Israel mở cuộc không kích toàn diện vào Iran

Hải Đăng
•
Thứ Sáu, 13/06/2025

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) vào thứ Năm (12/6, giờ địa phương) đã mở cuộc không kích toàn diện vào Iran. Động thái này diễn ra sau nhiều tháng đàm phán hạt nhân giữa chính quyền Hoa Kỳ của Tổng thống Donald Trump và Tehran, nhưng dường như đã thất bại. Tuy vậy, theo Ngoại trưởng Marco Rubio, Hoa Kỳ không tham gia vào hành động vũ trang này của Israel.

israel tehran strike — Chỉ huy Israel họp bàn về tấn công Iran. (Ảnh: Bộ Quốc phòng Israel)

“Tối nay, Israel đã có hành động đơn phương chống lại Iran. Chúng tôi không tham gia vào các cuộc tấn công chống lại Iran và ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là bảo vệ các lực lượng Hoa Kỳ trong khu vực”, ông Rubio cho biết trong một tuyên bố vào tối thứ Năm (12/6).

“Israel đã thông báo với chúng tôi rằng họ tin rằng hành động này là cần thiết để tự vệ“, ông Rubio nói thêm.

Trong các phát biểu sau cuộc tấn công, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu xác nhận: “Chúng tôi nhắm vào các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran đang làm việc về [chương trình] bom [hạt nhân] của Iran, chúng tôi cũng tấn công vào trung tâm chương trình tên lửa đạn đạo của Iran”.

“Cuộc chiến của chúng tôi không phải là với người dân Iran, mà là với chế độ độc tài của Iran“, ông Netanyahu nói thêm.

Israel strikes Iran: Tabriz.#Israel #Iran #Netanyahu #Trump #Khomeini #Tehran #Jerusalem #TelAviv #Irã #Ira #Tabriz #Iran pic.twitter.com/sP0DC0zI2V
— WorldGeopolitics25 (@WGeopolitics25) June 13, 2025

Theo một phát ngôn viên của IDF, cuộc tấn công được gọi là “Chiến dịch Sư tử Trỗi dậy” và diễn ra sau khi Jerusalem thu thập được “thông tin tình báo chất lượng cao” cho thấy “Iran đang tiến gần hơn bao giờ hết đến việc phát triển vũ khí hạt nhân“.

Một phát ngôn viên của IDF nói với các phóng viên: “Chúng tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc hành động chống lại những mối đe dọa hiện hữu này đối với Nhà nước Israel”.

Phóng viên Trey Yingst của Fox News đưa tin rằng Israel đã thực hiện các cuộc không kích vào Iran, đồng thời cho biết thêm rằng có tiếng nổ ở thủ đô Tehran.

Tình trạng khẩn cấp đã được ban bố trên khắp Israel khi đất nước này chuẩn bị ứng phó với phản ứng của Iran.

Các cuộc không kích này diễn ra sau khi Israel lần đầu tiên đe dọa sẽ tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran vào đầu tháng 11/2024 sau một loạt các cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào Israel và nhà nước Do Thái đáp trả hồi tháng 4 và tháng 10 năm 2024.

Giao tranh trực tiếp giữa Israel và Iran bắt đầu sau khi Tehran thực hiện các cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên vào lãnh thổ Israel vào tháng 4 năm 2024. Israel đã đáp trả chưa đầy một tuần sau đó và phá hủy một phần hệ thống phòng không tầm xa S-300 của Iran.

Vào ngày 1 tháng 10 năm 2024, Iran đã tiếp tục tấn công bằng tên lửa đạn đạo vào Israel, và Jerusalem đã đáp trả bằng một loạt các cuộc tấn công vào ngày 26 tháng 10 nhằm vào các cơ sở quân sự và địa điểm lưu trữ tên lửa của Tehran.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sau đó đã xác nhận rằng cuộc tấn công vào tháng 10 năm 2024 của Israel đã làm suy yếu một phần chương trình hạt nhân của Iran và mối lo ngại quốc tế vẫn gia tăng rằng mối đe dọa an ninh có thể leo thang trong khu vực.

Một số người hy vọng rằng chính quyền của Tổng thống Donald Trump sẽ có thể đạt được tiến triển trong các cuộc đàm phán hạt nhân trong khi mà chính quyền Biden và những bên khác trong cộng đồng quốc tế không thể.

Các cuộc đàm phán giữa Washington và Tehran, do Oman làm trung gian, đã được nối lại tại Muscat vào ngày 12 tháng 4 vừa qua và ông Trump liên tục kêu gọi ông Netanyahu không tấn công Tehran và để các cuộc đàm phán tiếp tục.

Sau vòng đàm phán đầu tiên, Đặc phái viên Trung Đông Steve Witkoff nói với Fox News rằng Hoa Kỳ đang tìm cách hạn chế mức làm giàu uranium của Iran ở mức 3,67%, mức thường được sử dụng cho nhu cầu năng lượng hạt nhân dân sự.

Theo thỏa thuận hạt nhân Iran với tên gọi chính thức là “Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA)” mà Tổng thống Trump đã đơn phương rút khỏi vào năm 2018, Iran cam kết duy trì không quá mức làm giàu 3,67% cho đến năm 2031 – mặc dù đã bị phát hiện vi phạm thỏa thuận này nhiều lần.

Nhưng một ngày sau vòng đàm phán đầu tiên, ngày 15 tháng 4, ông Witkoff đã rút lại bình luận của mình và tuyên bố rằng “Iran phải dừng lại và xóa bỏ hoàn toàn chương trình làm giàu uranium và vũ khí hóa hạt nhân “.

Bốn ngày sau đó, Hoa Kỳ bước vào vòng đàm phán hạt nhân thứ hai với Iran tại Rome vào ngày 19 tháng 4, và sau đó vòng đàm phán thứ ba được tổ chức tại Muscat vào ngày 26 tháng 4. Cả hai bên đều bày tỏ sự lạc quan sau các cuộc đàm phán này.

Chi tiết về các cuộc đàm phán không được công bố, nhưng các báo cáo trên truyền thông cho thấy các cuộc thảo luận chủ yếu tập trung vào việc hạn chế chương trình hạt nhân của Iran để đổi lấy việc nới lỏng lệnh trừng phạt.

Các cuộc đàm phán dường như đã có bước ngoặt sau khi Hoa Kỳ áp đặt thêm một đợt trừng phạt nữa lên Iran vào cuối tháng 4, dẫn đến việc hoãn các cuộc đàm phán đã lên lịch trước đó vào ngày 3 tháng 5.

Vòng đàm phán thứ tư bắt đầu cho thấy dấu hiệu căng thẳng khi Iran mô tả các cuộc đàm phán là “khó khăn nhưng hữu ích” và Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã nói rõ rằng yêu cầu của Washington về việc Tehran phải xóa bỏ hoàn toàn chương trình làm giàu uranium là “không thể thương lượng“.

Ngoại trưởng Oman Badr al-Busaidi báo cáo rằng “một số tiến triển nhưng không phải là tiến triển dứt khoát” đã đạt được sau vòng đàm phán thứ năm được tổ chức tại Rome vào ngày 23 tháng 5.

Vào đầu tháng Sáu, Tổng thống Trump và lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamanei đã nhiều lần nói rõ rằng cả hai đều sẽ từ chối nhượng bộ khi nói đến vấn đề làm giàu uranium, nhưng vòng đàm phán thứ sáu vẫn được ấn định vào ngày 15 tháng 6 tại Oman.

Không rõ liệu các cuộc đàm phán tại Oman sắp tới có tiếp tục diễn ra theo lịch trình hay không sau khi Israel đã mở cuộc không kích toàn diện vào Iran.