Báo cáo của Bộ Tài chính về kết quả giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động năm 2023 đối với các doanh nghiệp có vốn nhà nước khối trung ương tiếp tục xướng danh Công ty TNHH Truyền hình số vệ tinh Việt Nam (VSTV), liên doanh của VTV với nhà đầu tư Pháp Canal (K+) với khoản lỗ 496 tỷ đồng, lỗ lũy kế lên tới 4300 tỷ đồng.

Screen Shot 2024 10 10 at 3.29.03 PM
Ông Thomas Jayet – Tổng Giám đốc VSTV phát biểu tại Hội thảo ASEAN về Chuyển đổi số báo chí – Kiến tạo tri thức số ngày 21/9/2023. Nguồn ảnh Báo tin tức.

Bộ Tài chính vừa công bố Báo cáo về kết quả giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động năm 2023 đối với các doanh nghiệp có vốn nhà nước khối trung ương. Theo đó, 34/55 doanh nghiệp kinh doanh có lãi, 16 doanh nghiệp không có báo cáo lãi hay lỗ và 5 doanh nghiệp lỗ nặng.

Danh sách 5 doanh nghiệp ghi nhận lỗ tiếp tục xướng tên Công ty TNHH Truyền hình số vệ tinh Việt Nam (VSTV), liên doanh của VTV với nhà đầu tư Pháp Canal (K+) với khoản lỗ sâu 496 tỷ đồng, lỗ lũy kế lên tới 4300 tỷ đồng.

Chuỗi ngày dài lỗ của Liên doanh VTV Canal (K+) có thể tính từ ngày đầu khởi nghiệp (2009). Đặc biệt, sau thời gian Covid, với những khó khăn tới từ thị trường, từ việc thay đổi hành vi tiêu dùng của khách hàng trên thị trường truyền hình trả tiền, tình trạng lỗ của VSTV càng trở nên trầm trọng, chưa tìm được lối thoát.

Cụ thể, năm 2019 (thời điểm trước Covid), doanh thu VSTV đạt 1171 tỷ đồng, ghi nhận lỗ 247,6 tỷ đồng. Năm 2020, doanh thu đạt 1062 tỷ đồng, ghi nhận lỗ 265,4 tỷ đồng. Năm 2021, doanh thu đạt 1071 tỷ đồng, ghi nhận lỗ 342,4 tỷ đồng. Năm 2022, 2023, doanh nghiệp tiếp tục lỗ tương ứng 379 tỷ đồng và 496 tỷ đồng, nâng lỗ lũy kế trên 4300 tỷ đồng.

VTV có đang điều hành khoản lỗ của VSTV (K+)

Theo công bố, thành lập năm 2009, VSTV – đơn vị sở hữu Truyền hình K+ là công ty liên doanh của Tổng công ty truyền hình cáp Việt Nam – VTVcab (thuộc VTV) và Canal+, một trong những đơn vị kinh doanh dịch vụ truyền hình lớn nhất châu Âu.

Đến năm 2013, phần vốn góp vào VSTV của VTVcab được chuyển giao về VTV quản lý. VSTV có vốn điều lệ 20,1 triệu USD, trong đó VTV nắm 51%, tương đương 10,2 triệu USD, Canal+ nắm 49% còn lại.

Mặc dù nắm giữ 49% cổ phần nhưng có vẻ như Canal+ mới là đơn vị nắm quyền vận hành VSTV.

Báo cáo tài chính của Canal+ liệt kê  VSTV trong danh sách các công ty con nằm dưới quyền kiểm soát của Canal+. Theo đó, kết quả kinh doanh của VSTV được hợp nhất vào kết quả kinh doanh chung của Canal+ cũng như tập đoàn mẹ Vivendi do Canal+ nắm quyền vận hành cũng như quyền kiểm soát tài chính của VSTV.

Phần lớn dòng tiền vay nợ chu cấp cho VSTV hoạt động cũng đến từ tập đoàn mẹ Vivendi hoặc từ ngân hàng theo bảo lãnh của Vivendi.

Như vậy, dù VTV là cổ đông chi phối, nhưng trên thực tế, tập đoàn Pháp Canal+ mới là người thực sự điều hành các hoạt động cũng như chiến lược phát triển của K+ và VTV đồng ý với điều khoản này.

Trong quá trình hoạt động, cũng đã có nhiều câu hỏi đặt ra cho liên doanh VTV, Canal+ như việc Canal+ vừa là chủ sở hữu chiếm 49% vốn góp, vừa là chủ nợ cho vay, người bảo lãnh vay và người đứng ra cung cấp dịch vụ bản quyền bóng đá cho K + nên khả năng chuyển giá có xảy ra hay không?

Nỗ lực thoái vốn bất thành của VTV

Trong suốt một thời gian dài kể từ khi thành lập VSTV (K+) năm 2009, doanh nghiệp này thường xuyên lỗ lớn, có những thời điểm lỗ trung bình 1 tỷ đồng/ngày. Rất nhiều câu hỏi được đặt ra cho VTV về việc duy trì một liên doanh lỗ lớn trong nhiều năm mà không thể kiểm soát. Tuy nhiên, đến tận năm 2022, đơn vị này mới hoàn thành được hồ sơ để chào bán phần vốn góp tại VSTV (K+).

Cụ thể, đầu năm 2022, VTV đã từng niêm yết việc đấu giá phần vốn góp tại VSTV trên sàn HNX nhưng không thành công. Ban đầu, VTV muốn bán 15% trong số 51% vốn góp với giá khởi điểm 188,7 tỷ đồng. Phần vốn góp này tính theo giá trị ban đầu khoảng 51,6 tỷ đồng. Tuy nhiên, cả hai phiên đấu giá đã không thể tổ chức do không có nhà đầu tư nào quan tâm đăng ký tham dự. Tại phiên đấu giá thứ ba VTV lại hạ xuống mức 5% vốn góp nhưng vẫn không tìm được nhà đầu tư.

Liên quan tới phần vốn góp của VTV vào liên doanh kể từ khi thành lập, VTV góp vốn bằng giá trị tài sản là hệ thống cơ sở vật chất phát sóng DTH (Direct to home – phương thức truyền dẫn qua vệ tinh), cùng 100.000 thuê bao đang sử dụng hệ thống DTH của VCTV (ở thời điểm ký hợp đồng).

Hệ thống kỹ thuật này đặt trên khu đất nằm tại phường Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên, tĩnh Vĩnh Phúc. Tổng diện tích đất mà VSTV đang sử dụng tính đến thời điểm 31/12/2021 là 32.742,4 m2. Căn cứ trên hợp đồng thuê đất ký giữa Đài Truyền hình Việt Nam và UBND tỉnh Vĩnh Phúc và Công văn 12254/BTC-QLCS ngày 03/09/2014 của Bộ Tài Chính, Đài Truyền hình Việt Nam ký hợp đồng thuê đất, trả tiền thuê đất hàng năm và VSTV là bên trả tiền thuê đất hàng năm cho Nhà nước thông qua Đài Truyền hình Việt Nam trong suốt thời hạn của liên doanh.

Nguyên Hương