Hôm thứ Ba (17/12) các quan chức Hạ viện Mỹ gồm Chủ tịch Mark Green của Ủy ban An ninh Nội địa và Chủ tịch Michael McCaul của Ủy ban Đối ngoại đã cảnh báo về những sự kiện máy bay không người lái (UAV) bí ẩn, gần đây chúng thường xuyên xuất hiện ở Mỹ (đặc biệt là tại New Jersey), cho rằng những hoạt động này có thể có liên quan đến Trung Quốc.

UAV DJI Mavic 2
Mẫu máy bay DJI Mavic 2. (Ảnh minh họa: Shutterstock)

Phát biểu tại một hội thảo được tổ chức tại Viện Hudson – một tổ chức tư vấn ở Washington, ông Green cho biết phản ứng của Bộ Quốc phòng và Bộ An ninh Nội địa là không thuyết phục, họ cho hay không có bằng chứng đó là hành vi của nước ngoài hoặc hoạt động tội phạm – quan điểm phản ánh thiếu hiểu biết về bản chất của vụ việc.

Ông Green đề cập đến một vụ án gần đây gây chú ý: Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) tuần trước đã bắt giữ một công dân Trung Quốc 39 tuổi tên Zhou Yinpiao (周寅朴) khi anh ta chuẩn bị lên chuyến bay trở về Trung Quốc. Người này bị cáo buộc điều khiển UAV trên bầu trời căn cứ không quân Vandenberg và chụp ảnh cơ sở phóng tên lửa của SpaceX. Hiện nay Zhou đang phải đối mặt với cáo buộc vận hành máy bay không đăng ký và xâm phạm không phận quốc phòng.

Ông Green cũng đề cập đến góc độ an ninh biên giới là đáng lo ngại, với hơn 27.000 công dân Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Mỹ trong năm tài chính 2023 và con số này tăng lên 37.000 trong năm tài chính 2024. Khoảng 80% trong số họ đủ tuổi để phục vụ quân đội và “nhiều người” có liên hệ với chính quyền Trung Quốc, tin rằng không ít người trong đó có thể liên quan đến các hoạt động UAV hiện nay.

Ông Green đã so sánh sự kiện này với sự kiện khinh khí cầu Trung Quốc năm 2023, suy đoán rằng các quan chức Mỹ có thể từ tháng trước đã phát hiện ra các UAV này. Ông kêu gọi một chiến lược tấn công chủ động thay vì phòng thủ thụ động, để đối phó với mối đe dọa xâm nhập của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Mỹ.

McCall: Phải tìm ra ai đang điều khiển

“Chúng tôi muốn có câu trả lời, nhưng câu trả lời là ‘không biết những UAV này là của ai’,” Dân biểu McCaul – Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện cũng bày tỏ quan ngại tương tự.

Ông tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn với giới truyền thông rằng giám đốc NASA Bill Nelson cho ông hay, có báo cáo cho thấy những UAV này đã bay qua các cơ sở quân sự: “Tôi không nghĩ đó là hành động thân thiện, tôi nghĩ đó là những hành động thù địch… Chúng ta phải tìm ra ai đang điều khiển những UAV này”.

Dựa trên kinh nghiệm của mình, McCall cho rằng đây rất có thể là UAV gián điệp của Trung Quốc, điều này phù hợp với một loạt hành vi của Trung Quốc trong những năm gần đây như mua đất xung quanh các căn cứ quân sự của Mỹ.

“Chúng tôi không nhận được câu trả lời và tôi nghĩ đó là vì cơ quan chức năng của chúng ta không biết ai đứng đằng sau, điều đó khiến tôi rất lo lắng,” ông tiếp tục, “Họ dường như nghĩ rằng hầu hết là thiết bị thương mại của Mỹ. Nhưng đối với những UAV bay qua các căn cứ quân sự, tôi không thể giải thích được, họ cũng vậy”.

Những tuần gần đây, người dân ở bang New Jersey và các khu vực lân cận thường xuyên lên tiếng về các vật thể bay không người lái trên bầu trời đêm, vấn đề làm dấy lên chú ý của công chúng và các cơ quan thực thi pháp luật Mỹ. FBI đã nhận được khoảng 5000 báo cáo liên quan, trong đó khoảng 100 báo cáo được cho là cần điều tra sâu. Trong tháng này đã phát hiện vật thể bay không xác định trên bầu trời của Nhà máy vũ khí Picatinny ở New Jersey và Trạm vũ khí Earl của Hải quân, dẫn đến việc sân bay quốc tế Stewart ở New York tạm thời phải đóng cửa.

Tổng thống Biden không còn im lặng về vụ việc

Đối với vấn đề thường xuyên phát hiện UAV, Tổng thống Biden lần đầu tiên phá vỡ im lặng. Trong bối cảnh nhiều nhà lập pháp và công chúng yêu cầu chính phủ liên bang giải thích nguồn gốc của UAV, Tổng thống Biden hôm thứ Ba (17/12) tại Nhà Trắng đã đưa ra tuyên bố công khai đầu tiên, nhấn mạnh rằng những hoạt động bay không xác định này “không có mối đe dọa an ninh”.

“Hiện tại dường như không có hành vi nào có vấn đề, nhưng chúng tôi đang điều tra kỹ lưỡng. Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ và cho đến nay không tìm thấy mối nguy hiểm nào,” ông cho hay.

“Có rất nhiều UAV bay được cấp phép. Tôi nghĩ có thể là một trường hợp nào đó thử và rồi nhiều người bắt chước,” ông Biden phỏng đoán nguyên nhân có số lượng lớn các vụ nhìn thấy UAV.

Một số cơ quan liên bang đã đưa ra tuyên bố chung về vấn đề này. FBI, Cục Hàng không Liên bang, Lầu Năm Góc và Bộ An ninh Nội địa cho biết hôm thứ Hai rằng những vụ nhìn thấy này chủ yếu là UAV thương mại hợp pháp, UAV giải trí, UAV của cơ quan thực thi pháp luật, và một số thứ khác bị hiểu nhầm là UAV như máy bay cánh cố định, máy bay trực thăng và thậm chí là ngôi sao.

Chuyên gia: Có thể Lầu Năm Góc ‘khó xử’ nên giữ im lặng

Chuyên gia quốc phòng và an ninh của “Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế” (CSIS) Mỹ – Đại tá Thủy quân lục chiến nghỉ hưu Mark Cancian – cho rằng nếu Lầu Năm Góc từ chối tiết lộ nguồn gốc hoạt động UAV thường xuyên xuất hiện gần đây, rất có thể là do chính quân đội Mỹ đã tham gia trong đó.

Cancian nói rằng theo kinh nghiệm của ông thì việc quân đội im lặng thường có nghĩa là thông tin liên quan sẽ khiến họ khó xử. Ông suy đoán có thể là do quân đội thử nghiệm UAV đã làm người dân lo ngại, và bây giờ không tiện để tự thừa nhận; ngoài ra ông cũng nghi ngờ có thể họ đang thử nghiệm một số loại công nghệ mới và không muốn công khai.

Cancian – người từng làm việc trong Bộ Quốc phòng và Văn phòng Ngân sách Quản lý là nơi giám sát chiến lược ngân sách và mua sắm quân sự Mỹ, nói với New York Post rằng UAV có thể được chia thành 3 loại rủi ro, hầu hết là “lành tính” hoặc “bán lành tính”, và chỉ một số ít là “độc hại”. Ông giải thích các hoạt động UAV “độc hại” có thể liên quan đến việc theo dõi hoặc can thiệp vào thông tin liên lạc, và thậm chí có thể bao gồm các hoạt động tình báo nước ngoài.

Tuần trước, tờ New York Post tiết lộ một trong những địa điểm xảy ra nhiều vụ nhìn thấy UAV bí ẩn là một cơ sở quân sự ở New Jersey, nơi đã giúp phát triển UAV robot có thể chống lại vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Tổng thống đắc cử Mỹ Trump cáo buộc chính quyền Tổng thống Biden và Lầu Năm Góc cố tình che giấu thông tin. Ông nói rằng quân đội chắc chắn nắm vững vị trí cất cánh và quỹ đạo của những UAV này, nhưng vì một lý do nào đó đã chọn không bình luận, ông cho rằng nên công khai sự thật với công chúng thay vì để mọi người tiếp tục hồi hộp.

Cao Vân, Vision Times