CEO Kênh đào Panama phủ nhận cáo buộc Trung Quốc đang kiểm soát kênh đào

Hân Nhi
•
Thứ Sáu, 10/01/2025

Tổng giám đốc điều hành Kênh đào Panama Ricaurte Vásquez Morales đã bác bỏ cáo buộc của Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump rằng tuyến đường thủy do Hoa Kỳ xây dựng cách đây hơn một thế kỷ hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc.

“Những lời cáo buộc cho rằng Trung Quốc đang điều hành Kênh đào là vô căn cứ”, ông Ricaurte Vásquez Morales trả lời tờ The Wall Street Journal hôm thứ Tư (8/1). “Trung Quốc không hề tham gia vào bất kỳ hoạt động nào của chúng tôi”.

“Luật là luật và không có ngoại lệ”, ông Vásquez Morales nói thêm. “Chúng ta không thể phân biệt đối xử với người Trung Quốc, người Mỹ hay bất kỳ ai khác. Điều này sẽ vi phạm hiệp ước trung lập, luật pháp quốc tế và sẽ dẫn đến hỗn loạn”.

Vào những năm 1970, Tổng thống Jimmy Carter đương thời đã đàm phán Hiệp ước Torrijos-Carter, trong đó nhất trí rằng Hoa Kỳ có thể sử dụng vũ lực quân sự để bảo vệ tuyến đường thủy này trước bất kỳ mối đe dọa nào đối với “tính trung lập” của nó. Khía cạnh đó được coi là rất quan trọng đối với Hoa Kỳ vào thời điểm đó trong bối cảnh mối đe dọa từ các quốc gia liên kết với Liên Xô. Ông Carter cũng chấp thuận rằng Kênh đào Panama được chuyển giao cho Panama vào ngày 31/12/1999.

Hôm thứ Ba (7/1), một phóng viên đã hỏi ông Trump tại Mar-a-Lago, Palm Beach, Florida rằng liệu ông có bảo đảm với thế giới rằng ông sẽ không sử dụng “biện pháp cưỡng ép quân sự hoặc kinh tế” để giành quyền kiểm soát Kênh đào Panama cũng như Greenland hay không.

“Không, tôi không thể bảo đảm với bạn về bất kỳ điều nào trong hai điều đó. Nhưng tôi có thể nói thế này. Chúng ta cần chúng cho an ninh kinh tế. Kênh đào Panama được xây dựng cho quân đội của chúng ta”, ông Trump nói. “Hãy nhìn xem, Kênh đào Panama rất quan trọng đối với đất nước chúng ta. Trung Quốc đang điều hành kênh đào này. Trung Quốc. Và chúng ta đã trao Kênh đào Panama cho Panama. Chúng ta không trao nó cho Trung Quốc. Và họ đã lạm dụng nó. Họ đã lạm dụng món quà đó. Đáng lẽ nó không bao giờ nên được làm như thế”.

Trong khi cựu Tổng thống Carter đang an nghỉ tại Điện Capitol, ông Trump cho biết ông thích ngài ấy nhưng không đồng tình với thỏa thuận mà ngài ấy đã đạt được liên quan đến kênh đào.

“Theo tôi, lý do khiến ông Jimmy Carter thua cuộc bầu cử là vì Kênh đào Panama, có lẽ còn hơn cả vụ con tin. Vụ con tin là một vấn đề lớn. Nhưng nếu bạn nhớ ra, không ai muốn nói về Kênh đào Panama vì, bạn biết đấy, tôi đoán là nó không phù hợp. Nhưng, vì đó là một phần tồi tệ trong di sản của ông Carter”, ông Trump nói thêm sau đó. “Nhưng, ông ấy là một người tốt. Hãy xem xem, ông ấy là một người tốt. Tôi biết ông ấy một chút, và ông ấy là một người rất tốt. Nhưng đó là một sai lầm lớn”.

Đây không phải là lần đầu tiên chính phủ Panama phủ nhận ảnh hưởng của Trung Quốc.

Tháng trước, ông Trump đã đăng trên TRUTH Social rằng, “Chúc mừng Giáng sinh tới tất cả mọi người, bao gồm cả những người lính tuyệt vời của Trung Quốc, những người đang tận tâm nhưng bất hợp pháp vận hành Kênh đào Panama.”

Đáp lại, Tổng thống Panama José Raúl Mulino đã bác bỏ tuyên bố này, ông cho là “vô lý” và phát biểu tại một cuộc họp báo rằng, “Không có một người lính Trung Quốc nào ở kênh đào này”.

Theo BBC, ông Mulino nói thêm rằng: “Kênh đào này là của Panama và thuộc về người Panama. Không có khả năng mở bất kỳ cuộc thảo luận nào về thực tế này”.

Mối lo ngại của ông Trump tương tự như mối lo ngại của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ về việc Trung Quốc ngày càng đầu tư vào các cảng vận chuyển trên khắp thế giới.

Khi làm chứng trước Ủy ban Quân vụ Hạ viện vào tháng Ba năm ngoái (2024), Tướng Laura J. Richardson, người đứng đầu Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ, đã nói với các nhà lập pháp rằng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) “tuyên bố các khoản đầu tư của mình là hòa bình, nhưng trên thực tế, nhiều khoản đầu tư đóng vai trò là điểm tiếp cận đa miền trong tương lai cho PLA [Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc] và các điểm huyết mạch hải quân chiến lược”.

“Những khoản đầu tư này bao gồm cơ sở hạ tầng quan trọng như cảng nước sâu, cơ sở mạng và cơ sở không gian”, ông Richardson cảnh báo. “Tại Panama, các Doanh nghiệp Nhà nước (SOE) do Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa kiểm soát tiếp tục đấu thầu các dự án liên quan đến Kênh đào Panama — một điểm huyết mạch chiến lược toàn cầu”.

Ông Richardson cho biết 5% thương mại thế giới đi qua Kênh đào Panama.

Tờ New York Times đưa tin hai cảng biển ở hai bên kênh đào Panama đã được công ty Hutchison Ports PPC có trụ sở tại Hồng Kông điều hành trong nhiều thập kỷ, đồng thời lưu ý rằng chính quyền Trung Quốc ngày càng thực thi luật an ninh quốc gia trên đảo Hồng Kông, có thể buộc các công ty phải tuân thủ hoạt động thu thập thông tin tình báo và hoạt động quân sự. Theo tờ báo này, có khoảng 40% lượng hàng container vận chuyển của Hoa Kỳ đi qua Kênh đào Panama.