Cựu Thủ hiến Scotland Alex Salmond đã qua đời ở tuổi 69 vào hôm thứ Bảy (12/10), theo các báo cáo từ các cơ quan truyền thông và quan chức Anh.

Alex Salmond
Cựu Thủ hiến, lãnh đạo Đảng Alba Scotland Alex Salmond phát biểu tại một sự kiện ở Lochgelly, Scotland vào ngày 18 tháng 5 năm 2024. (Nguồn ảnh: Altopix/ Shutterstock)

Ông Salmond đã tổ chức cuộc trưng cầu dân ý về độc lập của Scotland năm 2014, từng dẫn chương trình trên một kênh truyền hình Nga và tách khỏi Đảng Dân tộc Scotland (SNP) để thành lập phe ủng hộ độc lập của riêng mình vào năm 2021. 

Ông Salmond đã qua đời vào thứ Bảy (12/10) sau khi có bài phát biểu tại Bắc Macedonia, theo Sky News đưa tin. Ông ra đi đột ngột để lại người vợ góa Moira. Ông Salmond và bà Moira không có người con nào.

Một loạt các tuyên bố từ các chính trị gia Anh đã xác nhận cái chết của ông Salmond. Lãnh đạo Đảng Lao động Scotland Anas Sarwar mô tả sự ra đi của ông Salmond là “một cú sốc đối với tất cả những người biết ông ở Scotland, trên khắp Vương Quốc Anh và xa hơn nữa“.

Hiện chưa rõ ông Salmond qua đời như thế nào. Theo tờ Sunday Times, ông đã ngã quỵ khi đang phát biểu.

Là người ủng hộ lâu năm cho nền độc lập của Scotland, ông Salmond đã lãnh đạo SNP hai giai đoạn, một lần từ năm 1990 đến năm 2000 và một lần nữa từ năm 2004 đến năm 2014. Với tư cách là thủ hiến Scotland từ năm 2007 đến năm 2014, ông Salmond đã được Thủ tướng Anh David Cameron cho phép tổ chức trưng cầu dân ý về độc lập, nhưng chiến dịch ‘Yes Scotland’ của ông đã bị đánh bại với tỷ lệ 55,3% so với 44,7%, khiến ông Salmond phải từ chức.

Ông đã trở lại chính trường vào năm 2015, đánh bại ứng cử viên của Đảng Dân chủ Tự do Malcolm Bruce để trở thành đại biểu quốc hội cho khu vực bầu cử Gordon. Với tư cách là người phát ngôn về các vấn đề đối ngoại của SNP tại Westminster, ông tiếp tục ủng hộ thế giới đang phát triển và chống lại cái mà ông gọi là “chủ nghĩa phiêu lưu quân sự” của phương Tây.

Sau khi mất ghế vào tay ứng cử viên Đảng Bảo thủ Colin Clark vào năm 2017, ông Salmond chuyển sang làm trong lĩnh vực phát thanh truyền hình. ‘The Alex Salmond Show’ được phát sóng trên truyền hình RT của Nga từ tháng 11 năm 2017 cho đến tháng 2 năm 2022. Lúc đó, RT bị đình chỉ do hoạt động quân sự của Nga tại Ukraine.

Sau đó, ông Salmond bắt đầu phát sóng ‘Scotland Speaks with Alex Salmond’ trên nhiều nền tảng truyền thông xã hội, cho đến khi được đài truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ TRT phát sóng vào đầu năm 2024 này.

Ông Salmond đã rút khỏi SNP vào năm 2018, trong bối cảnh các cáo buộc tấn công tình dục mà ông khẳng định là do người thay thế ông đứng đầu Salmond, Nicola Sturgeon, “bịa đặt”.

Ông Salmond đã được xóa mọi cáo buộc vào năm 2020 và thành lập đảng Alba ủng hộ độc lập vào năm 2021, tên của đảng này ám chỉ đến tên Scotland trong tiếng Gaelic. Alba đã không giành được bất kỳ ghế nào trong cuộc bầu cử Nghị viện Scotland năm 2021 và trong các cuộc bầu cử địa phương năm 2023.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X (tên mới của Twitter), thủ hiến hiện tại của Scotland và là lãnh đạo SNP, ông Humza Yousaf, đã bày tỏ lòng kính trọng đối với người đàn ông mà ông từng cáo buộc tấn công tình dục và lạm dụng chức vụ.

Rõ ràng Alex và tôi đã có những bất đồng trong vài năm qua, nhưng không có nghi ngờ gì về những đóng góp to lớn mà ông ấy đã dành cho nền chính trị Scotland và Vương quốc Anh”, ông Yousaf viết, đồng thời nói thêm rằng ông Salmond đã giúp “biến SNP thành lực lượng chính trị thống trị như ngày nay”.

Hải Đăng