Lợi khuẩn đầu tiên chịu kháng sinh phổ rộng

Thanh Long
•
Chủ Nhật, 14/09/2025

Các nhà khoa học quốc tế vừa công bố một phát hiện mang tính đột phá trong lĩnh vực vi sinh và y học: Bifidobacterium breve PRL2020 – chủng lợi khuẩn đầu tiên được chứng minh có khả năng sống sót bền vững trong môi trường kháng sinh phổ rộng như Amoxicillin và Amoxicillin-Clavulanate (Augmentin), đồng thời không mang nguy cơ truyền gen kháng thuốc sang vi khuẩn gây bệnh.

Vi sinh vat — *Bifidobacterium breve (Ảnh minh họa: Shutterstock)*

Phát hiện khác biệt so với lợi khuẩn thông thường

Kháng sinh phổ rộng thường được kê đơn trong nhiều tình trạng nhiễm khuẩn, đặc biệt ở đường hô hấp và tiêu hóa. Vấn đề là khi tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, chúng đồng thời phá vỡ hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến tiêu chảy, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa, thậm chí tăng nguy cơ nhiễm trùng cơ hội.

Trong thử nghiệm mới, các nhà khoa học nhận thấy Bifidobacterium breve PRL2020 có khả năng tồn tại ổn định trong môi trường chứa Amoxicillin và Amoxicillin/Clavulanate – điều mà hầu hết các lợi khuẩn khác không thể làm được. Phép thử MIC (Minimum Inhibitory Concentration) theo chuẩn châu Âu (EFSA) cho thấy chủng này có mức đề kháng rõ rệt so với các chủng thông thường.

Không làm lan rộng kháng thuốc

Một trong những nỗi lo lớn nhất của y học hiện đại là sự lây lan gen kháng thuốc giữa các loài vi khuẩn. Nhiều trường hợp, gen kháng thuốc có thể được lợi khuẩn hay vi khuẩn lành mang theo, sau đó truyền sang vi khuẩn gây bệnh, khiến việc điều trị trở nên khó khăn.

Điểm khác biệt của PRL2020 là nó không chứa gen kháng thuốc di động – vốn là cơ chế thường khiến vi khuẩn trao đổi khả năng kháng sinh cho nhau. Phân tích bộ gen và các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm đều cho thấy chủng này kháng Amoxicillin/Clavulanate theo cách an toàn, không tạo ra nguy cơ lan truyền gen bất lợi.

Ý nghĩa lâm sàng và ứng dụng tiềm năng

Việc tìm thấy một probiotic có thể đi kèm kháng sinh phổ rộng mở ra nhiều hướng ứng dụng:

Giữ cân bằng hệ vi sinh đường ruột trong quá trình dùng kháng sinh.
Giảm tác dụng phụ như tiêu chảy, chán ăn, rối loạn tiêu hóa.
Cải thiện sự tuân thủ điều trị ở bệnh nhân, nhất là trẻ em và người già – nhóm thường nhạy cảm với tác dụng phụ của thuốc.

Hiện tại, một thử nghiệm lâm sàng đã được đăng ký trên ClinicalTrials.gov nhằm đánh giá tính an toàn và hiệu quả của PRL2020 khi sử dụng song hành cùng Amoxicillin hoặc Augmentin. Nếu kết quả khả quan, đây có thể trở thành bước tiến quan trọng trong điều trị kháng sinh an toàn hơn.

Thận trọng nhưng đầy hứa hẹn

Các nhà khoa học nhấn mạnh: lợi khuẩn kháng kháng sinh không có nghĩa là thay thế kháng sinh. PRL2020 không trực tiếp tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, mà đóng vai trò bảo vệ hệ vi sinh vật có lợi, giảm biến chứng khi người bệnh buộc phải dùng thuốc kháng sinh.

Trong bối cảnh kháng kháng sinh được WHO coi là một trong 10 thách thức y tế toàn cầu, phát hiện này mở ra triển vọng mới: kết hợp giữa kháng sinh và lợi khuẩn “chịu thuốc” để giảm tác hại lên hệ vi sinh mà vẫn duy trì hiệu quả điều trị.

Thanh Long t/h

Từ khóa kháng sinh lợi khuẩn