Quốc (ETAC), đã đặt câu hỏi về vấn đề đạo đức trong việc đạt được những cơ thể này.

Các nhà hoạt động cho rằng việc nói các cơ thể này là những cái “xác vô danh tính” có thể không đúng. Họ cho biết, bệnh viện Trung Quốc phải giữ những cái xác trong vòng 30 ngày trước khi có thể tuyên bố chúng là xác vô danh tính. Tuy nhiên việc nhựa hóa, cần phải khởi đầu trong vòng 48 tiếng sau khi chết. (Các thi thể vẫn có thể được nhựa hóa sau 30 ngày, nhưng sự phân hủy sẽ ảnh hưởng tới chất lượng tiêu bản nhựa hóa, khiến nó không còn có giá trị nữa).

Vaughan Macefield, một giáo sư sinh lý học tại Đại học Tây Sydney cho rằng thật “kinh hoàng” là vào năm 2018 này, các mẫu vật từ Trung Quốc sẽ được trưng bày cho công chúng, những người không biết về nguồn gốc của các mẫu vật.

“Có các bằng chứng vững chắc cho việc các cơ thể và nội tạng được trưng bày tới từ tử tù tại Trung Quốc,” ông nói. “Ở đây hầu hết toàn cơ thể của thanh niên trẻ tuổi được trưng bày – rất khác so với các cơ thể già hơn được hiến tặng để dạy giải phẫu tại các trường y khoa của Úc.”

Trong một lá thư ngỏ kêu gọi các chính trị gia đóng cửa triển lãm, Liên minh Thế giới Chống Lạm dụng Nội tạng tại Trung Quốc nói rằng có “các bằng chứng đáng tin cậy rằng những cơ thể này đến từ các tử tù và tù nhân lương tâm tại Trung Quốc.”

“Sử dụng nội tạng và mô người mà không được sự đồng ý của họ để cho mục đích lợi nhuận là đi ngược lại với đạo đức và pháp luật”, thư ngỏ viết. “Việc buôn bán tạng và đi tour trên thế giới của triển lãm này là một sự vi phạm nghiêm trọng luật pháp nhân quyền quốc tế, và nước Úc không thể góp phần vào hành vi này.”

“Chúng tôi cảm thấy thật bất ngờ khi những nhà triển lãm được cấp visa và triển lãm này lại được cấp phép tại Úc bởi Chính phủ Úc, mặc dù họ thiếu các tài liệu chứng minh nguồn gốc và đạo đức của việc sử dụng các thi thể trong triển lãm. Không có nguyên nhân về lợi nhuận hay chính trị nào có thể biện hộ cho việc vi phạm một cách thô bỉ và thiếu tôn trọng nhân quyền như vậy.”

Hiện nhà tổ chức triển lãm đã được yêu cầu trả lời về vụ việc.

Tòa án tại một số nơi trên thế giới đã ra phán quyết cấm các triển lãm tương tự như Pháp, Czech và Israel.

Tại Việt Nam cũng đang diễn ra một triễn lãm thi thể người nhựa hóa sử dụng cùng công nghệ như “Real Bodies: The Exhibition”, và triễn lãm này cũng gây nhiều tranh cãi và bức xúc trong dư luận. Triễn lãm tại Việt Nam có tên “Sự bí ẩn đặc biệt của cơ thể người” (Mystery of Human Body) diễn ra tại Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM từ 21/6 đến 31/12/2018, do Công ty Mega Vina phối hợp với Nhà văn hóa Thanh niên tổ chức, được Sở VH-TT TP.HCM cấp phép. Tuy vậy, theo báo Thanh Niên,  ông Võ Trọng Nam, Phó giám đốc thường trực Sở Văn hóa – Thể thao TP.HCM cho biết trong hồ sơ xin cấp phép triễn lãm ghi chất liệu các mẫu vật là nhựa. “Toàn bộ là sợi polymer hết” – ông Nam nói, “nếu sự thật có quy trình làm từ xác người thật thì lại là chuyện khác, chúng tôi sẽ kiểm tra lại”. 

Chiều ngày 4/7, Cục Mỹ thuật – Nhiếp ảnh – Triển lãm đã gửi văn bản yêu cầu Sở VH-TT TP.HCM báo cáo về triển lãm có tên “Sự bí ẩn đặc biệt của cơ thể người” (Mystery Of Human Body).

Văn bản do Cục trưởng Vi Kiến Thành ký, cho biết theo ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ VH-TT-DL, Cục Mỹ thuật – Nhiếp ảnh – Triển lãm đề nghị Sở VH-TT TP.HCM “báo cáo gấp về quá trình cấp phép và tổ chức triển lãm“. Báo cáo gửi về Bộ VH-TT-DL, thời hạn gửi trước ngày 10/7/2018.

Ngoài Sở VH-TT TP.HCM, văn bản được đồng gửi Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện, Thứ trưởng Vương Duy Biên, Thanh tra Bộ VHTTDL, Văn phòng Bộ VHTTDL.

Đầu bài viết lược dịch từ The Guardian

Vương Duy

Xem thêm: