Thỏa thuận khung thương mại Mỹ – Trung, những nội dung đã biết và chưa biết là gì?

Trước thềm cuộc gặp giữa lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc, quan hệ hai nước lại trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu. Theo nhiều nguồn tin truyền thông, hai bên đã gần đạt được thỏa thuận khung trong đàm phán thương mại, bao gồm các nội dung như điều chỉnh thuế, kiểm soát xuất khẩu fentanyl và vấn đề hoạt động của TikTok tại Mỹ. Các nhà phân tích nhận định, về dài hạn vẫn tồn tại nhiều yếu tố bất định.

Chuyên gia chiến lược chính sách cấp cao của Mỹ, Greg Valliere cho biết trong một báo cáo: “Thỏa thuận cơ bản đã hoàn tất, thị trường có thể sẽ phản ứng tích cực.” Dự kiến, Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ công bố thỏa thuận này sau cuộc gặp song phương dự kiến diễn ra vào sáng thứ Năm (30/10) tại Hàn Quốc theo giờ địa phương.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết tuần trước rằng, sau vòng đàm phán thương mại lần thứ 5 giữa Mỹ và Trung Quốc, các đoàn đàm phán của hai nước đã đạt được “khung thỏa thuận thực chất” để chuẩn bị cho cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo.

Theo báo Wall Street Journal, hiện hai bên gần đạt đồng thuận về các vấn đề liên quan thuế quan, kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và xuất khẩu đậu nành của Mỹ. Tuy nhiên, hai vấn đề chưa ngã ngũ là liệu Mỹ có giảm mức thuế 20% áp lên hàng hóa Trung Quốc liên quan đến fentanyl, và cách xử lý thuật toán trong thỏa thuận TikTok.

Vấn đề thuế, đất hiếm và đậu nành Mỹ đã cơ bản đạt đồng thuận

Ngày 27/10, ông Bessent phát biểu trên ba chương trình chính luận buổi sáng của Mỹ rằng, vòng đàm phán thương mại thứ 5 với Trung Quốc đã đạt được đồng thuận cơ bản về thuế, đất hiếm, đậu nành, tạo nên “khung sườn” cho cuộc gặp Trump – Tập ngày 30. Đến lúc đó, Tổng thống Trump sẽ trực tiếp công bố.

Ông Bessent nói trên chương trình “Face the Nation” của CBS: Mỹ sẽ không áp thuế 100% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc; ngoài ra, Trung Quốc cũng sẽ không áp dụng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm với toàn cầu.

Về khả năng Trung Quốc mua lại đậu nành Mỹ, ông Bessent nói: “Tôi không muốn công bố thay cho tổng thống, nhưng tôi tin rằng khi thỏa thuận được công bố, các nông dân trồng đậu nành của chúng ta sẽ rất hài lòng về mùa vụ này và các mùa tới.” Ông cho biết Bắc Kinh sẽ “mua một lượng lớn nông sản Mỹ”.

Bên cạnh đó, ông cũng tiết lộ kỳ vọng Bắc Kinh sẽ hoãn kiểm soát xuất khẩu đất hiếm thêm 1 năm.

Sự bất định dài hạn vẫn còn

Dù đàm phán thương mại Mỹ – Trung đạt tiến triển, và thỏa thuận khung đã tạm thời xoa dịu căng thẳng, nhưng về lâu dài, vẫn còn nhiều bất định xoay quanh việc thỏa thuận có được thực thi hiệu quả hay không, và liệu hai bên có xây dựng lại lòng tin.

Dailyview.hk nhận xét, mặc dù đàm phán thương mại Mỹ – Trung đã có bước tiến, giúp giảm áp lực căng thẳng chiến tranh thương mại trong ngắn hạn, nhưng khảo sát dư luận, xã hội và ngành nghề vẫn cho thấy sự bất định cao về tương lai. Các bước thỏa hiệp của hai bên tạo điều kiện cải thiện quan hệ, tuy nhiên cũng lộ rõ các mâu thuẫn cấu trúc chưa giải quyết, như tái cấu trúc chuỗi cung ứng, cạnh tranh công nghệ và đấu tranh địa chính trị.

Quan điểm chung cho rằng, thỏa thuận lần này chỉ là biện pháp “cầm máu” chứ chưa phải là giải pháp tận gốc. Ngắn hạn có thể ổn định thị trường và bầu không khí  ngoại giao, nhưng về lâu dài cần chú ý triển khai thỏa thuận và tái thiết lòng tin song phương. Tổng thể, đàm phán này vừa là cuộc chiến thương mại tiếp nối, vừa là cuộc thử nghiệm cân bằng lại trật tự chính trị kinh tế toàn cầu; từng bước tương tác Mỹ – Trung trong tương lai sẽ ảnh hưởng đến tình hình quốc tế và niềm tin xã hội.

Hiện tại, vẫn còn hai vấn đề chưa được giải quyết.

Chưa ngã ngũ vấn đề fentanyl và TikTok

Từ tháng Hai năm nay, Mỹ đã áp thuế phạt 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc có liên quan đến fentanyl. Dù hai bên đã đạt thỏa thuận tạm thời ngừng chiến tranh thương mại, mức thuế này vẫn còn hiệu lực. Nhiều tháng qua, hai bên liên tục đàm phán nhưng vấn đề fentanyl vẫn bế tắc, ngay cả trong hội nghị tại Kuala Lumpur.

Theo nhận định của chuyên gia phân tích chính sách Ed Mills tại Washington, trong thỏa thuận sơ bộ đạt được cuối tuần, Mỹ – Trung có thể đã thống nhất các biện pháp để giảm căng thẳng, bao gồm khả năng giảm mức thuế liên quan đến fentanyl.

Ông Bessent ngày 26/10 tiết lộ trên CBS từ Kuala Lumpur rằng hai bên đã đồng thuận về vấn đề TikTok trong cuộc hội đàm tại Madrid, chi tiết đã hoàn tất và chỉ chờ hai nhà lãnh đạo ký vào ngày thứ Năm (30/10) tại Hàn Quốc.

Nói về nội dung giao dịch này, ông nhấn mạnh mình không phải là bên thương mại trực tiếp, nhiệm vụ của ông chỉ là thúc đẩy Trung Quốc đồng ý các điều kiện giao dịch. Ông cho rằng mục tiêu đã cơ bản hoàn thành trong hai ngày qua.

Theo Lý Tố / Epoch Times

Xem thêm

Cuộc gặp Trump-Tập tập trung vào 6 lĩnh vực tranh chấp trong thỏa thuận thương mại

Cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc trên mọi phương diện gần như đã trở thành chuyện thường tình.