Ông Gordon Chang nói rằng thỏa thuận thương mại mới giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc thực chất chỉ là một đình chiến kéo dài một năm, tạm hoãn việc áp thuế 100% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Ông cho rằng thỏa thuận này giúp hai bên mua thời gian nhưng không giải quyết được mâu thuẫn cốt lõi về công nghệ và chuỗi cung ứng. Ông Chang cảnh báo Trung Quốc sẽ ngày càng phụ thuộc hơn vào Hoa Kỳ, trong khi Washington đang củng cố vị thế qua các hiệp định khoáng sản với các nước khác.

Virusdoc Gordon Chang scaled
Gordon Chang (Ảnh: Epoch Times)

Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent cho biết Mỹ-Trung hai bên đã đạt khung thoả thuận rất tích cực trước khi lãnh đạo hai nước gặp gỡ, trong đó có việc: phía Trung Quốc đồng ý hoãn lại chế độ kiểm soát xuất khẩu khoáng sản/lưu huỳnh hiếm (rare-earth) trong khoảng một năm.

Cụ thể: Hoa Kỳ dự kiến sẽ ngưng đe dọa áp mức thuế 100% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc bắt đầu ngày 1 Tháng 11.

Hai bên đã trao đổi về các vấn đề gồm: xuất khẩu khoáng sản hiếm và nam châm hiếm, kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc; thu mua nông sản Hoa Kỳ (như đậu tương) bởi Trung Quốc; và vấn đề của ứng dụng TikTok ở Hoa Kỳ.

Mặc dù vậy, các nhà phân tích cảnh báo rằng: thỏa thuận hiện tại chỉ là khung tạm thời (framework, truce/đình chiến) chứ không phải giải quyết toàn diện các vấn đề gốc rễ giữa hai nền kinh tế.

Nhận định của ông Gordon Chang và các nhà phân tích khác

Ông Gordon Chang gọi thỏa thuận là về cơ bản là một đình chiến kéo dài 1 năm.

  • Ông Gordon G. Chang sinh ngày 5/7/1951 tại bang New Jersey, Hoa Kỳ. Ông là luật sư, nhà bình luận chính trị, nhà báo và tác giả chuyên nghiên cứu về quan hệ Mỹ-Trung Quốc và châu Á. Ông là tác giả của nhiều cuốn sách nổi bật như: The Coming Collapse of China (2001) – dự đoán sự sụp đổ của nhà nước Trung Quốc. The Great U.S.–China Tech War (2020) – phân tích sự cạnh tranh công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Ông thường xuất hiện trên các phương tiện truyền thông quốc tế và các diễn đàn chuyên đề về chính sách đối ngoại, an ninh quốc tế.

Ông Chang cho rằng đây là thời gian để hai bên tái cấu trúc chuỗi cung ứng — Hoa Kỳ có lợi thế vì đang sắp đặt các hiệp định về khoáng sản hiếm với Úc, Malaysia, Thái Lan; còn Trung Quốc sẽ bị đẩy vào thế dễ tổn thương hơn.

Các nhà phân tích khác cảnh báo: dù loại trừ được viễn cảnh khủng hoảng tức thì giữa hai nền kinh tế, các vấn đề chiến lược như: công nghệ cao, kiểm soát xuất khẩu khoáng sản hiếm, cán cân thương mại, vẫn chưa được tháo gỡ.

Thiên Vân, theo Newsmax, Financial Times, The Guardian, Reuters, Associated Press