Nắng nóng khiến hàng chục ngàn người châu Âu thiệt mạng năm 2023
- Chấn Vũ
- •
“Viện Y tế Toàn cầu Barcelona (ISGlobal)” công bố báo cáo cho biết, năm 2023 có hơn 47.000 người chết ở châu Âu do nắng nóng gay gắt, trong đó tình hình tồi tệ nhất ở các nước phía nam châu Âu.
Reuters đưa tin, trong bối cảnh biến đổi khí hậu tiếp tục khiến nhiệt độ tăng cao, năm 2023 là năm nóng kỷ lục. Châu Âu đã trở thành lục địa nóng lên nhanh nhất và người dân châu Âu phải đối mặt với nguy cơ sức khỏe ngày càng tăng do nắng nóng.
Theo báo cáo của Viện Y tế Toàn cầu Barcelona, các nhà nghiên cứu y tế đã xem xét hồ sơ tử vong và nhiệt độ cơ thể ở 35 nước châu Âu, theo đó ước tính có 47.690 ca tử vong liên quan đến nắng nóng cực độ. Nếu không có các biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu được thực hiện trong 20 năm qua, chẳng hạn như hệ thống cảnh báo sớm và cải thiện dịch vụ chăm sóc sức khỏe, số người chết vào năm 2023 (giảm so với con số ước tính hơn 60.000) sẽ tăng lên nhiều.
Nhà nghiên cứu Elisa Gallo tại Viện Y tế Toàn cầu Barcelona phụ trách chương trình này cho biết: “Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, các quy trình và biện pháp thích ứng của cộng đồng quốc tế với nhiệt độ cao trong thế kỷ này, đã làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong liên quan đến nhiệt độ cao trong những mùa hè gần đây, đặc biệt là ở người già”.
Báo cáo của Viện Y tế Toàn cầu Barcelona chỉ ra những nước châu Âu có tỷ lệ tử vong cao nhất liên quan đến nhiệt độ tăng như Hy Lạp, Bulgaria, Ý và Tây Ban Nha.
Cần hiểu biết hơn về giới hạn sinh tồn liên quan nhiệt độ và độ ẩm cao
Theo khoa học, mồ hôi là cách chính để cơ thể con người hạ nhiệt, nếu độ ẩm quá cao sẽ gây hạn chế thoát mồ hôi dẫn đến tử vong do say nắng, suy nội tạng. Giờ đây, các nhà khoa học đã xác định được môi trường có nhiệt độ và độ ẩm cao nhất mà cơ thể con người có thể tồn tại: Những người trẻ khỏe mạnh có thể chịu đựng nhiệt độ 35℃ (95 độ F) và độ ẩm 100% trong tối đa 6 giờ mà không chết.
Trong một cuộc phỏng vấn, Colin Raymond từ Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (Jet Propulsion Laboratory) của NASA cho biết, việc vượt quá “nhiệt độ bóng ướt” (wet bulb temperature) giới hạn 35℃ đã xảy ra hơn chục lần, chủ yếu ở Nam Á và Vịnh Ba Tư, trong số hiện tượng này không có lần nào kéo dài quá 2 giờ nên chưa xảy ra “sự kiện chết hàng loạt” nào liên quan đến giới hạn sinh tồn của con người.
Các nhà khoa học đã xác nhận rằng mỗi người có mức độ chịu nhiệt khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, sức khỏe và các yếu tố kinh tế xã hội khác, và không nhất thiết phải nhiệt độ cực cao mới gây tử vong. Ví dụ ở châu Âu vào mùa hè năm 2022 ước tính hơn 61.000 người thiệt mạng vì thời tiết nắng nóng, nhưng độ ẩm thời tiết ở châu Âu rất thấp và hiếm khi đạt tới “nhiệt độ bóng ướt” đủ gây chết người.
Nhìn theo khoa học, giới hạn sống sót của con người là “nhiệt độ bóng ướt” 35℃, tương đương với nhiệt độ không khí khô là 35℃ cộng với độ ẩm 100%, hoặc nhiệt độ không khí khô đạt 46℃ ở độ ẩm 50%. Nghiên cứu khoa học của Raymond dự đoán nếu nhiệt độ toàn cầu tăng 2,5℃ so với thời kỳ tiền công nghiệp, nhiệt độ bóng ướt trên khắp thế giới trong những thập kỷ tới sẽ thường xuyên vượt 35℃.
Nhưng các nhà nghiên cứu từ Đại học bang Pennsylvania Mỹ đã thí nghiệm đo nhiệt độ cơ thể trên những người trẻ tuổi khỏe mạnh trong buồng nhiệt độ cao. Nghiên cứu phát hiện những người trẻ tham gia thí nghiệm đạt “giới hạn môi trường tới hạn” (sự kết hợp giữa nhiệt độ và độ ẩm khi nhiệt độ cơ thể của một người bắt đầu tăng) ở nhiệt độ bóng ướt là 30,6℃, thấp hơn nhiều so với lý thuyết 35℃.
Tờ Washington Post đưa tin, các quan chức của cơ quan thời tiết Liên Hợp Quốc vẫn đang tìm cách cho thế giới biết “cái nóng chết người” có nghĩa là gì. Cơ quan Bảo vệ Môi trường báo cáo rằng sức nóng đã trở thành sát thủ hàng đầu liên quan đến thời tiết ở Mỹ, giết chết hàng trăm người mỗi năm, đặc biệt là người lớn tuổi. Đến cuối thế kỷ này, gần một nửa dân số thế giới có thể phải hứng chịu những đợt nắng nóng chết người hàng năm.
Như vậy, việc báo cáo nhiệt độ hiện nay bằng độ C hoặc độ F đã không còn đủ hiệu quả để giải thích hoặc mô tả hiện tượng thời tiết cực đoan nhiệt độ cao.
Xem thêm
