Một thẩm phán liên bang tại Seattle vào ngày thứ Năm (23/1) đã đưa ra phán quyết tạm thời ngăn chặn sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump cấm trao quyền công dân theo nơi sinh dành cho con cái của những người nhập cư bất hợp pháp. Vị thẩm phán này cho rằng sắc lệnh hành pháp của ông Trump là “hoàn toàn vi hiến”.

Tre em My
(Ảnh: Monkey Business Images/Shutterstock)

Thẩm phán Quận John Coughenour, người được Tổng thống Ronald Reagan bổ nhiệm, đưa ra phán quyết này nhằm đáp ứng yêu cầu từ bốn tiểu bang Hoa Kỳ — Arizona, Illinois, Oregon và Washington — đã khởi kiện nhằm ngăn chặn sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump, được ký ngay sau khi ông Trump tuyên thệ nhậm chức tổng thống hôm thứ Hai (20/1). 

Ông Coughenour tuyên bố vào hôm thứ Năm (23/1) rằng sắc lệnh hành pháp cấm trao quyền công dân theo nơi sinh “thật khó hiểu”, và ông nói với tòa rằng trong hơn 40 năm giữ cương vị thẩm phán, ông chưa từng thấy một vụ việc nào “hoàn toàn vi hiến” đến như vậy.

Lệnh chặn tạm thời được ông Coughenour ban hành có hiệu lực trong vòng 14 ngày sẽ được áp dụng trên toàn bộ lãnh thổ Hoa Kỳ. 

Phán quyết này là một đòn giáng mạnh vào chính quyền Trump mới nhậm chức, và phán quyết xuất hiện trong bối cảnh 22 tiểu bang Hoa Kỳ cùng các nhóm bảo vệ quyền lợi của người nhập cư đã đồng loạt khởi kiện chính quyền Trump về sắc lệnh ngăn cấm trao quyền công dân theo nơi sinh, viện dẫn lý do trong hồ sơ tòa án rằng sắc lệnh hành pháp này vừa vi hiến vừa “chưa từng có tiền lệ [trong lịch sử]”.

Sắc lệnh hành pháp của ông Trump dự kiến sẽ có hiệu lực vào ngày 19 tháng 2 và sẽ ảnh hưởng đến hàng trăm nghìn trẻ em được sinh ra hàng năm tại Hoa Kỳ.

Sắc lệnh hành pháp của ông Trump nhằm mục đích diễn giải lại Tu chính án thứ 14, vốn quy định: “Tất cả những người sinh ra hoặc được nhập tịch tại Hoa Kỳ, và thuộc thẩm quyền của quốc gia này, là công dân của Hoa Kỳ và của tiểu bang nơi họ cư trú”.

Sắc lệnh hành pháp diễn giải rằng những người sinh ra từ cha mẹ nhập cư bất hợp pháp, hoặc từ những người đang ở Hoa Kỳ hợp pháp nhưng theo diện thị thực tạm thời, sẽ không được công nhận quyền công dân theo nơi sinh.

Hoa Kỳ là một trong khoảng 30 quốc gia trên thế giới áp dụng quyền công dân theo nơi sinh.

Các tiểu bang thách thức sắc lệnh hành pháp này đã lập luận rằng Tu chính án thứ 14 thực sự bảo đảm quyền công dân cho tất cả những người sinh ra trên lãnh thổ Hoa Kỳ và được nhập tịch tại đây, bất kể tình trạng nhập cư của cha mẹ họ là gì.