Phát hiện dấu vết của dòng sông cổ đại trên sao Hỏa

Một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã tìm thấy bằng chứng mới về những dòng sông chảy trên bề mặt sao Hỏa hàng tỷ năm trước.

Theo một nghiên cứu được công bố hôm 5/5 vừa qua trên tạp chí Nature Communications, các nhà khoa học đã phân tích hình ảnh có độ phân giải cao được chụp từ máy ảnh HiRISE trên Tàu Quỹ đạo Trinh sát Sao Hỏa MRO (Mars Reconnaissance Orbiter) của NASA.

“Thật không may, chúng ta không có khả năng trèo lên đó để quan sát các chi tiết nhỏ hơn, nhưng rõ ràng là có nhiều điểm tương đồng lớn với đá trầm tích trên Trái đất,” tác giả chính của nghiên cứu, Francesco Salese (đến từ Đại học Utrecht, Hà Lan), cho biết trong một tuyên bố.

Nhóm nghiên cứu đã biến các hình ảnh thành bản đồ địa hình 3D của lưu vực Hellas trên Sao Hỏa (ảnh a dưới đây), một trong những miệng hố va chạm lớn nhất trong hệ mặt trời của chúng ta. Họ đã phát hiện ra các lớp trầm tích cao khoảng 200m và rộng 1,5 km, gần gấp đôi chiều cao của Vách đá Trắng Dover (chạy dọc theo bờ biển Anh), theo tờ New Scientist (ảnh b và c).

“Để tạo ra các lớp trầm tích dày 200m này, chúng ta cần một môi trường có khả năng duy trì lượng nước đáng kể,” ông Salese cho biết trên tờ New Scientist.

Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng phát hiện này có thể giúp ích cho việc nghiên cứu cuộc sống cổ đại trên Sao Hỏa trong tương lai.

“Chúng tôi chưa bao giờ thấy lớp đá trầm tích nào tương tự, vậy nên chúng tôi chắc chắn rằng nó được hình thành từ rất lâu rồi,” ông Joel Davis, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên ở London (Anh), đồng tác giả nghiên cứu cho biết.

“Các dòng sông hình thành nên những lớp đá này không phải là hiện tượng hiếm gặp – chúng có thể hoạt động trong hàng chục đến hàng trăm ngàn năm,” ông Davis cho hay.

Các nhà khoa học khám phá ra điều này là nhờ vào một số công nghệ ưu việt hiện vẫn đang xoay quanh sao Hỏa, cách Trái đất hàng trăm triệu km. Ví dụ, camera trên tàu MRO của NASA có khả năng chụp ảnh trên sao Hỏa với độ phân giải 25cm/pixel từ khoảng cách 400 km.

“Trên Trái đất, các lớp đá trầm tích đã được những nhà địa chất sử dụng trong nhiều thế hệ nhằm tìm hiểu hành tinh của chúng ta trong hàng triệu hay thậm chí hàng tỷ năm trước,” ông William McMahon giải thích.

“Bây giờ chúng ta có công nghệ để mở rộng phương pháp này đến một hành tinh khác, như sao Hỏa, nơi lưu giữ đá trầm tích cổ xưa có tuổi đời nhiều hơn những tảng đá trên Trái đất của chúng ta,” ông McMahon cho biết thêm.

Sao Hỏa đã là chủ đề tranh cãi nhiều thập kỷ qua, bởi đã xuất hiện nhiều hình ảnh về các phế tích, các kiến trúc có hình dáng kim tự tháp, cho đến số lượng lớn những người có danh tiếng đã bước ra tiết lộ thông tin, thậm chí cho rằng từng tồn tại các nền văn minh trên hành tinh đỏ. (Xem bài: Sao Hỏa có thể đã từng tồn tại nền văn minh?