Theo hãng Financial Times đưa tin hôm thứ Năm (31/7), viện dẫn theo các nguồn tin thân cận về kế hoạch, một thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa hàng đầu của Hoa Kỳ dự kiến sẽ dẫn đầu một phái đoàn quốc hội đến thăm Đài Loan trong tháng Tám. 

4.10.18 facebook hearing still photogallery
TNS Roger Wicker (Ảnh: Wiker.senate.gov)

Ông Roger Wicker, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đứng đầu Ủy ban Quân vụ Thượng viện Hoa Kỳ và là người ủng hộ mạnh mẽ đối với Đài Bắc, được kỳ vọng sẽ tái khẳng định hỗ trợ từ phía Mỹ đối với quốc đảo Đài Loan trong chuyến thăm sắp tới, tờ báo cho biết.

Gần đây có tin đồn rằng Washington quyết định trong tháng này chặn Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức quá cảnh tại New York trên đường tới Trung Mỹ, được cho là sau khi Bắc Kinh phản đối. Trước đó, một chuyến thăm dự kiến của Bộ Quốc phòng Đài Loan tới Washington cũng đã bị hủy để tránh khiêu khích Bắc Kinh.

Tuy nhiên, phía Đài Loan tuyên bố Tổng thống Lại Thanh Đức không có kế hoạch công du.

Cả Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng cho biết “không có kế hoạch nào bị hủy” vì không có kế hoạch công du chính thức nào của Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức được đưa ra.

Văn phòng Tổng thống Đài Loan cho biết, ông Lại Thanh Đức hiện không có kế hoạch ra nước ngoài nào do ảnh hưởng của cơn bão Danas gần đây, đồng thời bác bỏ thông tin cho rằng ông hủy bỏ chuyến đi tới Mỹ Latin vì được cho là Chính phủ Hoa Kỳ đang chặn điểm dừng chân tại New York.

“Suy xét đến những nỗ lực phục hồi phía nam Đài Loan đang diễn ra sau ảnh hưởng của cơn bão gần đây và diễn biến trong khu vực bao gồm thuế quan Hoa Kỳ, Tổng thống Lại Thanh Đức hiện không có kế hoạch công du nước ngoài,” phát ngôn viên của Văn phòng Tổng thống Đài Loan Quách Nhã Tuệ nói vào ngày 28/7, theo hãng tin Đài Loan Focus Taiwan

Vào ngày 29/7, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Tammy Bruce cho biết, các kế hoạch công du của ông Lại “thường là phỏng đoán”, khi phía Đài Loan chưa đưa ra bất kỳ thông báo chính thức nào về khả năng các chuyến đi của ông tới các quốc gia khác. 

“Không có bất kỳ kế hoạch công du nào dành cho tổng thống. Do vậy cũng không có kế hoạch nào bị hủy,” bà Bruce tuyên bố trong buổi họp báo. “Tôi có thể nói rằng… việc quá cảnh của các quan chức cấp cao Đài Loan, bao gồm cả tổng thống, là hoàn toàn nhất quán với chính sách và thủ tục đã có từ lâu của chúng tôi. Điều này không thay đổi”.

Bà Bruce khẳng định một lần nữa rằng Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ duy trì cam kết với chính sách “Một Trung Quốc” được dẫn bởi Luật Quan hệ Đài Loan, và cam kết “duy trì hòa bình và sự ổn định trên toàn Eo biển Đài Loan”. 

“Chính sách Một Trung Quốc” là lập trường ngoại giao công nhận rằng Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan, nhưng không ủng hộ tuyên bố đó. 

Tổng thống Paraguay Santiago Pena tuyên bố vào ngày 14/7 rằng Tổng thống Lại sẽ đến thăm Paraguay trong vòng 30 ngày, mặc dù Chính phủ Đài Loan chưa công bố chính thức chuyến thăm này. Những chuyến đi như vậy thường liên quan đến các điểm dừng chân tại Hoa Kỳ. 

Các quan chức Đại sứ quán tại Guatemala và Paraguay cho biết chuyến thăm của Tổng thống Lại Thanh Đức tới các quốc gia này đã bị hoãn vô thời hạn do ảnh hưởng của cơn bão Danas đã đổ bộ vào phía nam Đài Loan vào đầu tháng Bảy. 

Trong quá khứ, Bắc Kinh đã bày tỏ phản đối mạnh mẽ với bất kỳ hình thức tương tác và tiếp xúc chính thức nào giữa các quan chức Hoa Kỳ và Đài Loan. 

Đảng Cộng Sản Trung Quốc (ĐCSTQ) coi Đài Loan như một tỉnh ly khai cần phải được thống nhất với đại lục bằng mọi cách, cho dù Đài Loan chưa bao giờ được cai trị bởi ĐCSTQ và có một chính phủ dân chủ. 

Theo Bộ Ngoại giao Đài Loan, Guatemala và Paraguay nằm trong số 12 nước còn lại có quan hệ ngoại giao với quốc đảo tự trị này. Paraguay đã trở thành đồng minh ngoại giao cuối cùng của Đài Loan tại Nam Mỹ sau khi Honduras chuyển sang thân Trung Quốc vào năm 2023.

Hoa Kỳ không có quan hệ ngoại giao chính thức nào với Đài Loan nhưng bị ràng buộc bởi Luật Quan hệ Đài Loan năm 1979 là cung cấp cho quốc đảo này các phương tiện để duy trì khả năng tự vệ.

Hồi đầu tháng Bảy, chính quyền Tổng thống Trump đã ủng hộ việc tăng viện trợ quân sự của Mỹ cho Đài Loan, kêu gọi Quốc hội tăng gấp đôi mức ngân sách đề xuất lên 1 tỷ USD. Văn phòng ngân sách Nhà Trắng cho biết họ hoan nghênh khoản phân bổ 500 triệu USD cho Sáng kiến Hợp tác An ninh Đài Loan nhưng kêu gọi hỗ trợ thêm để tăng cường năng lực quân sự cho Đài Loan.