Trước tình trạng hàng Trung Quốc sản xuất dư thừa tràn làn do chính sách của Chính phủ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), nhằm tăng cường bảo vệ các ngành công nghiệp chiến lược của Mỹ, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) vào thứ Sáu (13/9) đã hoàn tất xác định mức thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc, bao gồm cả xe ô tô điện.

xe dien trung quoc
Ngày 10/1/2024, xe điện BYD đang chờ xếp hàng để xuất khẩu tại cảng ở thành phố Yên Đài, tỉnh Sơn Đông. (Ảnh: STR/AFP)

Vào thứ Sáu, USTR đã đưa ra quyết định cuối cùng về đề xuất tăng thuế mà Tổng thống Biden đã công bố vào tháng 5 năm nay đối với các sản phẩm trị giá 18 tỷ USD của Trung Quốc, bao gồm: xe điện, chất bán dẫn, pin, thép, nhôm, pin mặt trời và các khoáng sản quan trọng.

Trong một tuyên bố USTR cho biết rằng, “Những đề xuất thay đổi (thuế quan) được công bố vào tháng 5/2024 phần lớn đã được thông qua với một số cập nhật sau khi xem xét hơn 1100 ý kiến ​​từ công luận, mục đích nhằm tăng cường các hành động nhằm bảo vệ các doanh nghiệp và người lao động Mỹ khỏi bị ảnh hưởng từ các hoạt động thương mại không công bằng của Trung Quốc (ĐCSTQ)”.

Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai chia sẻ: “Việc tăng thuế được hoàn tất ngày hôm nay sẽ nhắm vào các chính sách và thực tiễn có hại của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (ĐCSTQ). Những chính sách và thực tiễn đó tiếp tục ảnh hưởng đến người lao động và doanh nghiệp Mỹ”.

USTR cũng lên án “các hành vi ép buộc chuyển giao công nghệ có hại của ĐCSTQ – đặc biệt là trộm cắp trên mạng và gián điệp công nghiệp – vẫn tiếp diễn và trong một số trường hợp còn trở nên tồi tệ hơn”.

Nhiều mức thuế sẽ có hiệu lực từ ngày 27/9, bao gồm thuế 100% đối với xe điện Trung Quốc, thuế 50% đối với pin mặt trời, và thuế 25% đối với thép, nhôm, pin xe điện và các khoáng sản quan trọng.

USTR đã phê duyệt mức thuế 50% đối với chất bán dẫn của Trung Quốc, sẽ được thực hiện bắt đầu từ năm 2025.

Quyết định thuế quan của USTR lần đầu tiên được Reuters đưa tin cho hay, bắt đầu từ năm 2025, Mỹ sẽ áp dụng mức thuế 50% đối với các sản phẩm bán dẫn của Trung Quốc, bao gồm hai danh mục mới trong tấm pin mặt trời:  silicon đa tinh thể (polysilicon) và tấm silicon.

USTR cũng tuyên bố bắt đầu từ tháng 1/2026 sẽ áp dụng mức thuế 25% đối với pin lithium-ion dành cho xe không chạy điện.

USTR cũng sẽ tăng thuế đối với khẩu trang y tế lên 50% so với mức khuyến nghị ban đầu là 25%, nhưng trì hoãn thực hiện cho đến năm 2026 để có đủ thời gian chuyển sang các nhà cung cấp không phải của Trung Quốc; thuế đối với ống tiêm của Trung Quốc sẽ tăng ngay lập tức lên 100% từ mức 50% dự kiến ​​trước đó; nhưng USTR sẽ cho phép ống tiêm đường ruột dùng để nuôi trẻ sơ sinh được tạm thời miễn thuế trong một năm.

Cố vấn kinh tế cấp cao của Nhà Trắng Lael Brainard nói với Reuters rằng quyết định này được đưa ra nhằm đảm bảo ngành công nghiệp xe điện của Mỹ được đa dạng hóa và thoát khỏi chuỗi cung ứng do ĐCSTQ thống trị.

Bà cho rằng mức thuế “cứng rắn, có mục tiêu” như vậy là cần thiết để chống lại các chính sách trợ cấp và cưỡng ép chuyển giao công nghệ của chính phủ Trung Quốc, vốn dẫn đến đầu tư quá mức và dư thừa công suất. Bà Brainard nhấn mạnh: “Việc áp dụng 100% thuế đối với xe điện phản ánh rằng xe ô tô điện của Trung Quốc đang thống trị ở mức đáng báo động thị trường xe ô tô điện ở các nơi trên thế giới, đặc biệt là xe ô tô điện của Trung Quốc đang tận dụng lợi thế giá thành rất không công bằng”.

Cuộc chiến thuế nhắm vào Trung Quốc trong bối cảnh Mỹ đang rót hàng trăm tỷ USD trợ cấp thuế để phát triển các ngành công nghiệp trong nước như xe điện, năng lượng mặt trời và chất bán dẫn.