Hôm thứ Sáu (7/11), Bộ trưởng Tài chính Mỹ Bessent đã đến thăm trung tâm chế biến khoáng sản đất hiếm mới xây ở bang Nam Carolina, để chúc mừng việc lần đầu tiên trong 25 năm, Mỹ sản xuất được nam châm đất hiếm trong nước.

Một nhà máy ở Nam Carolina đã sản xuất nam châm đất hiếm ở Wyoming, Hoa Kỳ. (John Haughey/The Epoch Times)

Trong chuyến thăm nhà máy EVAC ở Sumter, Nam Carolina, ông Bessent trả lời phỏng vấn của Fox Business. Nhà máy được xây dựng trong 18 tháng qua nhằm chế biến vật liệu đất hiếm thành nam châm công nghiệp nặng, hướng tới việc chấm dứt sự phụ thuộc của Mỹ vào chuỗi cung ứng do Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) kiểm soát. Nhà máy này đã bắt đầu đi vào sản xuất trong vài ngày qua.

Cầm một miếng nam châm đất hiếm trong tay, ông Bessent cho biết Tổng thống Trump, ngay sau khi nhậm chức vào ngày 20/1, đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm biến Mỹ thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu trong ngành đất hiếm.

Ông nói bây giờ là tháng Mười Một, ông sẽ mang thứ này về Phòng Bầu Dục cho Tổng thống Trump xem. Ông tin rằng đây là miếng nam châm (đất hiếm) đầu tiên được sản xuất tại Mỹ trong 25 năm qua.

Ông nói, điều này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn chấm dứt sự “nắm cổ” của ĐCSTQ trong ngành này. Nam Carolina đang đi đầu, và nước Mỹ đang giành lại quyền kiểm soát chuỗi cung ứng của mình.

Ông Bessent chi biết thêm, nhà máy EVAC đánh dấu sự phục hồi của ngành sản xuất, đồng thời sẽ tạo thêm việc làm và giảm giá cả khi các chính sách kinh tế của Tổng thống Trump dần hình thành.

Ông giải thích rằng các vật liệu này là thành phần thiết yếu trong hầu hết các sản phẩm hiện đại, từ điện thoại thông minh và ô tô cho đến tuabin gió, máy bay chiến đấu và hệ thống tên lửa.

Ông nói thêm, nhờ có những công ty như EVAC, cuối cùng Hoa Kỳ đang lấy lại được sự độc lập trong chuỗi cung ứng. Tổng thống Trump cam kết đưa việc làm trong ngành sản xuất trở lại Mỹ, và đây mới chỉ là khởi đầu. Điều quan trọng hơn cả là, điều này không chỉ mang lại công việc được trả lương cao, mà còn liên quan trực tiếp đến an ninh quốc gia và kinh tế.

Ông Bessent cũng ca ngợi Thống đốc Nam Carolina Henry McMaster vì đã đẩy nhanh tiến độ cấp phép xây dựng nhà máy EVAC, và rằng các giấy phép này đã được phê duyệt chỉ trong vài tuần.

Ngày 7/11, Thượng nghị sĩ Liên bang Nam Carolina Lindsey Graham viết trên nền tảng mạng xã hội X, rằng ông từng đến thăm nhà máy EVAC vào tháng Chín, và rất vui khi thấy Bộ trưởng Bessent nhấn mạnh tầm quan trọng của nhà máy này.

Ông nói khoáng sản đất hiếm có vai trò cực kỳ quan trọng đối với nền kinh tế thế kỷ 21. Hiện nay, Mỹ và phần lớn thế giới vẫn phụ thuộc nhiều vào ĐCSTQ trong khâu chế biến đất hiếm. Công ty EVAC có trụ sở tại Nam Carolina đang có kế hoạch chấm dứt sự phụ thuộc đó. Vào tuần trước, nhà máy đã sản xuất miếng nam châm đầu tiên được chế tạo tại Mỹ trong 25 năm qua.

ĐCSTQ nhiều lần sử dụng vị thế độc quyền về cung ứng đất hiếm làm công cụ gây sức ép để buộc đối phương nhượng bộ. Gần đây nhất, vào ngày 9/10, Bộ Thương mại Trung Quốc thông báo mở rộng kiểm soát xuất khẩu các sản phẩm đất hiếm.

Ngày hôm sau, ông Trump phản ứng mạnh mẽ. Đến ngày 30/10, ông Trump và lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình đã gặp nhau tại Hàn Quốc. Phía Trung Quốc đồng ý hoãn 1 năm việc thực thi kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, trong khi phía Mỹ đồng ý hoãn biện pháp đưa hàng nghìn công ty Trung Quốc vào danh sách đen xuất khẩu của Bộ Thương mại.

Sau đó, ông Bessent tuyên bố ĐCSTQ không phải là đối tác đáng tin cậy, và Mỹ sẽ hợp tác với các đồng minh để phát triển chuỗi cung ứng riêng, thoát khỏi sự kiểm soát của ĐCSTQ đối với đất hiếm và các khoáng sản chiến lược khác.

Ông cho biết trong vòng 1-2 năm tới, Mỹ sẽ thúc đẩy nhanh chóng chuỗi cung ứng sản phẩm đất hiếm. Do đó lợi thế đàm phán của ĐCSTQ trong vấn đề đất hiếm với Mỹ sẽ chỉ kéo dài tối đa từ 12 – 24 tháng nữa.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump rót 1,4 tỷ USD vào hai startup đất hiếm, để xây dựng chuỗi cung ứng đất hiếm trong nước.

Vulcan Elements – một startup sản xuất nam châm đất hiếm – cho biết sẽ nhận được khoản vay 620 triệu USD từ Văn phòng Vốn chiến lược thuộc Bộ Chiến tranh Mỹ để xây dựng và vận hành một cơ sở sản xuất nam châm đất hiếm, công suất 10.000 tấn một năm. Bộ Thương mại Mỹ cũng sẽ rót vào đây 50 triệu USD. Các nhà đầu tư cá nhân cam kết chi thêm 550 triệu USD.

Một startup khác cũng được rót vốn là ReElement Technologies. Công ty này chuyên tinh chế và tái chế vật liệu đất hiếm, giúp tái chế nam châm cũ để tăng sản lượng trong nước. ReElement nhận được 160 triệu USD từ Văn phòng Vốn chiến lược và các nhà đầu tư tư nhân.