“Dầu không gian” tràn lan Singapore và Đông Nam Á: Thanh thiếu niên thành “xác sống” đường phố
- Dương Thiên Tư
- •
Trong những năm gần đây, loại thuốc lá điện tử được gọi là “dầu không gian” (Space Oil) không chỉ gây chấn động xã hội tại Hồng Kông mà hiện nay còn bắt đầu lan rộng sang các quốc gia Đông Nam Á như Singapore, gây tổn hại đến sức khỏe thanh thiếu niên và trở thành một vấn đề an ninh công cộng ngày càng nghiêm trọng mang tính liên vùng.
Thanh thiếu niên Singapore xuất hiện như “xác sống” trong đêm gây hoảng loạn
Tháng trước, tại khu vực Punggol của Singapore, 4 thiếu niên bị bắt gặp với hành vi bất thường trên đường phố vào đêm khuya — có người loạng choạng sắp ngã, có người nằm bệt không dậy nổi, trông như những “xác sống” lang thang ngoài đường. Cảnh tượng này được người qua đường quay lại và lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội, ngay lập tức gây chú ý toàn thành phố.
Theo video ghi lại tại hiện trường, nhiều thiếu niên có hành vi bất thường tại quảng trường khu Punggol, trong đó một người nằm ngửa dưới đất, ba người còn lại bước đi loạng choạng, sắc mặt đờ đẫn. Nhân chứng mô tả rằng có người thậm chí đột ngột ngã gục xuống đất, cảnh tượng khiến nhiều người bàng hoàng. Sự việc này là lần đầu tiên công chúng được chứng kiến rõ ràng tác hại nghiêm trọng của “dầu không gian”.
View this post on Instagram
“Dầu không gian” là gì? Độc tính và kẽ hở pháp luật
“Dầu không gian” Singapore được gọi là “Kpods” hoặc “thuốc lá điện tử xác sống”, thực chất là loại tinh dầu thuốc lá điện tử có pha chất etomidate – một loại thuốc mê. Ban đầu, etomidate được dùng trong y tế như thuốc gây mê, nhưng đã bị các phần tử phạm pháp lợi dụng để sản xuất bất hợp pháp thuốc lá điện tử. Khi hút vào, có thể gây mất ý thức, hành vi không kiểm soát, co giật cơ, thậm chí biểu hiện như “xác sống”.
Mặc dù pháp luật Singapore nghiêm cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử — người vi phạm có thể bị phạt tối đa 2.000 đô la Singapore (tương đương khoảng 1.480 USD hay 37.600.000 VND) — etomidate chỉ được phép sử dụng trong y tế. Tuy nhiên, vì chưa được chính thức liệt kê vào danh sách ma túy nguy hiểm, tội phạm đã lợi dụng kẽ hở này. Theo luật hiện hành, nhập khẩu, phân phối, bán hoặc sở hữu để bán thuốc lá điện tử có chứa etomidate chỉ có thể bị phạt tù tối đa 2 năm hoặc phạt tiền 10.000 đô la Singapore.
Các trường hợp liên quan đến “dầu không gian” gia tăng mạnh tại Singapore, thanh thiếu niên trở thành nhóm có nguy cơ cao
Theo thống kê từ Bộ Y tế và Bộ Nội vụ Singapore, tính đến ngày 30/6/2024, đã có 28 trường hợp liên quan đến etomidate được phát hiện — gần gấp ba lần so với cả năm trước. Trên thực tế, từ tháng 9/2023, Singapore từng ghi nhận vụ việc một cô gái 19 tuổi nghi ngờ tử vong do rơi trên lầu xuống sau khi hút “dầu không gian”. Bố cô, từng có tiền án sử dụng ma túy, trong một cuộc phỏng vấn đã đau đớn nói: “Tôi luôn cảnh báo con gái tránh xa ma túy, nhưng đã quá muộn.”
Không chỉ thanh thiếu niên, một số người trung niên và cả gia đình cũng bị ảnh hưởng bởi “dầu không gian”. Các trường hợp và báo cáo liên quan ngày càng nhiều, khiến nhận thức của xã hội Singapore ngày một nâng cao.
Đông Nam Á trở thành chiến trường mới của thuốc lá điện tử chứa ma túy, mạng xã hội là công cụ lan truyền
Vấn nạn “dầu không gian” và thuốc lá điện tử chứa ma túy không chỉ giới hạn ở Singapore và Hồng Kông. Báo cáo mới nhất của Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) chỉ ra rằng các sản phẩm này đã lan rộng nhanh chóng trên toàn khu vực Đông Nam Á. Các băng nhóm tội phạm lợi dụng mạng xã hội để quảng bá và bán hàng, nhắm đến nhóm thanh thiếu niên, khiến thị trường thuốc lá điện tử chứa ma túy tăng trưởng bùng nổ.
Các quốc gia như Malaysia, Thái Lan cũng đang đối mặt với những thách thức tương tự. Riêng tại Malaysia, số vụ tịch thu thuốc lá điện tử liên quan đến ma túy trong năm 2023 đã lên tới 119 vụ, vượt xa con số 32 vụ của năm trước đó. Vào tháng 6 năm ngoái, 4 người Singapore bị buộc tội buôn bán thuốc lá điện tử có chứa cocaine dạng lỏng, trong đó 3 người đến từ Singapore. Gần đây, cảnh sát Thái Lan cũng triệt phá một đường dây người Singapore buôn bán thuốc lá điện tử pha methamphetamine và heroin.
Kẽ hở pháp lý và khó khăn trong thực thi pháp luật, cuộc chiến chống ma túy ở Đông Nam Á leo thang
Điều đáng chú ý là, phần lớn các sản phẩm thuốc lá điện tử này được lưu hành dưới hình thức “vùng xám pháp luật”. Một mặt, thuốc lá điện tử bị quản lý khác nhau giữa các quốc gia; mặt khác, các thành phần ma túy mới chưa được đưa đầy đủ vào danh mục kiểm soát. Tội phạm thường lợi dụng những lỗ hổng này để buôn bán xuyên biên giới, gây khó khăn cho các cơ quan thực thi pháp luật.
Chính phủ Singapore trong những năm gần đây đã tăng cường tuyên truyền và truy quét, nhưng do nạn buôn lậu và bán hàng qua dark web lan tràn, “dầu không gian” cùng các loại thuốc lá điện tử chứa ma túy khác vẫn tiếp tục thâm nhập vào trường học và cộng đồng. Dư luận xã hội kêu gọi khẩn trương hoàn thiện pháp luật, đưa các chất mới như etomidate vào diện kiểm soát nghiêm ngặt.
Đằng sau sự việc: Cảnh báo kép từ gia đình và xã hội
Những trường hợp sử dụng “dầu không gian” dẫn đến hành vi bất thường, thậm chí là thảm kịch, đã cảnh tỉnh xã hội về tầm quan trọng của việc phòng chống ma túy cho thanh thiếu niên. Gia đình, nhà trường và chính phủ cần phối hợp chặt chẽ, thông qua can thiệp sớm và giáo dục, để ngăn chặn ma túy len lỏi vào học đường và giới trẻ.
Thuốc lá điện tử chứa ma túy đang hoành hành tại Đông Nam Á, không chỉ tác động sâu sắc đến thế hệ trẻ mà còn thử thách khả năng ứng phó của hệ thống pháp luật các quốc gia. Trong tương lai, việc khắc phục lỗ hổng pháp lý, tăng cường hợp tác quốc tế và nâng cao nhận thức cộng đồng sẽ là chìa khóa ngăn chặn sự lan rộng của các loại ma túy thế hệ mới.
Xem thêm
Từ khóa Thuốc lá điện tử dầu không gian
