Thanh tra Chính phủ đã chuyển kết luận thanh tra tại công ty cổ phần gang thép Thái Nguyên sang UBKTTU để xem xét, xử lý đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có sai phạm.

gang thep thai nguyen tisco.com .vn
Công ty Gang thép Thái Nguyên. (Ảnh; tisco)

Ngày 1/3, Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 2.

Tại buổi họp, ông Bùi Ngọc Lam – Phó Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết cơ quan này đã công khai kết luận thanh tra dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 công ty gang thép Thái Nguyên (TISCO).

Thanh tra Chính phủ đã chuyển kết luận sang UBKTTU để xem xét, xử lý đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, sai phạm nêu tại Kết luận thanh tra.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ còn chuyển hồ sơ sang Bộ Công an để điều tra những vi phạm có dấu hiệu hình sự.

Trước đó, theo kết luận từ Thanh tra Chính phủ, năm 2005, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 của TISCO được phê duyệt với tổng mức đầu tư 3.843 tỷ đồng, dự kiến thời gian thực hiện là 2,5 năm, thời hạn thu hồi vốn dự kiến là 6,87 năm. Dự án có 2 gói thầu chính là mỏ sắt Tiến Bộ, tổng giá trị 442 tỷ đồng và gói thầu tổng EPC số 1 dây chuyền công nghệ luyện kim khu vực Lưu Xá, tổng giá trị 143 triệu USD (tương đương gần 2.300 tỷ đồng). Ngoài ra, dự án còn phải thực hiện 22 gói thầu khác.

Từ năm 2007, TISCO ký hợp đồng 01 EPC với nhà thầu Công ty tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MMC) trị giá 160,8 triệu USD (tỷ giá USD thời điểm này là 1 USD = 15.850 đồng). Hai bên xác định đây là giá trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng. Thời gian thực hiện dự kiến là 30 tháng.

Sau đó, TISCO và MMC đã ký với nhau nhiều phụ lục điều chỉnh nhiều nội dung quan trọng trong hợp đồng EPC đã ký. Theo số liệu của TISCO, tổng giá trị thanh toán tính đến ngày 31/12/2016 là gần 4.500 tỷ đồng, trong đó chi phí thiết bị hơn 2.100 tỷ đồng, chi phí xây dựng gần 1.000 tỷ… Tổng dư nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả của dự án là 3.900 tỷ (hiện lãi vay phải trả trên 40 tỷ đồng/tháng).

Thực tế dự án này đã phải kéo dài, chậm tiến độ trên 10 năm, đã tạm dừng thi công từ năm 2013 đến nay. Tổng mức đầu tư của dự án đã phải tăng nhưng toàn bộ các hạng mục chính chưa hoàn thành. MMC chưa chuyển đủ thiết bị theo danh mục, tình trạng máy móc thiết bị hư hỏng, sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật… ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án.

Theo Thanh tra Chính phủ, một trong những sai phạm nghiêm trọng tại dự án này là nâng tổng mức đầu tư hàng nghìn tỷ đồng thiếu cơ sở căn cứ pháp lý. Cụ thể, từ đề xuất của TISCO, tháng 8/2012, Tổng công ty thép Việt Nam (VNS) đã có văn bản gửi Bộ Công thương và đề nghị Thủ tướng điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án từ 3.800 tỷ lên 8.100 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ cho hay thời điểm xin ý kiến điều chỉnh tổng mức đầu tư, theo chỉ đạo của Thủ tướng, một số bộ, ngành và Ngân hàng Nhà nước cho ý kiến cho rằng việc dự án đội vốn là thiếu cơ sở nhưng Bộ Công thương khi đó với vai trò thẩm tra, rà soát vẫn trình Chính phủ phương án điều chỉnh tổng mức đầu tư.

Từ các sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng xử lý về kinh tế với số tiền sai phạm lên tới hàng ngàn tỷ đồng, bao gồm: thu hồi khoản tiền thanh toán cho MMC số tiền hơn 13 triệu USD; xử lý số tiền thanh toán sai cho các nhà thầu phụ hơn 876 tỷ đồng, gần 10 tỷ đồng chi cho việc tiếp khách, đi công tác nước ngoài,…

Phạm Toàn

Xem thêm: