7 cột mốc quan trọng mà con trẻ cần đạt được

Liệu chúng ta có đang dạy dỗ đúng cách để con trẻ vươn tới những cột mốc quan trọng trong cuộc đời chúng hay không?

Hầu hết các bậc phụ huynh đều mong muốn con cái họ tập trung vào các kỹ năng xã hội, phát triển nhận thức và kết quả học tập. Họ đầu tư mạnh tay để con mình trở thành số 1 ở trường và trong các cuộc thi đấu thể thao.

Thực tình mà nói không có gì sai khi làm thế, tuy nhiên những nghiên cứu gần đây cho thấy rằng các bậc phụ huynh đang tạo ra những nhận thức sai lầm cho trẻ. Một nghiên cứu của Đại học Harvard chỉ ra rằng người ta đang dạy dỗ trẻ em những giá trị sai lầm.

“Khoảng 80% thanh thiếu niên trong cuộc khảo sát của chúng tôi nói rằng các bậc phụ huynh chú trọng vào thành tích hay mức độ hạnh phúc hơn là đến sự quan tâm, chăm sóc tới người khác”. Thông điệp “thành công” đã làm “lu mờ” mục tiêu trở thành một người tốt. Xã hội phụ thuộc vào các thế hệ tương lai để đảm đương công việc chăm sóc cộng đồng và chăm sóc những người cao tuổi.

Nếu chúng ta tạo ra những đứa trẻ vị kỷ, chỉ lo cho bản thân và không lương thiện thì quả thực tương lai sẽ vô cùng ảm đạm. Do vậy các bậc cha mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp trẻ trở thành niềm hy vọng của tương lai. Dưới đây là 7 mục tiêu quan trọng mà con trẻ của bạn nên được rèn luyện từ nhỏ.

• Bước đầu tiên trong việc giáo dục trẻ: Hãy dạy con nói cảm ơn
• Sự giáo dục vĩ đại nhất chính là “cảm xúc ôn hòa” của người mẹ

1. Học cách tôn trọng người khác

Trong cuộc sống thường ngày rất dễ dàng để bắt gặp tình huống một đứa trẻ tấn công hay chỉ trích người khác một cách thô lỗ. Do vậy cần dạy dỗ trẻ ngay từ đầu vì đây là hành vi không thể chấp nhận được. Nếu được phép cư xử thô lỗ như thế, đứa trẻ sẽ tin rằng đó là điều bình thường và sẽ tiếp tục hành động như vậy khi trưởng thành.

Để giúp trẻ nhận thức và kiềm chế được kích động này, hãy dạy chúng cách biểu đạt cảm xúc của mình. Hãy bình tĩnh hỏi điều gì đã xảy ra và cho phép trẻ giãi bày tâm sự. Nói cho chúng biết rằng đây là sự việc ngoài ý muốn, mọi người đều buồn vì việc đó và rằng tất cả chúng ta đều có thể xảy ra lỗi lầm nhưng quan trọng là phải biết nhận trách nhiệm và xin lỗi người khác. Trong trường hợp bạn mắc lỗi tương tự hãy để cho đứa trẻ thấy bạn cũng làm được những nhiều mà bạn đã dạy trẻ.

2. Hiểu được giá trị của nỗ lực và chăm chỉ làm việc

Không cần nhắm tới thành tích, hãy dạy trẻ về sự nỗ lực, cố gắng. Đây là một tính cách quan trọng cần rèn luyện và là một mục tiêu trọng yếu đối với trẻ nhỏ. Nếu một đứa trẻ chỉ được “tán thưởng” khi đạt được thành tích gì đó trong thể thao hoặc tại trường học, chúng sẽ hiểu rằng đó là cách duy nhất để được công nhận thành quả.

Văn hoá đại chúng sử dụng phương cách này và xã hội hiện đại chấp nhận nó. Chạy theo thành tích là điều nguy hiểm đối với trẻ vì chúng tin rằng không có gì là đủ tốt. Hãy ngăn chặn tư tưởng này càng sớm càng tốt. Tiến sĩ Jim Taylor đã viết trong cuốn “Tâm lý học ngày nay” nếu chúng ta dạy trẻ rằng thành tích hay thành công là mục tiêu duy nhất, chúng sẽ theo đuổi các kỳ vọng không lành mạnh.

3. Biết lắng nghe

Kỹ năng lắng nghe của người lớn thường là khá tệ, vì vậy điều quan trọng là phải tạo điều kiện để trẻ thực hành kỹ năng này từ sớm. Đây là nguyên tắc cơ bản nhất để thể hiện sự tôn trọng đối với người khác.

Bước đầu tiên để trở thành một người biết lắng nghe theo trang Parents.com đã tổng kết đó là “Hãy loại bỏ sự sao nhãng và hãy giao tiếp bằng mắt. Vì vậy, bạn hãy dạy cho con cách bỏ trò tiêu khiển sang một bên và tập trung vào bạn khi trò chuyện”. Nếu đứa trẻ thấy bạn làm ngược lại, chúng sẽ nghĩ rằng đó là hành vi tốt. Vậy hãy bắt đầu “chỉnh lại” chính bản thân mình cũng như hạn chế việc nhìn vào điện thoại trong lúc trò chuyện. Bằng cách này, bạn sẽ đặt nền móng để cải thiện kỹ năng lắng nghe cho trẻ.

4. Suy nghĩ độc lập

Cần khuyến khích tư duy độc lập, đó là tín hiệu để trẻ hiểu rằng bạn đang cân nhắc đến quan điểm của chúng và điều này cũng góp phần xây dựng lòng tự trọng nơi trẻ. Chúng cần thấy được tiếng nói và niềm tin của mình có thể có ảnh hưởng theo cách tích cực hay tiêu cực.

Bạn có thể giúp trẻ bằng cách thường xuyên hỏi ý kiến​ của chúng và việc củng cố thêm quan điểm của trẻ là vô cùng quan trọng. Ví dụ, bạn có thể yêu cầu trẻ nêu ý kiến ​​nếu chúng đặc biệt thích mặc bộ đầm màu đỏ hoặc màu xanh. Điều này khiến trẻ cảm thấy bố mẹ quan tâm đến ý kiến ​​của mình. Trẻ sẽ tìm cách học hỏi để trở nên có trách nhiệm với ý kiến ​​của chúng và khi trưởng thành trẻ có thể tự do chia sẻ suy nghĩ của mình.

• 9 câu nói khích lệ của cha mẹ giúp trẻ nhỏ tự tin trưởng thành

5. Tán dương sự khác biệt

Chúng ta muốn con cái chúng ta khoan dung khi đối xử với người khác và cởi mở khi nói về sự khác biệt. Hãy giải thích rằng không phải tất cả mọi người đều giống nhau và đó là lý do tại sao chúng ta tán dương sự khác biệt về thị hiếu, tôn giáo và văn hoá.

Tổ chức Children’s Trust đề nghị nói chuyện với trẻ về những gì khiến chúng trở nên khác biệt và thảo luận về những điều đã giúp đỡ hoặc đã làm tổn thương đến chúng. Có rất nhiều ví dụ mà chúng ta có thể có được từ tin tức hàng ngày và từ các bộ phim về chủ đề sự khác biệt. Tổ chức Children’s Trust chia sẻ: “Hãy tìm những hoạt động hàng ngày có thể đóng vai trò là tiền đề để thảo luận. Trẻ em ở độ tuổi đến trường thường phản ứng tích cực với những bài học liên quan đến cuộc sống thực hơn là các tình huống giả định”.

6. Trở nên tử tế

Nói tục hay chửi thề thường gắn liền với tuổi thơ. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không gây tổn hại. Dạy trẻ rằng những ngôn từ này là điều không thể chấp nhận được và để giảm bớt các từ ngữ thể hiện sự thù ghét hoặc kỳ thị, các từ liên quan đến “ghét” nên được sử dụng một cách giới hạn.

Điều này sẽ dạy cho trẻ cách tránh sử dụng các ngôn ngữ này hơn khi chúng trưởng thành. Điều này cũng góp phần gieo mầm hạt giống tư tưởng rằng “bắt nạt” những người khác là hành vi sai trái và cũng giúp chúng “cân nhắc” kỹ khi lựa chọn bạn bè. Trẻ em phải lựa chọn và điều tốt nhất bạn có thể làm với tư cách bậc cha mẹ là cung cấp cho chúng những công cụ tốt nhất.

7. Học cách chấp nhận thất bại

Điều này dường như đi ngược lại mong muốn của các bậc cha mẹ, nhưng đôi khi bạn cũng cần để cho con chịu thất bại trong cuộc sống. Lý do là để dạy cho trẻ những kỹ năng phân tích và giúp chúng đương đầu khi cuộc sống trở nên khó khăn.

Đây là mục tiêu quan trọng mà các bậc cha mẹ thường không khuyến khích con trẻ thực hiện. Jessica Lahey tác giả cuốn sách “Quà tặng của sự thất bại” giải thích rằng việc bao bọc trẻ quá mức luôn luôn phản tác dụng. “Trẻ em trở nên lo lắng, sợ hãi và không thích sự rủi ro, mạo hiểm bởi vì cha mẹ tập trung quá nhiều vào việc giữ cho trẻ an toàn, hài lòng và hạnh phúc trong ngắn hạn hơn là đào tạo các kỹ năng cho trẻ”. Chúng ta không thể “che chở” con cái khỏi mọi thứ. Nếu làm vậy thực sự là chúng ta đang làm hại đến tương lai của trẻ.

Giúp trẻ đạt được những mục tiêu quan trọng vượt xa việc phát triển thể chất và tích lũy thành quả. Dạy trẻ sự ổn định về cảm xúc, chuẩn tắc đạo đức, cách chăm sóc người khác và chấp nhận sự khác biệt là nền tảng để trưởng thành và thành công trong cuộc sống. Chúng ta cần phải thay đổi tư tưởng của mình và thừa nhận rằng nếu chúng ta muốn con cái sau này có những đóng góp tích cực cho xã hội thì chúng ta phải là những người chịu trách nhiệm dìu dắt trẻ trong những năm đầu đời. Nếu không, ai sẽ dạy chúng?

Theo Beliefnet
Nguyễn Việt

Xem thêm: