Bloomberg trích dẫn nguồn tin cho biết, các quan chức Mỹ đang điều tra liệu công ty khởi nghiệp trí tuệ (AI) nhân tạo DeepSeek có mua chất bán dẫn tiên tiến từ Nvidia thông qua một bên thứ ba ở Singapore, nhằm lách các hạn chế của Chính phủ Mỹ trong việc cung cấp chip cho các nhiệm vụ AI của Trung Quốc hay không.

deepseek
(Ảnh: commons.wikimedia. org by Famartin)

DeepSeek gần đây đã phát hành một chatbot có tên R1, biệu hiện của nó ở một số phương diện không thua kém công cụ chatbot của Mỹ, điều này cho thấy Trung Quốc đang tiến xa hơn trong cuộc đua AI so với suy nghĩ trước đây. Một số kỹ sư nổi tiếng đã ngạc nhiên trước khả năng của R1, DeepSeek cũng quảng cáo về chi phí và hiệu quả thấp của công cụ này, khiến các đối thủ suy đoán liệu DeepSeek có được phát triển dựa trên công nghệ phương Tây hay không.

Những nguồn tin yêu cầu giấu tên cho biết, các quan chức Nhà Trắng và FBI cũng đang cố gắng xác định xem, liệu DeepSeek có sử dụng đối tác trung gian ở các nước Đông Nam Á để mua chip Nvidia mà Mỹ cấm bán sang Trung Quốc hay không. DeepSeek đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Người phát ngôn của Nvidia cho biết: “Chúng tôi nhấn mạnh rằng các đối tác của chúng tôi tuân thủ tất cả các luật hiện hành, và sẽ hành động phù hợp nếu chúng tôi nhận được bất kỳ thông tin nào ngược lại”. Công ty đã đưa ra một tuyên bố về DeepSeek vào đầu tuần này, nói rằng họ tin rằng DeepSeek không vi phạm các hạn chế của Mỹ. 

Một phát ngôn viên của FBI từ chối bình luận và Nhà Trắng cũng không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận. Đại sứ quán Singapore tại Mỹ cũng không thể liên lạc được khi ngoài giờ hành chính.

Người được Tổng thống Mỹ Trump lựa chọn cho vị trí Bộ trưởng Thương mại, ông Howard Lutnick, đã tham dự một phiên điều trần xác nhận trước Ủy ban Thương mại, Khoa học và Giao thông của Thượng viện vào thứ Tư (29/1). Lutnick cho rằng DeepSeek đã phá vỡ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Chính phủ Mỹ. Ông nói với các thượng nghị sĩ tại phiên điều trần: “Họ (các công ty Trung Quốc) đã mua rất nhiều chip của Nvidia và tìm ra cách lách sự kiểm soát của Mỹ để cung cấp năng lượng cho mô hình DeepSeek của họ. Điều này phải chấm dứt. Nếu họ (các công ty Trung Quốc) muốn cạnh tranh với chúng ta, hãy để họ cạnh tranh, nhưng hãy ngừng sử dụng các công cụ của chúng ta để cạnh tranh với chúng ta. Vì vậy, tôi sẽ rất cứng rắn trong vấn đề này.”

Mô hình R1, được DeepSeek có trụ sở tại Hàng Châu phát hành vào đầu tháng này, có thể bắt chước suy luận của con người, gây ra mối đe dọa tiềm tàng đối với thị trường do các đối thủ của Mỹ như OpenAI thống trị, và đánh bay 1000 tỷ USD giá trị thị trường. Bước đột phá này đã làm dấy lên một cuộc thảo luận về tính hiệu quả của những nỗ lực của Mỹ nhằm cắt đứt khả năng tiếp cận công nghệ tiên tiến của Trung Quốc. Các hạn chế, bao gồm nhiều loại chip và công cụ được sử dụng để sản xuất chúng, nhằm mục đích làm chậm nỗ lực của Trung Quốc trong việc phát triển ngành bán dẫn, và ngăn Trung Quốc có được trí tuệ nhân tạo có thể mang lại lợi thế quân sự.

Trong khi DeepSeek chưa nêu đầy đủ chất bán dẫn AI nào được sử dụng để phát triển mô hình của mình, các nhà nghiên cứu của DeepSeek cho biết trong một bài báo rằng mô hình V3 phát hành vào tháng trước đã được đào tạo trên 2.048 chip H800 của Nvidia. Sau khi chính quyền Biden cắt đứt nguồn cung một loạt chip phiên bản mạnh hơn cho Trung Quốc, NVIDIA đã phát triển chip H800 dành cho thị trường này.

Sau đó, các quan chức Mỹ đã cấm H800 và các chip Nvidia khác vào thị trường Trung Quốc hồi tháng 10/2023, khiến Nvidia phải thiết kế một con chip đặc biệt H20 khác kém mạnh mẽ hơn cho thị trường Trung Quốc. Theo Bloomberg, các quan chức chính quyền Trump hiện đang có những cuộc thảo luận sớm về việc có nên hạn chế chip H20 hay không, một cuộc biện luận về chính sách bắt đầu từ cuối nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden vẫn đang tiếp tục.

Mỹ đang mở rộng các loại chip không thể bán cho Trung Quốc, cũng đồng thời đang mở rộng phạm vi địa lý của các quy tắc thương mại để bao trùm nhiều quốc gia hơn. Vào năm 2023, chính quyền Biden đã áp đặt các hạn chế đối với hơn 40 quốc gia, bao gồm phần lớn Trung Đông và một số khu vực Đông Nam Á (ngoại trừ Singapore) vì các quan chức lo ngại họ có thể trở thành trung gian bán chip cho Trung Quốc.

Đầu năm nay, các quan chức chính quyền Biden đã mở rộng hơn nữa phạm vi hạn chế để bao gồm hầu hết các quốc gia trên thế giới, ngoại trừ một số đồng minh của Mỹ. Giống như hầu hết các quốc gia, các chuyến hàng số lượng lớn đến Singapore hiện nay đều phải có giấy phép. Các lô hàng dưới 1.700 bộ xử lý chỉ yêu cầu thông báo. Theo hồ sơ pháp lý, Singapore chiếm khoảng 20% ​​doanh thu của Nvidia. Nhưng theo các tài liệu, “phần lớn các lô hàng liên quan đến doanh thu của Singapore đều đến các địa điểm bên ngoài Singapore, và các lô hàng vận chuyển đến Singapore là không đáng kể”.

Người phát ngôn của Nvidia cho biết, doanh thu liên quan đến Singapore không có nghĩa là sản phẩm đã được chuyển hướng sang Trung Quốc. “Hồ sơ công khai của chúng tôi báo cáo ‘nơi nhận hàng’ của khách hàng chứ không phải ‘nơi gửi hàng’. Nhiều khách hàng của chúng tôi có các cơ sở kinh doanh ở Singapore và sử dụng các thực thể để sản xuất các sản phẩm dành cho Mỹ và các nước phương Tây.”

Chủ tịch Đảng Cộng hòa và Phó chủ tịch Đảng Dân chủ của Ủy ban Đặc biệt về Cạnh tranh Chiến lược giữa Mỹ và Đảng Cộng sản Trung Quốc tại Hạ viện Mỹ hôm thứ Tư đã đề cập đến doanh thu của Nvidia tại Singapore trong một bức thư gửi Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz.

Hai nghị sĩ lưỡng đảng viết trong thư: “Những quốc gia như Singapore, nếu không sẵn sàng ngăn chặn việc vận chuyển hàng hóa sang Trung Quốc, thì nên chịu các yêu cầu cấp phép nghiêm ngặt”.

Tổng thống Trump sẽ hội kiến CEO Nvidia Jensen Huang

Tổng thống Mỹ Trump đã gặp Giám đốc điều hành Nvidia Jensen Huang tại Nhà Trắng vào thứ Sáu (31/1). Động thái này diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump đang nghiên cứu thắt chặt hơn nữa việc xuất khẩu chip AI sang Trung Quốc. 

Ông Trump nói với các phóng viên sau cuộc gặp rằng “Đây là một cuộc gặp rất tốt, nhưng cuối cùng chúng tôi sẽ áp thuế lên các tấm bán dẫn.”

Thông tin chi tiết về cuộc gặp chưa được công bố ngay lập tức. Ông Trump và ông Huang dự kiến ​​sẽ thảo luận về AI, cũng như các con chip và sức mạnh cần thiết để đào tạo các mô hình AI và cơ sở sản xuất chất bán dẫn.

Người phát ngôn của Nvidia cho biết: “Chúng tôi đánh giá cao cơ hội gặp Tổng thống Trump và thảo luận về chính sách bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Ông Huang Jensen và tổng thống đã thảo luận về tầm quan trọng của việc tăng cường vai trò lãnh đạo về công nghệ và trí tuệ nhân tạo của Mỹ.”

Trí Đạt (t/h)