Liệu pháp hương thơm và 24 tiết khí

Liệu pháp hương thơm là một phương pháp sử dụng hương thơm từ các loại thảo mộc để giúp thể xác và tinh thần được thư giãn, thậm chí nó còn có tác dụng chữa bệnh. Ngoài ra, người xưa còn sử dụng hương thơm thuận theo mùa và tiết khí trong năm.

Đề cập đến hương thơm, rất nhiều người sẽ liên tưởng đến phái nữ. Liệu pháp hương thơm thực sự có mối liên hệ chặt chẽ với phái nữ. Ví dụ, nữ tài tử Lý Thanh chiếu đã có rất nhiều ghi chép về hương thơm trong thơ của mình. Tác phẩm “Hồng Lâu Mộng” cũng miêu tả Giả Bảo Ngọc ở Tiêu Tương quán gặp Đại Ngọc, Bảo Thoa, Bảo Cầm và Tụ Yên đang ngồi quây quần sưởi ấm bên lồng hương và trò chuyện. Trong khuê phòng của nữ nhân thời xưa thường sử dụng các lư hương nhỏ và lồng để đốt hương, tạo ra mùi thơm thoải mái dễ chịu, gọi là “hương khuê”.

Trong liệu pháp hương thơm còn có sự đối ứng giữa 24 tiết khí và hương thơm được sử dụng, cho thấy người xưa biết cách thích nghi với sự thay đổi theo mùa, đạt được hài hòa về thể chất và tinh thần.

24 tiết khí phản ánh nhịp điệu biến hóa của tự nhiên, là những ngày quan trọng trong năm, cũng ảnh hưởng rất lớn đến việc ăn, mặc, ở, đi lại của con người. 24 tiết khí là: lập xuân, vũ thủy, kinh chập, xuân phân, thanh minh, cốc vũ, lập hạ, tiểu mãn, mang chủng, hạ chí, tiểu thử, đại thử, lập thu, xử thử, bạch lộ, thu phân, hàn lộ, sương hàng, lập đông, tiểu tuyết, đại tuyết, đông chí, tiểu hàn, đại hàn. Những tiết khí này căn cứ vào sự thay đổi vị trí của mặt trời trên đường hoàng đạo và trình tự biến hóa khí hậu trên trái đất mà chia một năm ra làm 24 giai đoạn, mỗi giai đoạn khoảng 15 ngày. 

Đối với 24 tiết khí, mỗi một tiết khí đều có nội hàm nhân văn và hương vị tự nhiên riêng biệt, đồng thời nó cũng có hương khí tương ứng. Vô luận là chế tác hay sử dụng hương thơm theo tiết khí thì đều là di sản văn hóa, cũng thể hiện ra tính thẩm mỹ của cuộc sống và đạo dưỡng sinh.

Trong số rất nhiều tài liệu nghiên cứu về hương thì cuốn “Hương thừa. Hối trai hương phổ” do Chu Gia Trụ thời Vạn Lịch nhà Minh viết là nổi tiếng nhất, cũng đề cập đến cách sử dụng hương thơm theo mùa, theo tiết khí. Ví như trong sách viết: “Mùa xuân đốt hương phải có mùi thơm của trăm hoa. Nếu là mưa xuân rả rích, ta sẽ ở trong sơn thất tao nhã, uống trà chơi nhạc, thưởng thức hương hoa mai…”

Cổ nhân cho rằng hương thơm của mùa xuân chủ yếu là để đánh thức sức sống, hương thơm của mùa hè sẽ mang lại cho con người sự mát mẻ, hương thơm của mùa thu sẽ giúp con người cảm nhận được thu hoạch và sự yên bình, còn hương thơm của mùa đông sẽ có tác dụng giữ ấm và hướng nội.

Xuân phân là thời điểm ngày và đêm đều nhau, nóng lạnh ở mức trung bình, vạn vật hồi sinh, cây cối sinh trưởng nên rất thích hợp sử dụng hương gỗ ngũ hành.

Có thể sử dụng hương thơm tươi mát của hoa nhài, hoa hồng… để tiếp đón mùa hè nóng bức đang đến. Ngày hạ chí là ngày có dương khí mạnh nhất, ban ngày dài nhất nên có thể lựa chọn hương mát mẻ của hoa chanh, hoa bưởi, hoa nhài, hương quả chanh… Những loại hương này cũng phù hợp với sinh lực và sự sôi động của mùa hè. Ngoài ra cũng có thể lựa chọn trầm hương, tô hạp hương và các loại hương khác có mùi thơm dịu và thanh khiết.

Thu phân là thời điểm ngày đêm đều nhau, cái se lạnh ngày càng mạnh, vì vậy, có thể lựa chọn những mùi hương gỗ êm dịu như gỗ đàn hương, bách mộc… để cảm nhận thêm sự yên bình, sâu lắng của mùa thu và niềm vui thu hoạch.

Trong ngày đông chí, do đêm dài ngày ngắn, vạn vật đều ẩn tàng và không khí lạnh tràn vào nên có thể chọn các loại hương ấm áp và sâu lắng như hương từ gỗ đàn hương hay gỗ tuyết tùng để cảm nhận cảm giác thư thái, tĩnh lặng và ôn hòa. 

24 tiết khí sử dụng ngôn ngữ vô hình để dẫn dắt sự sinh trưởng và suy tàn của vạn vật. Khi sử dụng hương trong mỗi tiết khí,  chúng ta có thể khám phá một lối sống phong phú và nhiều màu sắc hơn, làm cho cuộc sống có phần chậm lại và thư thái hơn. Yêu cầu sử dụng hương liên tục thay đổi theo các tiết khí khác nhau, kích phát sự sáng tạo, đồng thời tạo ra cảm giác hài hòa cho thể xác và tinh thần.

Việc sử dụng hương thơm trong xã hội ngày nay cũng không phải là điều xa lạ, tuy nhiên không được tinh tế như thời xưa. Qua văn hóa dùng hương trong cuộc sống, chúng ta cũng có thể thấy được chất lượng cuộc sống của một gia đình và tính cách riêng của một cá nhân.

Theo Vision  Times tiếng Trung
Tác giả: Sơ Tân
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Hương thơm: Liệu pháp tĩnh tâm dưỡng thần của người xưa

Mời xem video: