Trung Quốc vừa mua khoảng 180.000 tấn đậu nành Mỹ ngay trước cuộc gặp hai nhà lãnh đạo Trump–Tập, đánh dấu lần mua đầu tiên trong vụ mùa năm nay. Động thái này được xem là tín hiệu thiện chí nhằm cải thiện quan hệ thương mại song phương sau thời gian căng thẳng. Tuy nhiên, khối lượng mua này vẫn nhỏ, vì Trung Quốc vẫn ưu tiên nhập khẩu từ Nam Mỹ do giá và chất lượng ổn định hơn.

r shutterstock 1791759860
Đậu nành Mỹ (Ảnh: J.J. Gouin/shutterstock)

Công ty nhà nước COFCO của Trung Quốc đã mua khoảng 180.000 tấn đậu nành từ Hoa Kỳ, gồm 3 lô hàng, giao trong khoảng tháng 12 đến tháng 1.

Trước cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Trump-Tập, Hoa Kỳ và Trung Quốc đã đạt được một khung thỏa thuận sơ bộ (preliminary framework) về thương mại, trong đó gồm cả việc Trung Quốc có thể tăng mua nông sản Mỹ.

Đây là lần đầu tiên Trung Quốc mua đậu nành từ vụ mùa Hoa Kỳ năm 2025-26 kể từ đầu mùa, sau thời gian dài lờ đi nguồn hàng Mỹ vì căng thẳng thương mại với Washington.

Động thái mua bán này được cho là diễn ra ngay trước cuộc gặp gỡ giữa hai nhà lãnh đạo Donald Trump và Tập Cận Bình, và được đánh giá là một dấu hiệu khả quan cho đàm phán thương mại giữa hai nước.

Tuy nhiên, các thương lái và chuyên gia vẫn cảnh báo rằng con số hiện tại vẫn còn thấp so với nhu cầu lớn trước đây của Trung Quốc và không kỳ vọng việc hồi phục mạnh trong ngắn hạn — vì Trung Quốc đã mua đậu nành nhiều từ Nam Mỹ (Brazil, Argentina) và ưu tiên các nguồn đó.

Ý nghĩa và tác động

Về phía Hoa Kỳ

Người nông dân trồng đậu nành ở Hoa Kỳ đã chịu ảnh hưởng nặng nề do Trung Quốc trong suốt thời gian qua giảm mạnh việc thu mua đậu nành Mỹ. Ví dụ: Xuất khẩu đậu nành Mỹ tới Trung Quốc từ tháng 1 đến 8 năm 2025 chỉ là 218 triệu bushel đậu nành ≈ 5,93 triệu tấn, thấp hơn nhiều so với năm trước.

Việc Trung Quốc quay lại mua — dù với khối lượng nhỏ — được xem như tín hiệu tích cực cho nông dân Mỹ, có thể giúp ổn định giá và thị trường xuất khẩu.

Tuy nhiên, rủi ro vẫn lớn: nếu Trung Quốc không tiếp tục tăng thu mua, thì thiệt hại cho người nông dân Hoa Kỳ có thể vẫn kéo dài hoặc không hồi phục nhanh chóng được.

Về phía Trung Quốc

Động thái mua đậu nành Mỹ có thể là một bước đi chiến lược trong đàm phán thương mại — sử dụng việc mua hàng nông sản như một đòn bẩy để đạt được các mục tiêu lớn hơn (như thuế quan, quyền truy cập công nghệ, nguyên liệu hiếm…).

Dù vậy, Trung Quốc vẫn đang chuyển hướng sang dài hạn: đã mua nhiều đậu nành từ Nam Mỹ (Brazil, Argentina) và có thể tiếp tục làm vậy vì chi phí hoặc chất lượng phù hợp hơn (đậu nành Nam Mỹ có hàm lượng protein cao hơn so với hàng Mỹ).

Về thị trường nông sản & toàn cầu

Thị trường đậu nành tại Chicago phản ứng tích cực: Giá tương lai đậu nành tại Hoa Kỳ đã phản ứng tích cực với tin này, đạt đỉnh trong khoảng 15 tháng.

Thị trường nông sản — đặc biệt đậu nành — đang trở thành điểm then chốt nhạy cảm trong quan hệ Mỹ-Trung, và bất kỳ thay đổi lớn nào trong việc mua bán đều có thể ảnh hưởng chuỗi cung ứng toàn cầu.

Những điều cần theo dõi

Liệu Trung Quốc có mua thêm nhiều lô hàng lớn từ Hoa Kỳ trong các tháng tới hay không (ví dụ các thương lái cho rằng Trung Quốc có thể mua tới khoảng 8 triệu tấn đậu nành Mỹ để dự trữ chiến lược từ tháng 12 đến tháng 5, trị giá khoảng 4 tỷ USD).

Theo lời của Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent, Trung Quốc dự kiến sẽ tăng mua đậu nành Mỹ trong nhiều năm tới và Hoa Kỳ cảm thấy rất tốt về mùa vụ hiện tại và cả những mùa tới.

Kết quả của cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Trump và Tập — liệu có đi đến thỏa thuận thương mại lớn hơn không, và trong đó nông sản Mỹ có được đặt ưu tiên không.

Ảnh hưởng tới nông dân Mỹ và chính sách hỗ trợ của chính phủ Mỹ — nếu nhu cầu Trung Quốc không hồi phục nhanh chóng, người nông dân có thể cần hỗ trợ thêm.

Thiên Vân, Theo The Epoch Times, Newsmax, Reuters, Pro Farmer, Farm Policy News