Trump sẽ áp thuế, hạn chế đầu tư từ Trung Quốc, nguy cơ ‘chiến tranh thương mại’ tăng cao

Dự kiến vào chiều thứ Năm 22/3 (giờ Mỹ), Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ thông báo áp đặt thuế với hàng hóa Trung Quốc và hạn chế tiền đầu tư từ chế độ Bắc Kinh. Động thái này nhằm mục đích ngăn chặn việc công nghệ Hoa Kỳ bị đánh cắp, nhưng cũng tăng rủi ro trả đũa từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Embed from Getty Images

Fox News, dẫn theo thông tin từ các quan chức Nhà Trắng giấu tên, nói rằng Tổng thống Trump dự kiến vào đầu giờ chiều thứ Năm 22/3 (giờ Mỹ) sẽ đưa ra mức thuế “bảo hộ” mới và “các hạn chế đầu tư” đối với Trung Quốc.

Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer hôm thứ Tư (21/3) nói rằng chưa có thông tin chính xác về quy mô và phạm vi thuế, nhưng khả năng sẽ nhắm vào nghành công nghệ cao của Trung Quốc và cũng có thể bao gồm việc hạn chế đầu tư Trung Quốc vào Mỹ. Những ngành khác như dệt may cũng có thể bị ảnh hưởng.

Tại sao Trump muốn áp đặt hạn chế thương mại với Trung Quốc?

Theo một nghiên cứu của chính phủ Mỹ mới công bố gần đây, Hoa Kỳ đang thâm hụt thương mại hàng hóa với Trung Quốc khoảng 375 tỷ USD. Nghiên cứu này ước tính việc Trung Quốc làm hàng giả, phần mềm lậu và đánh cắp bí mật thương mại, cũng khiến doanh nghiệp Mỹ tổn thất khoảng 600 tỷ USD.

Vào tháng 8/2017, Tổng thống Trump đã chỉ định Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer xem xét một cuộc điều tra về luật pháp, chính sách và các thông lệ thương mại của Trung Quốc mà có thể đang gây tổn hại tới quyền sở hữu trí tuệ, phát minh hoặc phát triển công nghệ của Mỹ.

Ông Lighthizer đã xác nhận rằng một cuộc điều tra theo yêu cầu của tổng thống đã được tiến hành căn cứ theo Điều 301 của Đạo luật Thương mại 1974.

Ngoài ra, báo cáo thường niên 2017 của Ủy ban Mỹ – Trung cũng đã khuyến nghị với Tổng thống Trump nên “cấm các công ty, tổ chức do nhà nước Trung Quốc sở hữu hoặc kiểm soát mua lại các tài sản của Mỹ, bao gồm cả các quỹ đầu tư”.

Một quan chức chính quyền Trump nói với Fox News rằng Tổng thống Mỹ đã cân nhắc tới khuyến nghị của Ủy ban Mỹ – Trung.

Các biện pháp hạn chế thương mại mà Mỹ sẽ áp dụng là gì?

Một quan chức chính quyền Trump giấu tên hôm thứ Tư (21/3) nói với Fox News rằng việc giá trị áp thuế có thể lên tới 30 tỷ USD hoặc cao hơn. Vị quan chức này cũng giải thích rằng áp thuế không có nghĩa để “trừng phạt” Trung Quốc mà biện pháp này được thực thi là nhằm “phục hồi các thiết hại” của Mỹ xuất phát từ các hành xử thương mại không công bằng của Trung Quốc.

Mỹ cũng sẽ đưa ra các hạn chế đầu tư từ Trung Quốc. Động thái này của Washington nhằm mục đích chấm dứt nỗ lực của Trung Quốc để “thâu tóm các doanh nghiệp công nghệ [Mỹ] trong tương lai”.

Theo đánh giá của Mỹ, trước nay việc Trung Quốc thâu tóm các công ty công nghệ quốc tế, trong đó có cả công ty Mỹ, đã gây ra tình trạng bóp méo thị trường, phá hủy chu kỳ đổi mới của các doanh nghiệp.

Trung Quốc sẽ trả đũa ra sao?

Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer thừa nhận rằng Trung Quốc có thể sẽ trả đũa các biện pháp hạn chế thương mại mà Mỹ sắp thông qua. Vị quan chức này cho rằng phía Bắc Kinh sẽ gây khó cho hàng nông sản của Mỹ xuất sang Trung Quốc, đặc biệt là đậu nành.

Ông Lighthizer nói thêm rằng nếu Trung Quốc đánh thuế hàng nông sản Mỹ, Washington sẽ áp đặt “các biện pháp phản công”. Tuy thế, Đại diện Thương mại Mỹ cũng cho rằng “không bên nào thắng trong chiến tranh thương mại”.

Theo Reuters, Trung Quốc từ lâu đã xác định nông nghiệp là một điểm yếu của Mỹ và chế độ Bắc Kinh từng tuyên bố rằng họ sẽ nhắm vào đậu nành Mỹ – ngành kinh doanh đem lại 14 tỷ USD cho Mỹ mỗi năm. Hơn nữa, các bang nông nghiệp lại là nơi cử tri ủng hộ ông Trump mạnh mẽ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh từng nói rằng: “Trung Quốc không muốn chiến tranh thương mại với bất kỳ nước nào. Nhưng nếu bên nào đó ép buộc chúng tôi phải tham chiến, chúng tôi sẽ không sợ hãi, không trốn tránh”.

Trong khi đó, một phân tích mới từ ngân hàng đầu tư Morgan Stanley chỉ ra rằng một cuộc chiến tranh thương mại Trung – Mỹ hoặc toàn cầu sẽ gây ra nhiều hậu quả kinh tế khắc nghiệt hơn, có thể đánh vào đồng USD, thị trường chứng khoán Mỹ và các loại tiền tệ khác nhau như đồng peso của Mexico và đô la Úc.

“Cuộc chiến này sẽ có ảnh hưởng tương đối tới tăng trưởng kinh tế của cả Mỹ và Trung Quốc”, Reuters dẫn tuyên bố của Morgan Stanley.

Xuân Thành (T/h)

Xem thêm: