Vương Quốc Anh sắp chứng kiến đợt tăng chi tiêu ngân sách quốc phòng lớn nhất kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, nhằm gửi đi một “thông điệp đến Moskva”, theo lời Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey tuyên bố hôm Chủ Nhật (1/6).

241219JohnHealey
John Healey, Bộ trưởng Quốc phòng Anh quốc, bên ngoài số 10 phố Downing, London, 23/7/2024 (ảnh minh họa, nguồn Shutterstock / Fred Duval)

Ông Healey cho biết kế hoạch hiện tại của chính phủ Đảng Lao Động về chi tiêu ngân sách quốc phòng đủ để cải tổ toàn diện quân đội quốc gia sau nhiều thập niên cắt giảm, tuy nhiên ông không kỳ vọng vào số lượng binh sĩ — hiện đang ở mức thấp kỷ lục — sẽ tăng cho đến đầu những năm 2030.

Ông Healey cho biết các kế hoạch chi tiêu ngân sách quốc phòng sẽ đạt mức 2,5% tổng sản lượng thu nhập quốc dân (GDP) vào năm 2027, tương đương với tăng thêm khoảng 13 tỉ bảng Anh (17 tỉ USD) mỗi năm. Ông Healey cũng khẳng định rằng những kế hoạch này “đang đi đúng hướng” và “không còn nghi ngờ gì nữa” rằng con số này sẽ chạm mốc 3% trong nhiệm kỳ quốc hội kế tiếp vào đầu những năm 2030.

Chính phủ Anh sẽ phản hồi vào thứ Hai (2/6) về một đợt đánh giá chiến lược quốc phòng, do ông Healey chủ trì và được lãnh đạo bởi Ngài George Robertson — cựu Tổng Thư ký NATO kiêm Bộ trưởng Quốc phòng dưới thời chính phủ Đảng Lao Động trước đây.

Đây được kỳ vọng sẽ là đợt đánh giá quốc phòng quan trọng nhất kể từ khi Liên Xô sụp đổ vào đầu những năm 1990, và sẽ đưa ra một loạt khuyến nghị để Vương Quốc Anh ứng phó với tình hình đe dọa mới, cả trên mặt trận quân sự lẫn không gian mạng.

Tương tự các quốc gia thành viên khác trong khối NATO, Vương Quốc Anh đã buộc phải rà soát lại chính sách quốc phòng một cách nghiêm túc kể từ khi Nga phát động chiến tranh toàn diện với Ukraine vào cuối tháng Hai năm 2022.

Đây là một thông điệp gửi tới Moskva”, ông Healey phát biểu với đài BBC.

Đây là nước Anh [không thoái lui], không chỉ tăng cường sức mạnh cho quân đội, đồng thời củng cố nền tảng công nghiệp quốc phòng của chúng ta, và đây là một phần trong sự chuẩn bị của chúng ta [thể hiện tinh thần sẵn sàng] chiến đấu nếu cần thiết”, ông Healey phát biểu.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng liên tục gây áp lực lên các thành viên NATO, buộc họ tăng chi tiêu quốc phòng. Trong những tháng gần đây, các quốc gia châu Âu— đứng đầu là Anh và Pháp — đã cấp tốc điều chỉnh hệ thống phòng thủ, trong bối cảnh ông Trump đang tái định hình chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, dường như gạt châu Âu sang một bên khi ông tìm cách kết thúc chiến tranh tại Ukraine. Ông Trump từ lâu đã hoài nghi về giá trị của NATO và phàn nàn rằng Hoa Kỳ đang bảo đảm an ninh cho các quốc gia châu Âu không đóng góp đúng mức với trách nhiệm của họ.

Ông Healey cũng cho rằng “nước Anh [hiện đang bị Nga] tấn công mỗi ngày” dưới hình thức khoảng 90.000 vụ tấn công mạng nhằm vào hệ thống quốc phòng của Anh từ các nguồn liên quan đến nhà nước Nga trong hai năm qua. Một bộ chỉ huy an ninh mạng để ứng phó với các mối đe dọa này dự kiến sẽ được thành lập theo các khuyến nghị của đợt đánh giá.

Tình hình căng thẳng đang gia tăng, nhưng chúng tôi đang chuẩn bị cho chiến tranh để đảm bảo hòa bình. Nếu quý vị đủ mạnh để đánh bại kẻ thù, thì quý vị có thể ngăn chặn họ tấn công ngay từ đầu”, ông Healey nói thêm.

Trong chuyến thăm nhà máy lắp ráp hỏa tiễn Storm Shadow hôm thứ Bảy (31/5), ông Healey cho biết chính phủ sẽ tài trợ việc mua sắm 7.000 vũ khí tầm xa sản xuất tại Anh Quốc, và nguồn ngân sách tài trợ mới sẽ tăng chi tiêu đạn dược của Anh đạt 6 tỷ bảng Anh trong những năm tới.

Sáu tỉ bảng trong năm năm tới dành cho những nhà máy như thế này cho phép chúng ta không chỉ sản xuất đạn dược trang bị cho lực lượng quân đội của chúng ta trong tương lai mà còn tạo ra công ăn việc làm ở mọi miền trên khắp Vương Quốc Anh”, ông Healey nói.

Về phía đối lập, ông Robert Jenrick — Bộ trưởng Tư pháp phản chiếu, một chức danh được Đảng Bảo Thủ đối lập tạo ra để giám sát cơ quan tương ứng của chính phủ Đảng Lao động cầm quyền — tuy hoan nghênh cam kết tăng chi tiêu quốc phòng của chính phủ, nhưng tỏ ra hoài nghi liệu Bộ Tài chính có thực hiện được hay không. Ông Jenric kêu gọi chính phủ phải tham vọng hơn, và tăng chi tiêu quốc phòng lên 3% GDP trong nhiệm kỳ quốc hội hiện tại, vốn có thể kéo dài đến năm 2029.

Chúng tôi cho rằng chờ đợi đến năm 2034 là quá lâu xét đến mức độ nghiêm trọng của tình hình hiện nay”, ông Jenrick nói với Sky News.