Bệnh mạn tính có thể đảo ngược: Đừng từ bỏ hy vọng
- Khánh Ngọc
- •
Khoảng 22 – 23 triệu người Việt Nam đang sống chung với ít nhất một bệnh mạn tính. Nhiều người bị bệnh mạn tính hay nói vui rằng “sống chung với lũ” như thể hiện sự bó tay bất lực, nhưng ít ai nghĩ rằng bệnh mạn tính có khả năng phục hồi hoàn toàn.
Hãy đồng hành cùng Tiến sĩ dinh dưỡng Sina McCullough trong hành trình tìm kiếm sự thật về thực phẩm và sức khỏe. Được đào tạo như một nhà khoa học và mang tâm hồn của một nhà báo, Tiến sĩ McCullough mang đến những dữ liệu và góc nhìn sắc sảo giúp chúng ta sống khỏe mạnh, hạnh phúc và tự do.
“Chúng tôi không thể làm gì hơn nữa”, bác sĩ nói với tôi.
Khi đó tôi ở độ tuổi 30 và hầu như ngày nào cũng phải chật vật để ra khỏi giường vì những cơn đau dữ dội và tình trạng suy nhược triền miên. Sau khi gặp vô số bác sĩ và trải qua hàng loạt xét nghiệm trong hơn hai thập niên, tôi được bảo rằng các triệu chứng chỉ là do tôi tưởng tượng ra. Nhưng tôi biết có điều gì đó nghiêm trọng đang xảy ra trong cơ thể mình và tôi không tin rằng mình không thể chữa khỏi.
Vì vậy, chồng tôi và tôi đã cùng nhau miệt mài đọc các các tài liệu khoa học và đưa ra giả thuyết rằng căn nguyên của tôi là “hội chứng ruột rò rỉ” do gluten và các hóa chất nhân tạo như sinh vật biến đổi gen (GMO), thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ gây ra. Tôi chuyển sang chế độ ăn hữu cơ, không gluten và thử nhiều phác đồ như chế độ ăn GAPS (Hội chứng Ruột và Tâm lý), chế độ ăn loại trừ và chế độ ăn chống nấm candida.
Tuy nhiên, các triệu chứng không những không cái thiện mà còn trở nên nặng hơn và tình trạng dị ứng thực phẩm trở nên trầm trọng đến mức ngay cả những thực phẩm lành mạnh như táo hay chuối cũng khiến tôi phát bệnh. Dù nấu ăn hoàn toàn tại nhà và chỉ dùng thực phẩm hữu cơ nhưng sức khỏe của tôi vẫn tiếp tục suy giảm.
Ở thời điểm tệ nhất, tôi dành gần như cả ngày nằm trên sàn nhà, quá yếu để leo cầu thang hoặc đứng đủ lâu để rửa một chiếc bát. Toàn thân đau nhức đến mức tôi không thể cầm nổi một chiếc cốc. Mỗi hơi thở đều khiến lồng ngực đau thắt như sắp gãy và tôi bắt đầu sụt cơ – mất gần 7kg chỉ trong một tháng, dù tôi ăn uống gần như liên tục.
Tôi hiểu rằng, nếu không ngăn lại được sự suy kiệt này, tôi sẽ không thể sống để nhìn thấy các con tốt nghiệp trung học hay lập gia đình. Trong khi đó, y học phương Tây không đưa ra được giải pháp nào – ngoài thuốc men. Vì thế, tôi đã phó thác bản thân cho Chúa. Rồi Ngài dẫn tôi đến một bác sĩ y học chức năng, người chẩn đoán tôi mắc bệnh tự miễn – viêm khớp dạng thấp ở giai đoạn tiến triển kèm ngộ độc asen, hội chứng ruột rò rỉ và thiếu hụt dinh dưỡng ở mức nguy kịch.
Chẩn đoán này giống như một bản án, gắn chặt tôi với nhãn “bệnh tự miễn” suốt đời. Khi y học chính thống chỉ có thể giúp kiểm soát triệu chứng mà không đem lại hy vọng hồi phục hoàn toàn, đó là một thực tế vô cùng nặng nề.
Vì vậy, tôi đã thay đổi góc nhìn, không để một chẩn đoán nào đó định nghĩa con người tôi. Tôi cũng tin rằng nếu chính lối sống của tôi góp phần gây ra bệnh tật, thì lối sống ấy cũng có thể mang lại sức mạnh chữa lành cho tôi.
Hôm nay, hơn chín năm sau, bệnh tình của tôi không chỉ thuyên giảm mà tôi đã hoàn toàn khỏi bệnh và tràn đầy năng lượng hơn cả những năm tháng tuổi đôi mươi!
Khả năng chữa lành bệnh mạn tính là có thật
Trong khi y học chính thống vượt trội trong điều trị các chấn thương cấp tính thì cách tiếp cận của họ với bệnh mạn tính và bệnh tự miễn lại thường xem đó là những tình trạng kéo dài suốt đời, chỉ có thể kiểm soát phần lớn bằng thuốc – và hiếm khi đưa ra hy vọng hồi phục thực sự. Tuy nhiên, các tài liệu khoa học lại cho thấy một bức tranh khác: rất nhiều ca lâm sàng và thử nghiệm lâm sáng chứng minh rằng bệnh mạn tính hoàn toàn có thể đảo ngược.
Viêm khớp
Tôi đã đảo ngược bệnh viêm khớp dạng thấp bằng cách thay đổi lối sống, bao gồm chế độ ăn nhiều chất béo, không ngũ cốc và duy trì tinh thần tích cực – mà không cần dùng thuốc. Gần một thập niên sau, tôi hoàn toàn khỏi bệnh.
Thay đổi chế độ ăn uống có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đảo ngược bệnh viêm khớp dạng thấp. Một thử nghiệm lâm sàng năm 2021 đăng trên Nutrients (Tập san Dinh dưỡng) cho thấy bệnh nhân viêm khớp dạng thấp đã giảm đau đáng kể và cải thiện sức khỏe thể chất lẫn tinh thần sau ba tháng áp dụng chế độ ăn không gluten, không lactose và không thịt.
Một bài đánh giá năm 2014 đăng trên Cell Metabolism (Tập san Chuyển hóa Tế bào) nhấn mạnh việc nhịn ăn gián đoạn như một phương pháp giúp giảm viêm và giảm đau. Khi kết hợp nhịn ăn với chế độ ăn chay, hiệu quả giảm triệu chứng càng rõ rệt, theo kết quả một thử nghiệm lâm sàng kéo dài hai năm.
Một thử nghiệm lâm sàng năm 2002 cũng ghi nhận việc giảm đau, cải thiện chức năng vận động và tăng cường sức sống ở những người ăn theo chế độ ăn Địa Trung Hải, so sánh với nhóm ăn theo kiểu phương Tây.
Ung thư
Theo một bài đánh giá năm 2024 đăng trên Cancers (Tập san Ung thư), hiện tượng thoái lui khối u tự phát – tức là khối u thu nhỏ lại và biến mất mà không cần điều trị thông thường, và hiện tượng hồi quy khối u – tức là tế bào ung thư trở lại thành tế bào bình thường, đã được ghi nhận ở con người trong nhiều thế kỷ. Nhịn ăn và sốt được ghi nhận là những yếu tố có khả năng kích hoạt quá trình đảo ngược bệnh.
Một bài đánh giá năm 2011 đăng trên Natural Science, Biology and Medicine (Tập san Khoa học Tự nhiên, Sinh học và Y học) khẳng định rằng khả năng tự hồi phục khỏi ung thư “giờ đây được xem là một thực tế không thể phủ nhận” và không phải là hiện tượng hiếm gặp. Bài đánh giá ghi nhận rằng riêng trong năm 2002, mỗi tháng có hơn bốn bài báo được đăng trên các Tập san y khoa công bố các trường hợp tự hồi phục.
Bệnh tim
Một thử nghiệm lâm sàng mang tính bước ngoặt vào năm 1998 đã chứng minh rằng việc thay đổi lối sống không chỉ có thể ngăn ngừa mà còn đảo ngược bệnh mạch vành. Trong thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng này, những bệnh nhân mắc bệnh mạch vành mức độ trung bình đến nặng được chia thành hai nhóm: nhóm đối chứng được chăm sóc thông thường và nhóm thử nghiệm can thiệp chuyên sâu bằng thay đổi lối sống, bao gồm chế độ ăn chay toàn phần chứa 10% chất béo, tập thể dục nhịp điệu, quản lý căng thẳng, cai thuốc lá và hỗ trợ nhóm.
Sau 5 năm, nhóm điều trị theo chuẩn thông thường cho thấy tình trạng tắc nghẽn động mạch vành tăng lên – một yếu tố dẫn đến đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim do động mạch vành nuôi dưỡng tim. Ngược lại, nhóm thực hiện thay đổi lối sống ghi nhận mức độ giảm tắc nghẽn động mạch vành và ít biến cố tim mạch hơn.
Những thử nghiệm gần đây về chế độ ăn Địa Trung Hải cho thấy chất béo lành mạnh có thể đóng vai trò quan trọng hơn trong việc giảm tử vong do tim mạch và ngăn ngừa bệnh tim so với các chế độ ăn ít chất béo hoặc ít cholesterol truyền thống, theo một bài đánh giá năm 2020 đăng trên Nutrients (Tập san Dinh dưỡng).
Trầm cảm và lo âu
Một báo cáo về loạt ca hồi cứu năm 2024 được đăng trên Frontiers in Nutrition (Tập san Tiên Phong trong Dinh Dưỡng) ghi nhận sự đảo ngược của chứng trầm cảm nặng và rối loạn lo âu lan tỏa ở ba người trưởng thành sau khi áp dụng chế độ ăn ketogenic. Tất cả đều đạt thuyên giảm hoàn toàn trong vòng 12 tuần.
Một bài đánh giá tổng quan năm 2023 cho thấy tập luyện thể thao giúp giảm mức độ trầm cảm và lo âu từ nhẹ đến trung bình ở người trưởng thành với hiệu quả tương đương hoặc thậm chí nhỉnh hơn so với thuốc điều trị chuẩn. Tất cả các hình thức vận động – tập sức mạnh, aerobic, yoga hoặc kết hợp – đều mang lại lợi ích. Một bài tổng quan năm 2024 cũng ghi nhận tập aerobic giúp giảm triệu chứng trầm cảm.
Theo bài đánh giá tổng quan, tập luyện giúp cải thiện các triệu chứng trầm cảm thông qua nhiều cơ chế: chẳng hạn như tăng các chất dẫn truyền thần kinh “tạo cảm giác dễ chịu” như serotonin và norepinephrine, giảm viêm toàn thân và giúp cân bằng nội tiết tố.
Bệnh Alzheimer
Theo một nghiên cứu năm 2016 đăng trên Aging (Tập san Lão hóa), suy giảm nhận thức ở giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer có thể đảo ngược.
Khi áp dụng một chương trình điều trị cá thể hóa và toàn diện, một số bệnh nhân cho thấy cải thiện nhận thức rõ rệt, thậm chí có người lấy lại được chức năng bình thường và quay trở lại công việc.
Các loại thuốc đơn lẻ cho đến nay chưa thể đảo ngược bệnh Alzheimer. Thay vào đó, sự kết hợp các biện pháp can thiệp vào căng thẳng, chế độ ăn uống, vận động và môi trường có thể là chìa khóa, theo các tác giả.
Một bài đánh giá năm 2023 cũng ghi nhận cải thiện chức năng nhận thức ở bệnh Alzheimer khởi phát sớm khi áp dụng liệu trình cá thể hóa và toàn diện.
Bệnh tiểu đường loại 2
Một bài đánh giá năm 2019 tổng hợp 99 nghiên cứu, đăng trên Nutrients (Tập san Dinh dưỡng) cho thấy bệnh tiểu đường loại 2 có thể được đảo ngược hoặc cải thiện thông qua việc hạn chế carbohydrate (chất đường bột), chế độ ăn rất ít calo hoặc phẫu thuật giảm béo.
Một nghiên cứu cho thấy cả chế độ ăn rất ít carbohydrate (dưới 20 gram carbohydrate mỗi ngày) và chế độ ăn ít calo đều giúp cải thiện đường huyết (HbA1c), giảm cân, đồng thời loại bỏ nhu cầu sử dụng thuốc điều trị tiểu đường ở những bệnh nhân béo phì mắc tiểu đường loại 2.
Dù cả hai phác đồ dinh dưỡng đều cho kết quả tích cực nhưng chế độ ăn ít carbohydrate mang lại hiệu quả vượt trội hơn, với hơn 95% người tham gia có thể ngừng hoặc giảm thuốc điều trị tiểu đường sau 24 tuần, so với 62% ở nhóm ăn ít calo.
Lupus
Một nghiên cứu năm 2016 đăng trên Arthritis Care & Research (Tập san của Hiệp hội Thấp khớp học Hoa Kỳ) đã khảo sát sự thuyên giảm hoàn toàn ở bệnh nhân lupus trong khoảng suốt 32 năm. Gần 15% bệnh nhân đạt được thuyên giảm hoàn toàn trong ít nhất ba năm và 4,3% duy trì được tình trạng này tối thiểu 10 năm. Thuyên giảm hoàn toàn được định nghĩa là không còn triệu chứng, kết quả xét nghiệm trở về bình thường và không cần dùng thuốc.
Xơ cứng teo cơ một bên (ALS)
Một nghiên cứu năm 2016 đăng trên Neurology (Tập san Thần kinh học) đã phân tích dữ liệu của 3.132 bệnh nhân xơ cứng teo cơ một bên (ALS) và phát hiện ra rằng 7% trong số này có giai đoạn ổn định bệnh kéo dài 18 tháng, trong khi dưới 1% cho thấy sự đảo ngược tiến triển bệnh. Dù tỷ lệ rất nhỏ, nhưng điều này vẫn cho thấy khả năng đảo ngược là có thật.
Kể từ đó, Tiến sĩ Richard Bedlack, Trưởng nhóm nghiên cứu, đã xác nhận 62 trường hợp đảo ngược ALS – bao gồm những bệnh nhân từng phải dùng máy thở nhưng sau đó có thể tự thở, những người từng phải ngồi xe lăn nhưng có thể chạy lại và những người từng phụ thuộc vào thiết bị hỗ trợ giọng nói nhưng có thể nói trở lại hoàn toàn tự nhiên.
Bệnh Parkinson
Một người đàn ông 65 tuổi mắc bệnh Parkinson tình cờ được kê 250 miligam niacin mỗi ngày để điều trị tăng cholesterol máu. Không chỉ mức cholesterol được cải thiện, các triệu chứng Parkinson của ông cũng được cải thiện bất ngờ – từ chức năng vận động, khả năng nhận thức cho đến chất lượng giấc ngủ mà không có tác dụng phụ. Các nhà nghiên cứu cho rằng niacin có thể giúp đảo ngược bệnh Parkinson nhờ tác dụng chống viêm.
Dự án Phục hồi Parkinson cũng ghi nhận nhiều trường hợp phục hồi từ bệnh lý này.
Hen phế quản
Hiện tượng thuyên giảm hen phế quản khá phổ biến ở trẻ em, với nhiều trẻ sẽ khỏi hen khi lớn lên. Ở người trưởng thành, sự thuyên giảm cũng có thể xảy ra, với tỷ lệ dao động từ 2% đến 52%, theo một đánh giá năm 2022. Một số người tham gia nghiên cứu đã đạt được sự thuyên giảm hoàn toàn, nghĩa là không còn triệu chứng cần thuốc và chức năng phổi trở lại bình thường.
Một thử nghiệm lâm sàng năm 2007 báo cáo những cải thiện đáng kể triệu chứng hen và chức năng phổi sau tám tuần áp dụng chế độ giảm calo cách ngày. Theo đó, người tham gia ăn uống bình thường trong một ngày, sau đó giảm lượng calo xuống dưới 20% nhu cầu bình thường vào ngày kế tiếp.
Điều tốt nhất chúng ta có thể làm?
Đảo ngược bệnh không chỉ là điều khả thi – mà nó đang xảy ra ở khắp quanh ta. Khoa học cho thấy có nhiều hơn một con đường để đạt được điều đó. Điều quan trọng là tìm ra phương pháp phù hợp với bạn. Nhưng hành trình luôn bắt đầu bằng một bước đầu tiên quan trọng: tin rằng việc đảo ngược bệnh là có thể – một tư duy thường bị xem nhẹ trong hệ thống y tế hiện nay.
Ví dụ, dù ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy bệnh tiểu đường loại 2 có thể được đảo ngược, nhưng “việc đạt được sự đảo ngược bệnh chưa được khuyến khích phổ biến trong hệ thống chăm sóc sức khỏe” và các phương pháp can thiệp đảo ngược bệnh “không phải là lựa chọn điều trị tiêu chuẩn hàng đầu”, theo bài điểm luận năm 2019 trên Nutrients (Tập san Dinh dưỡng).
Nếu mục tiêu không phải là đảo ngược bệnh, thì tiêu chuẩn chăm sóc y khoa phương Tây chưa phải là điều tốt nhất chúng ta có thể làm.
Sức khỏe, hy vọng và hành trình hướng tới sự lành mạnh
Chúa đã ban cho tôi cơ hội sống lần thứ hai trong cuộc đời và tôi tin điều tương tự cũng có thể đến với những người khác.
Chuyên mục này sẽ mang đến cho bạn những giải pháp thiết thực để đảo ngược các bệnh mạn tính, nuôi dưỡng cơ thể một cách tự nhiên và sống khỏe mạnh mà không phải phụ thuộc vào thuốc men suốt đời.
Hãy coi tôi như một điều tra viên sức khỏe của riêng bạn; nếu bạn có câu hỏi hoặc cảm thấy lạc giữa biển thông tin y tế, hãy liên hệ với tôi. Tôi sẽ tìm hiểu nghiên cứu và chia sẻ những hiểu biết sâu sắc để hỗ trợ hành trình của bạn.
Tham gia trò chuyện
Hãy kết nối, hỗ trợ và truyền cảm hứng cho nhau trên con đường tìm đến sức khỏe, hạnh phúc và tự do mà tất cả chúng ta đều xứng đáng có được.
Câu hỏi cho cộng đồng: Bạn có đang sống chung với bệnh mạn tính hoặc bệnh tự miễn không? Hãy chia sẻ câu chuyện của bạn trong phần bình luận.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Thông tin được cung cấp chỉ nhằm mục đích giáo dục và phản ánh quan điểm của Tiến sĩ Sina McCullough, một nhà khoa học, không phải bác sĩ y khoa. Thông tin này không nhằm mục đích tư vấn y tế hoặc thay thế cho hướng dẫn từ nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Luôn tham khảo ý kiến của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trước khi thay đổi chế độ ăn uống, thuốc men hoặc lối sống. Sử dụng thông tin này với rủi ro của riêng bạn.
Theo The Epoch Times
Xem thêm
Từ khóa Bệnh mạn tính
