Vụ tấn công ga Đài Bắc và bài học sinh tồn Chạy – Trốn – Phản kháng

Chiều tối ngày 19/12/2025, tại ga Đài Bắc – trung tâm giao thông đông đúc nhất Đài Loan – và khu thương mại Trung Sơn, đã xảy ra một vụ tấn công bừa bãi gây chấn động toàn xã hội. Chỉ trong vòng vài chục phút, vụ việc khiến 4 người thiệt mạng và 11 người bị thương. Đáng chú ý, trong số những người tử vong có một công dân dũng cảm, người đã ngay lập tức tìm cách ngăn chặn hung thủ khi phát hiện hành vi nguy hiểm. Cuối cùng, khi bị cảnh sát bao vây, hung thủ rơi từ trên cao xuống và tử vong tại chỗ.

Những đoạn video ghi lại tại hiện trường cho thấy một khung cảnh hỗn loạn và ám ảnh: khói dày đặc bao trùm nhà ga, đám đông hoảng loạn la hét, chen lấn bỏ chạy. Có người bị giẫm đạp, có người co rúm trong góc run rẩy, cũng có người giơ điện thoại lên quay phim. Một thực tế lạnh lùng hiện rõ: những người rời khỏi hiện trường ngay trong những giây đầu tiên gần như đều sống sót, trong khi những người do dự, đứng lại quan sát hoặc ghi hình lại đối mặt với nguy cơ bị thương hoặc thiệt mạng.

Điều đáng lo ngại hơn là vụ tấn công không hề bộc phát ngẫu nhiên. Theo điều tra, ngay trong buổi chiều cùng ngày, hung thủ đã liên tiếp phóng hỏa tại ba địa điểm trong cùng khu vực, nhưng các dấu hiệu cảnh báo này không được chú ý đúng mức. Khi bị khống chế, cảnh sát phát hiện hung thủ mang theo 25 chai bom xăng, nhiều lựu đạn khói cấp độ quân sự, áo chống đạn và mặt nạ phòng độc. Tất cả cho thấy đây là một hành động có chuẩn bị kỹ lưỡng, có kế hoạch rõ ràng, chứ không phải hành vi bột phát.

Vụ việc là lời nhắc nhở nghiêm khắc rằng chúng ta đang sống trong một thời đại tưởng như an toàn, nhưng thực chất lại đầy rẫy bất định. Từ trung tâm thương mại, ga tàu điện ngầm, buổi hòa nhạc cho đến trường học, bạo lực đột phát nơi công cộng đã và đang xảy ra ở khắp nơi trên thế giới.

Riêng tại Đài Loan, lịch sử không thiếu những bi kịch tương tự:
– Vụ Trịnh Tiệp năm 2014, tấn công ngẫu nhiên trên tàu điện ngầm Đài Bắc khiến 4 người chết, 24 người bị thương.
– Vụ “Tiểu Đăng Bào” năm 2016, một người đàn ông thất nghiệp chém chết trẻ em giữa đường, gây phẫn nộ xã hội.
– Vụ chém người trên tàu điện ngầm Đài Trung năm 2024, khi một sinh viên trường điều dưỡng dùng dao tấn công hành khách ngẫu nhiên.

Điểm chung của các thảm kịch này là: khi nguy hiểm thực sự ập đến, đa số con người rơi vào “phản ứng đóng băng”. Não bộ trống rỗng, cơ thể cứng đờ, không biết phải chạy, trốn hay phản ứng ra sao. Camera giám sát trong vụ ga Đài Bắc cho thấy rõ điều đó: có người đứng chết lặng, có người mải quay video, có người chạy về hướng sai. Ranh giới giữa người sống sót và người thiệt mạng, trong rất nhiều trường hợp, chỉ nằm ở việc họ có được trang bị kiến thức ứng phó từ trước hay không.

Chính vì vậy, các chuyên gia an ninh quốc tế đã tổng kết và phổ biến nguyên tắc sinh tồn “Run – Hide – Fight” (Chạy – Trốn – Phản chế). Đây không phải lý thuyết suông, mà là bộ quy tắc đã cứu sống vô số người trong các vụ tấn công thực tế trên khắp thế giới. Nếu trong vụ ga Đài Bắc, nhiều người hiểu rõ và áp dụng các nguyên tắc này, thương vong có thể đã thấp hơn đáng kể.

Run – Chạy: ưu tiên số một để sống sót

Khi đối mặt với khủng bố hoặc bạo lực nghiêm trọng, rời khỏi hiện trường nhanh nhất có thể luôn là lựa chọn hàng đầu. Lý do rất rõ ràng: khoảng cách chính là sự sống. Mỗi giây chần chừ, nguy hiểm tăng lên theo cấp số nhân.

Thực tế từ camera ga Đài Bắc cho thấy: những người chạy đi ngay từ đầu gần như đều an toàn, trong khi những người dừng lại xem, quay phim hoặc do dự thì nhiều người đã bị thương.

Để chạy đúng cách, điều đầu tiên là phán đoán hướng chạy. Khi nghe tiếng nổ, tiếng la hét, tiếng súng hoặc nhìn thấy khói, cần xác định nhanh nguồn nguy hiểm và chạy theo hướng ngược lại, tránh xa khói và âm thanh bất thường. Không tò mò, không quay đầu, không mù quáng chạy theo đám đông. Trong vụ việc này, hung thủ di chuyển từ ga Đài Bắc sang ga Trung Sơn; nếu chạy theo cùng hướng, nguy hiểm có thể lặp lại lần nữa.

Tư thế thoát hiểm cũng rất quan trọng: khom người, hạ thấp trọng tâm để giảm diện tích lộ ra. Khi có khói, cần di chuyển sát mặt đất, vì khí nóng và khí độc bốc lên cao. Có thể dùng quần áo, khăn che miệng mũi để giảm hít phải khói độc – yếu tố đã khiến nhiều người bị thương trong vụ việc này.

Người dân cần tránh những “cái bẫy chết người”: ngõ cụt, phòng kín, kho hàng; nhà vệ sinh (thường chỉ có một lối ra); thang máy (dễ bị kẹt). Đồng thời, không nên vì lấy túi xách hay đồ cá nhân mà làm chậm việc thoát thân – mạng sống luôn quan trọng hơn mọi tài sản.

Một thói quen nguy hiểm cần loại bỏ là quay phim chụp ảnh trong lúc nguy cấp. Điều này vừa làm mất thời gian, vừa khiến bản thân trở thành mục tiêu dễ bị chú ý. Nếu đi cùng trẻ nhỏ, cần bế hoặc nắm tay kéo chạy cùng, không để trẻ tự chạy một mình.

Sau khi rời khỏi hiện trường, cần chạy xa ít nhất 200 mét, tìm vật che chắn và gọi cảnh sát ngay, đồng thời cảnh báo người xung quanh đề phòng tấn công lần hai.

Hide – Trốn: khi không còn đường chạy

Nếu mọi lối ra đều bị chặn, nguồn nguy hiểm nằm giữa bạn và cửa thoát, khói quá dày khiến không thể di chuyển, hoặc bạn đi cùng người không thể chạy nhanh, thì trốn đúng cách có thể cứu mạng.

Nơi ẩn nấp lý tưởng là phòng có thể khóa chặt, tường dày, kiên cố như bê tông hoặc gạch, và tốt nhất là có nhiều lối thoát dự phòng. Cần tuyệt đối tránh không gian mở, vách kính, hoặc phòng nhỏ chỉ có một lối ra không thể khóa.

Sau khi vào nơi trú ẩn, 60 giây đầu tiên là “thời gian vàng”: khóa chặt cửa, tắt đèn, để điện thoại im lặng hoàn toàn, dùng vật nặng chặn cửa, tránh xa cửa sổ và giữ im lặng tuyệt đối. Chỉ ra ngoài khi có chỉ dẫn rõ ràng từ cảnh sát.

Fight – Phản chế: lựa chọn cuối cùng

“Phản chế” chỉ nên được sử dụng khi không còn đường chạy, không thể trốn, và đối phương đang trực tiếp tấn công. Khi đó, mục tiêu duy nhất là tạo cơ hội sống sót.

Mọi vật xung quanh đều có thể trở thành vũ khí: bình chữa cháy, ghế, máy tính, sách dày, nước nóng, bút, chìa khóa… Nguyên tắc là bất ngờ – tập thể – liên tục – mở đường thoát thân. Không giao chiến kéo dài, chỉ cần tạo ra khoảng trống để chạy thoát ngay lập tức.

Phòng ngừa từ trước – chìa khóa sống còn

Bài học lớn nhất từ vụ ga Đài Bắc là: an toàn không chỉ dựa vào may mắn. Mỗi người cần hình thành thói quen quan sát lối thoát, nơi ẩn nấp, vật có thể phòng vệ khi bước vào nơi công cộng; thỏa thuận trước với gia đình về điểm tập trung khẩn cấp; diễn tập trong đầu các kịch bản xấu nhất; và đặc biệt là nhận diện hành vi khả nghi.

Hung thủ trong vụ việc mang theo vali nhỏ, áo chống đạn, mặt nạ phòng độc – những dấu hiệu bất thường rõ ràng. Nếu được chú ý sớm, thảm kịch có thể đã được ngăn chặn.

Mục tiêu cuối cùng chỉ có một: sống sót để trở về nhà. Đêm hôm đó, 11 gia đình chờ đợi người thân trong vô vọng, trong khi những người bình an trở về phần lớn là vì đã đưa ra quyết định đúng trong khoảnh khắc sinh tử.

Bài học này không nhằm gieo rắc sợ hãi, mà để mỗi người, khi đối mặt với hiểm nguy, có sẵn một bản đồ hành động rõ ràng trong đầu. Mong rằng không ai phải dùng đến những kiến thức này, nhưng nếu cần, chúng có thể cứu mạng bạn. Bởi vì chỉ khi còn sống, con người mới có ngày mai.

Xem thêm

[VIDEO] Tấn công bằng dao tại Đài Loan: 3 người thiệt mạng, nghi phạm nhảy lầu

Một người đàn ông mang dao dài và bom khói đã tấn công đám đông bừa bãi tại thủ đô Đài Loan vào tối thứ Sáu (19/12)